Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2022/837 Esas 2022/3215 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi, davacının davalı ile olan GÖKHES projesi kapsamındaki eser sözleşmesi çerçevesinde yapılması gereken işler için ödenmeyen bedel talebiyle açtığı davayı zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle reddeden birinci derece mahkeme kararını bozdu. Mahkeme, taraflar arasındaki ilişkinin 2007 yılında başladığı, eser sözleşmesi niteliğindeki projelerin yapımının devam edip etmediği hususunun belirlenmesi gerektiğini ifade etti. Bu nedenle, davacının 2007 yılından 2016 yılına kadar yaptığı işlerin birbirinin devamı niteliğinde olup olmadığı belirlenecek ve bu şekilde zamanaşımı değerlendirilecektir. Mahkeme ayrıca bu süreçte teknik bilirkişi kurulundan rapor alınması ve mahkemece yapılan işlerin davalı yararına olup olmadığının tespit edilmesi gerektiğini belirtti. Kararda HMK'nun 6, 190, 266 ve 281/3. maddelerine atıfta bulunuldu.

MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
İLK DRC. MHK. : Ankara 12. Asliye Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalının istinaf başvursunun esastan kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmiş ise de, daha sonra adı geçen tarafın duruşmadan feragati üzerine dosya evrak üzerinde incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkili ile davalının “GÖKHES” projesi kapsamında fizibilite raporlarının ve projelerin hazırlanması ile lisans alınması için gereken işlemlerin yapılması konusunda anlaştıklarını, müvekkilinin üstlendiği yükümlülükleri yerine getirmesine rağmen iş bedelinin ödenmediğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla proje bedeli için 25.000,00 USD ve müvekkili tarafından verilen hizmetler için 25.000,00 USD olmak üzere toplam 50.000,00 USD'nin ihtarın karşı tarafa tebliğ tarihi olan 16.03.2018 tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taleplerin zamanaşımına uğradığını, hazırlandığı ileri sürülen projelerin davacı şirkete ait olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince; davacının talebinin GÖKHES Projesi için ön müracaat başvurusu yapılması ve fizibilite raporunun sunulmasına ilişkin olup, taraflar arasında eser sözleşmesi ilişkisi bulunduğu, ön rapor ve fizibilite işlemlerinin 2007-2008 yılında yapıldığı anlaşıldığından 5 yıllık zamanaşımı süresinin dava tarihi itibariyle dolduğu gerekçesi ile davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş, taraf vekilleri kararı istinaf etmişlerdir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesinin 09.11.2021 tarihli, 2021/840 Esas ve 2021/1308 Karar sayılı kararı ile; taraflar arasında adi ortaklık sözleşmesi bulunmadığı, davacı şirketin davalı şirkete HES projeleri kapsamında teknik yardımda bulunduğu, projelerin hazırlanmasının eser sözleşmesi niteliğinde olduğu, HES projesi için 20/09/2012 tarihinde üretim lisansının alındığı, dava esastan reddedildiğinden yargılamada kendisini vekil ile temsil ettirmiş davalı yararına nispi vekâlet ücreti verilmesi gerektiği gerekçesiyle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.2 maddesi gereğince kabulü ile davanın zamanaşımı nedeni ile reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK’nun 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olmasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Taraflar arasında yazılı olarak düzenlenmiş bir eser sözleşmesi bulunmamakta ise de, akdî ilişkinin varlığı çekişmesizdir. TMK'nın 6. ve HMK'nın 190. maddelerine göre kural olarak yapılan işlerin miktarını ve bedelini ispatlamak davacı yükleniciye, yapılan ödemeleri ispat etmek ise davalı iş sahibine aittir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, işin yapılıp yapılmadığı, iş bedeli ve taleplerin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı konularında toplanmaktadır.
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili tarafından hazırlanan GÖKHES projesi kapsamında taraflar arasındaki ilişkinin 2007 yılında başladığını, fizibilite raporlarının hazırlandığını, lisans başvurunun yapıldığını ve başvurunun kabul edildiğini, en son fizibilite çalışmasının ise 2016 yılında yapıldığını belirtmiştir. Mahkemece dava konusu işin 2007-2008 yıllarında yapıldığı gerekçesi ile davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş ise de; taraflar arasında GÖKHES projesi ile ilgili akdi ilişkinin varlığı sabit olduğundan işin kapsamı, 2007-2008 yılından sonra yapılan işlerin birbirinin devamı niteliğinde olup olmadığı hususlarının belirlenmesi ve bundan sonra zamanaşımı def’inin değerlendirilmesi zorunludur.
O halde mahkemece yapılacak iş; öncelikle davacı tarafından yapılan işler ve bunlara ilişkin talepleri açıklatılarak, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 281/3. maddesi uyarınca maddi gerçeğin ortaya çıkması için HMK’nun 266. maddesi hükmüne göre oluşturulacak uyuşmazlık konusunda teknik bilirkişi kurulundan gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp, davacı yüklenici tarafından 2007 yılından 2016 yılına kadar yapılan işlerin birbirinin devamı niteliğinde olup olmadığı belirlenmeli, devamı niteliğinde olduğunun tespit edilmesi halinde ise zamanaşımı süresi dava tarihi itibariyle dolmadığından işin esasının incelenmesine geçilerek, yapılan işler davalı yararına ise yüklenicinin hak ettiği iş bedelini yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleri ile bulmak ve kanıtlanan ödemelerin mahsubundan sonra sonucuna göre davada hüküm kurmaktan ibarettir.
Açıklanan nedenlerle kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi’nin 09.11.2021 tarihli, 2021/840 Esas ve 2021/1308 Karar sayılı kararının davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi'ne gönderilmesine, 09.06.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.