Hukuk Bölümü 2010/112 E., 2011/16 K.

"İçtihat Metni"

Davacı : Tenka İnş. Taah. Nak. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti.

Vekili : Av. A. Ç.

Davalı : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı(SSK İskenderun Sigorta Müdürlüğü)

Vekili : Av. A. Ü.

O L A Y : Davacı şirkete ait işyeriyle ilgili olarak İskenderun Sigorta Müdürlüğü tarafından yapılan kontrollerde, 2006/10 ayına ait sigortalı çalışmalarının sebepsiz olarak 30 günün altında bildirildiğinin tespit edildiği belirtilerek, 506 sayılı Yasanın 79. maddesine ve 4447 sayılı Yasaya istinaden Ek Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin düzenlenerek 30 gün içinde Müdürlüklerine verilmesi 22.1.2007 gün ve 3651 sayılı yazı ile istenmiş; ancak bu belgelerin süresinde düzenlenmemesi üzerine İdarece; 12.3.2007 gün ve 16070 sayılı işlem ile, bu belgelerin resen düzenlendiği belirtilerek; 138,23 TL prim aslı, 11,68 TL İSP ve 22,60 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 172,51 TL borç tahakkuk ettirilmiştir.

Diğer taraftan 506 sayılı Yasanın 79. maddesinin ihlal edildiğinden bahisle, aynı Yasanın 140. maddesinin c fıkrasında belirtilen; "c) Bu Kanunun 79 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri anılan fıkrada belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenlere her bir fiil için belgenin;

1- Asıl nitelikli olması halinde aylık asgari ücretin üç katını geçmemek kaydıyla Kuruma verilmiş olan belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına aylık asgari ücretin 1/5"i tutarında,

2- Ek nitelikte olması halinde Kuruma verilmiş olan her bir ek belge için aylık asgari ücretin 1/8"i tutarında,

Şu kadar ki, ek belgenin 79 uncu maddenin üçüncü fıkrasına istinaden Kurumca re"sen düzenlenmesi durumunda aylık asgari ücretin üç katı tutarında,

3- Mahkeme kararı ile veya denetim elemanlarınca yapılan tespitler sonucunda ya da kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen belgelerden hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği saptanan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği üzerinde durulmaksızın aylık asgari ücretin üç katı tutarında,(…

…) İdari para cezası verilir." hükmü uyarınca 12.3.2007 gün ve 16067 sayılı işlemle davacı şirkete 1.593.00YTL idari para cezası verilmiştir.

Davacı şirket tarafından; ihale kapsamında iş taahhütlerinde bulundukları için SSK"ya prim borçlarının bulunmaması gerektiğinden, 172,51 YTL"nin ödendiği, İdari Para Cezası için de 27.03.2007 tarihinde itiraz edildiği, ancak itirazlarının aynı gerekçe ile kurum tarafından reddedilip, 20.06.2007 tarih ve 37944 sayılı yazı ile 27.06.2007 tarihinde kendilerine tebliğ edildiği belirtilerek; sonuçta, 1.593,00 YTL idari para cezasının kaldırılmasına, eksik günler için tahakkuk ettirilen 172.51 YTL prim ve gecikme zammının iadesine karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açılmıştır.

İSKENDERUN İŞ MAHKEMESİ: 13.03.2008 gün ve E: 2007/578, K:2008/77 sayı ile; dava dilekçesinin özeti yapıldıktan sonra; davalı kurum vekilinin cevap dilekçesinde özetle; öncelikle açılan davaya görev itirazlarının olduğunu, 506 sayılı yasanın 09.05.2007 tarih 5655 sayılı yasa ile değişik 140. maddesindeki düzenleme nedeniyle davanın Hatay İdare Mahkemesinin görevli olduğunu talep ettiği; tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacının davalı kurumca tahakkuk ettirilen idari para cezasının iptalini talep ettiği, 506 sayılı yasanın 09.05.2007 tarihli değişik 140. maddesi gereğince; idari para cezalarına tebliğden itibaren 15 gün içinde kurumun ilgili ünitesine itiraz edilebileceği, kurumca itirazı reddedilenlerin kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabileceğini hüküm altına aldığı, bu hüküm gereğince davanın idare mahkemesinde açılması gerektiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez, davacı şirket adına 1.593 YTL idari para cezası tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlem ile, 172,51 YTL prim ve gecikme zammı tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Hatay İdare Mahkemesi: 27.05.2009 gün ve E: 2008/351, K: 2009/725 sayı ile; davalı idare tarafından 1.593 YTL idari para cezası tahakkuk ettirilmesine ilişkin 12.03.2007 tarih ve 16067 sayılı işlem ile, 172,51 YTL prim ve gecikme zammı tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle davacı vekili tarafından tek dilekçe ile dava açıldığı anlaşılmakta ise de; mevzuat hükmü gereğince idari para cezası tahakkuk ettirilmesine ilişkin işleme ayrı, prim ve gecikme zammı tahakkuk ettirilmesine ilişkin işleme ayrı dilekçelerle dava açılmasının gerektiği nedeniyle; dava dilekçesinin, 2577. Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu"nun 15.maddesinin 1.fıkrası (d) bendi gereğince bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 30 gün içinde 5. maddeye uygun şekilde düzenlenerek her bir işlem hakkında yeniden dava açmakta serbest olmak üzere reddine karar vermiştir.

Davacı vekili, dilekçesini yenileyerek bu kez; davacı şirkete aylık prim ve hizmet bildirgeleri ile eksik gün bildirimlerini yasal süre içinde vermediğinden bahisle 138,23 TL prim aslı, 11,68 TL İSP ve 22,60 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 172,51 TL prim borcu tahakkuk ettirilmesine ilişkin 12.03.2007 tarih ve 16070 sayılı işlemin iptali ve ödenen miktarın iadesi istemiyle tekrar idari yargı yerinde dava açmıştır.

HATAY İDARE MAHKEMESİ: 16.09.2009 gün ve E: 2009/890, K: 2009/1352 sayı ile, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun"un 14.maddesinin 3/a bendine göre dava dilekçelerinin "görev ve yetki" yönünden inceleneceği, adli yargının görevli olduğu konularda açılan davanın aynı Kanun"un 15. maddesi 1/a bendi uyarınca reddedileceğinin öngörüldüğü; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu"nun 79. maddesinde "Sigorta müfettişi tarafından, Kuruma bildirilmediği tespit edilen asgari işçilik tutarı üzerinden Kurumca resen tahakkuk ettirilen sigorta primleri bu Kanunun 80 inci maddesi de nazara alınarak işverene tebliğ olunur. İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca İtirazın reddi halinde, işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvurulması prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz." hükmüne yer verildiği; dosyanın incelenmesinden, davacı şirkete 10/2006 döneminde aylık prim ve hizmet bildirgeleri ile eksik gün bildirimlerini yasal süresi içinde vermediğinden bahisle 138,23 TL prim aslı, 11,68 TL İSP ve 22,60 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 172,51 TL prim borcu prim borcu tahakkuk ettirilmesine ilişkin 12.03.2007 tarih ve 16070 sayılı işleme yapılan itirazın reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığının anlaşıldığı; bu durumda, yukarıda anılan kanun hükmü gereğince uyuşmazlığın adli yargı mercilerince çözümlenmesinin gerektiği nedenleriyle; davanın, 2577 sayılı Kanunun 15/1-a maddesi uyarınca görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü"nün, Ahmet AKYALÇIN"ın Başkanlığında, Üyeler: Mahmut BİLGEN, Erdoğan BUYURGAN, Sıddık YILDIZ, Ayper GÖKTUNA, Muhittin KARATOPRAK ve Sedat ÇELENLİOĞLU"nun katılımlarıyla yapılan 07.02.2011 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa"nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında, "138,23 TL prim aslı, 11,68 TL İSP ve 22,60 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 172,51 TL prim borcu tahakkuk ettirilmesine ilişkin 12.03.2007 tarih ve 16070 sayılı davalı idare işlemin iptali ve ödenen miktarın iadesi istemi" yönünden anılan Yasa"nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi"ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK"in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Dr. İlknur ALTUNTAŞ ile Danıştay Savcısı Mehmet AKKAYA"nın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ :

Dava, sigorta idaresince resen düzenlenen ek belgelere göre hesaplanan prim borcu ve gecikme zammının iptali ve ödenen miktarın iadesi istemiyle açılmıştır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu"nun "Prim belgeleri ve ölçümleme" başlıklı 79. maddesinin ikinci fıkrasında; "EK: Fıkra; 08/09/1999 - 4447/11 md.) Ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen sigortalıların otuz günden az çalıştıklarını açıklayan bilgi ve belgelerin işverence prim bildirgelerine eklenmesi şarttır."; üçüncü fıkrasında, "(EK: Fıkra; 08/09/1999 - 4447/11 md.) Sigortalıların otuz günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgelerin Kuruma verilmemesi veya verilen bilgi ve belgelerin Kurumca geçerli sayılmaması halinde, otuz günden az bildirilen sürelere ait primler Kurumca re"sen tahakkuk ettirilerek 80 inci madde hükümlerine göre tahsil olunur. Uygulamanın usul ve esasları altı ay içinde yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenir."; yedinci fıkrasında(Değişik yedinci fıkra: 29/7/2003-4958/37 md.), "Fiilen veya iş yeri kayıtlarından tespit edilecek her türlü bilgiden ya da kamu kuruluşları tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden çalıştığı tespit edilen sigortalılara ait olup, bu Kanun uyarınca Kuruma verilmesi gereken belgelerin yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde, bu belgeler Kurumca re"sen düzenlenir ve muhteviyatı sigorta primleri Kurumca tespit edilerek işverene tebliğ edilir", sekizinci fıkrasında ise, "İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili Kurum ünitesine itiraz edebilir. İtiraz tahsilatı, durdurur. İtirazın reddi halinde, işveren kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde yetkili mahkemeye başvurabilir. Yetkili mahkemeye başvurulması prim borcunun tahsil ve takibini durdurmaz" ve aynı Kanunun 134. maddesinde, "Bu kanunun uygulanmasından doğan uzlaşmazlıklar, yetkili iş mahkemelerinde veya bu davalara bakmakla görevli mahkemelerde görülür" hükmü yer almıştır.

Ancak, 506 sayılı Kanun"un yukarıda sözü edilen maddeleri 31.5.2006 gün ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu"nun 106. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.

5510 sayılı Kanun"un 86. maddesinin yedinci fıkrasında (Değişik yedinci fıkra: 17/4/2008-5754/50 md.), "Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca, fiilen yapılan denetimler sonucunda veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitlerden ya da kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde veya kamu kurum ve kuruluşları ile bankalar tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden çalıştığı anlaşılan sigortalılara ait olup, bu Kanun uyarınca Kuruma verilmesi gereken belgelerin yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde, bu belgeler Kurumca re"sen düzenlenir ve muhteviyatı sigorta primleri Kurumca tespit edilerek işverene tebliğ edilir. İşveren, bu maddeye göre tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde, ilgili Kurum ünitesine itiraz edebilir. İtiraz, takibi durdurur. İtirazın reddi halinde, işveren kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Yetkili mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz. Mahkemenin Kurum lehine karar vermesi halinde, 88 inci ve 89 uncu maddelerin prim borcuna ilişkin hükümleri uygulanır" ve 101. maddesinde, "Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür" hükmü yer almıştır. 5510 sayılı Kanun"un sözü edilen maddeleri 1.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olduğundan, görev konusunda taraflar için bir müktesep hak doğmayacağı; bu nedenle, yeni bir yasayla kabul edilen görev kurallarının, geçmişe de etkili olacağı, bilinen bir genel hukuk ilkesidir.

Davanın açıldığı andaki kurallara göre görevli olan mahkeme, yeni bir yasa ile görevsiz hale gelmiş ise, (davanın açıldığı anda görevli olan ve fakat yeni yasaya göre görevsiz hale gelen) mahkemenin görevsizlik kararı vermesi gerekeceği; ancak, yeni yasadaki görev kuralının, değişikliğin yürürlüğe girmesinden sonra açılacak davalarda uygulanacağına dair intikal hükümlerinin varlığı halinde, mahkemece görevsizlik kararı verilemeyeceği açıktır.

Diğer taraftan, dava görevsiz mahkemede açılmış, bu sırada yapılan bir kanun değişikliği ile görevsiz mahkeme o dava için görevli hale gelmiş ise, mahkeme, artık görevsizlik kararı veremeyip (yeni kanuna göre görevli hale geldiği için) davaya bakmaya devam etmesi gerekir.

Olayda, sonradan yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasa"nın 86 ve 101. maddeleri gözetildiğinde, 506 sayılı Yasa"nın 79. maddesi uyarınca resen tahakkuk ettirilen prim borcundan doğan uyuşmazlıklara bakmakla iş mahkemesinin görevli bulunduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle İskenderun İş Mahkemesi"nce verilen 13.03.2008 gün ve E: 2007/578, K:2008/77 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 07.02.2011 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.