Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/3498 Esas 2022/3216 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı yüklenici, iş yaptığı iki proje için sözleşme dışı yapılan işlerin bedelini talep etmiş, birleşen davalarda ise borcun bulunmadığı ve fiyat farkı alacağının tahsil edilmesi talep edilmiştir. Mahkeme, davanın kısmen kabulüne karar vermiş ve karar temyiz edilmiştir. Yargıtay, öncelikle davalı-birleşen dosyada davacı iş sahibi vekilinin temyiz itirazlarını reddetmiş, sonra da davacı-birleşen dosyada davalı yüklenicinin temyiz itirazlarını kabul etmiş ve kararı bozmuştur. Kararda belirtilen kanun maddeleri; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 281/3. maddesi ve HMK’nun 266. maddesidir.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki asıl ve birleşen 2010/545 sayılı davada alacak, birleşen 2010/513 sayılı davada menfi tespit davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın reddine yönelik verilen hüküm süresi içinde asıl davada davacı birleşen davalarda davalı ... İç ve Dış Ticaret İnştur San. Ltd. Şti. ve asıl davada davalı birleşen davada davacı ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -

Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; 17.07.2002 tarihli Tunceli-Mazgirt Kalesi ile 13.07.2001 tarihli Antalya-Side Eski Merkez Müzesi Binasının Onarım ve Restorasyon Çevre Düzenleme sözleşmelerinin ifası sırasında sözleşme dışı yapılan 9.000,00 TL imalât ve proje bedelinin tahsilini talep ve dava etmiş, 19.01.2009 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 1.334.755,77 TL’ye arttırmıştır.
Birleşen Ankara 19. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2010/513 esas sayılı dava dosyasında davacı iş sahibi vekili, yükleniciden temlik alan tarafından yapılan icra takibi nedeniyle borçlu bulunulmadığının tesbitini talep ve dava etmiştir.
Birleşen Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2010/545 esas sayılı dava dosyasında davacı yüklenici vekili; 2001/2862 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi uyarınca 124.658,27 TL fiyat farkı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne, 494.666,77 TL alacağın 9.000.00 TL'sine dava tarihinden itibaren, 485.666,77 TL'sine ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, ... hakkındaki davanın husumet yönünden usulden reddine, birleşen 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2010/545 esas sayılı dosyasında davanın reddine, birleşen 19. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2010/513 esas sayılı dosyada açılan menfi tespit davası bakımından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararı, davacı-birleşen dosyada davalı yüklenici vekili ve davalı-birleşen dosyada davacı iş sahibi vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre davalı-birleşen dosyada davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacı-birleşen dosyada davalı yüklenici vekilinin temyiz itirazlarına gelince; Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’nin 22.04.2014 gün, 2014/96 Esas ve 2014/2845 Karar sayılı bozma ilâmında mahkemece yapılacak iş açıkça gösterilmiştir. Mahkemece bozma ilâmına uyulmuştur. Bozma ilâmına uyulduğuna göre 09.05.1960 gün 21-9 ve 04.02.1959 gün 13-5 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararları uyarınca bozmada belirtilen hususlar lehine olan taraf için usulü kazanılmış hak oluşturacağından, mahkemece hükmüne uyulan bozma ilâmı uyarınca inceleme ve araştırma yapılması ve karar verilmesi zorunludur. Eldeki davada bozma ilâmına göre inceleme yapılmamış, sözleşme dışı iş bedeli belirtilen şekilde hesap edilmemiş, mahkemece hükme esas alınan 28.06.2020 tarihli bilirkişi kurulu raporunda Yapım İşleri Genel Şartnamesi taraflar arasında düzenlenen sözleşmelerin eki olmadığı halde eki olarak kabul edilerek, hesaplanan sözleşme dışı iş bedelinden hakedişlerde itiraz edilmeyen metrajlara ilişkin bedeller düşülerek bakiye kısım için karar verilmiştir.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 281/3. maddesi uyarınca maddi gerçeğin ortaya çıkması için HMK’nun 266. maddesi hükmüne göre yeniden oluşturulacak uyuşmazlık konusunda teknik bilirkişi kurulundan, Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’nin 22.04.2014 gün, 2014/96 Esas ve 2014/2845 Karar sayılı bozma ilâmı dikkate alınarak, dosyada bulunan tüm bilirkişi raporları değerlendirilerek ve aralarındaki çelişki de giderilerek hazırlanacak gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp, asıl dosya davacısı yüklenicinin Mazgirt ve Side ile ilgili gerçekleştirdiği sözleşme dışı olup mahallinde görülen ve dosya kapsamındaki belgelere göre somut olarak kanıtlanan, Mazgirt işindeki sözleşme dışı yapılan proje işi dahil fazla imalâtların nelerden ibaret olduğu belirlenerek, bunların 2002 yılı mahalli piyasa rayiçlerine göre bedelini hesaplatmak, rayiç fiyatların içinde KDV ve yüklenici kârı olduğu da gözetilerek sonucuna uygun bir karar vermekten ibarettir.
Açıklanan nedenlerle kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı-birleşen dosyada davacı iş sahibi vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca davacı-birleşen dosyada davalı yüklenicinin temyiz itirazlarının kabulü ile asıl davadaki hükmün davacı yüklenici yararına BOZULMASINA, asıl ve birleşen 2010/545 Esas sayılı davada davalı birleşen 2010/513 Esas sayılı davada davacı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı-birleşen dosyada davalıya iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine, 09.06.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.