Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/8559 Esas 2022/8110 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mahkeme, boşanma davasında tarafların tanıklarının dinlenmemesi nedeniyle temyiz edilen hükmü bozmuştur. Yargılama sürecinde delil gösteren tarafın karşı tarafın açık izni olmadıkça o delilden vazgeçemeyeceği, tanık delilinin de bu kapsama girdiği hatırlatılmıştır. Tarafların dinlenilmeyen tanıklarının dinlenilerek, delillerin birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmemesi kararlaştırılmıştır. Kararda bahsi geçen kanun maddeleri HMK 27, HMK 140, HMK 196, HMK 241, HMK 243 ve devamıdır. Bu kanun madeleri, delil gösterme hakları, ön inceleme duruşması, delilden vazgeçememe, tanık delili, dinlenilmeyen tanık ve delil sunma süreleri gibi usul hususlarını düzenlemektedir.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı-davalı kadın tarafından kusur belirlemesi, erkeğin davasının kabulü, ziynet alacağı davasının reddi, tanıkların dinlenmediği ve eksik inceleme yapıldığı yönünden; davalı-davacı erkek tarafından ise katılma yolu ile kusur belirlemesi, kadın lehine hükmedilen tazminatlar, yoksulluk nafakası, reddedilen manevi tazminat talebi ile çeyiz alacağı davasında verilmeyen vekalet ücreti yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Taraflarca karşılıklı açılan boşanma davalarının ve kadının ziynet alacağı ve çeyiz eşya alacağı davasının yapılan yargılaması sonucunda mahkemece verilen ilk hükümde erkeğin baskı ve tehditi ile kadının evi terkettiği, erkeğin kadının babasını yaraladığı, bu nedenle erkeğin ağır kusurlu olduğu gerekçesi ile kadının boşanma davasının kabulü ile ferilerine, erkeğin boşanma davasının reddine, kadının çeyiz alacağı davasının reddine, kadının ziynet alacağı davasının ise kabulüne karar verilmiş, davalı-davacı erkek tarafından her iki boşanma davası ve ziynet alacağı davası yönünden temyiz talebinde bulunulması üzerine Dairemizin 19.9.2018 tarihli kararı ile usulüne uygun şekilde ön inceleme yapılmadığından bahisle, HMK 140. madde çerçevesinde ön inceleme duruşması yapılıp tahkikata geçilerek, delillerin toplanması ve sonucu uyarınca karar verilmesi gerektiğinden bahisle hükmün tüm yönlerden bozulmasına karar verilmiştir. Bozma sonrası yapılan yargılama sonucunda verilen hükümde kadının ve erkeğin boşanma davalarının ayrı ayrı kabulü ile tarafların boşanmalarına, kadının ziynet alacağı davasının reddine, çeyiz alacağı davasının da reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca yukarıda belirtildiği şekilde temyiz edilmiştir.
Taraflar tanık deliline dayanmış ve süresinde verdiği delil listesinde de tanıklarının listesini sunmuştur. Yasal sebep bulunmadıkça gösterilen tanığın dinlenmemiş olması savunma hakkını kısıtlayan önemli bir usul hatasıdır (HMK m. 27). Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 196. maddesi delil gösteren tarafın karşı tarafın açık izni olmadıkça o delilden vazgeçemeyeceğini düzenlemiştir. Bu düzenleme tanık delilini de kapsar. Davacı-davalı kadın vekili tarafından süresinde sunulan tanık listesi ile ... ve ... isimli kişilerde tanık olarak bildirilmiş, ancak mahkemece dinlenilmeden hüküm kurulmuştur. Davacı-davalı kadın veya vekili dinlenilmeyen bu tanıkların dinlenilmesinden açıkça vazgeçmemiş, bozma sonrası yapılan yargılamada ise açıkça dinlenilmeleri talebini belirtmiştir. Tanığın dinlenmesine engel bir durum iddia ve ispat edilememiştir. Bozma sonrası kurulan hükümde kusur durumu değiştirilmiş, ziynet alacağı davasının da reddine karar verilmiş olduğuna göre somut olayda Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 241. maddesi koşullarının oluşmadığı da anlaşılmaktadır. Yine davalı-davacı erkek tanıklarından bir kısmı dinlenilmemiş, davalı-davacı taraf dinlenilmelerinden davanın esası hakkında bilgi sahibi olmadıklarından
vazgeçtiğini beyan etmiş, mahkemece de 18.11.2021 tarihli celsede davalı-davacı erkek tanıklarından dinlenilmeyenlerin davanın esası hakkında bilgi sahibi olmadığı bildirildiğinden dinlenilmesinden vazgeçilmesine karar verilmiştir. Davacı-davalı kadın vekilinin karşı tarafın dinlenilmeyen tanıklarının dinlenilmesinden vazgeçmesine muvafakatinin olmadığını beyan ettiği görülmüştür. O halde mahkemece davacı-davalı kadının ve davalı-davacı erkeğin dinlenilmeyen tanıklarının Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 243. ve devamı maddeleri uyarınca dinlenilerek, toplanan tüm delillerin birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, istek halinde temyiz peşin harcının yatıranlara geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 ... içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 13.10.2022 (Prş.)