Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/5556 Esas 2022/8640 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı kadın tarafından açılan boşanma davası sonucunda, tarafların boşanmalarına, ortak çocuğun velâyetinin anneye verilmesine karar verildi. Ancak, davalı baba tarafından velâyet yönünden istinaf talebinde bulunuldu. Bölge Adliye Mahkemesi, kişisel ilişkiye yönelik hükmün yeniden tesis edilmesine karar verdi ve diğer istinaf taleplerini esastan reddetti. Davalı baba, bu karara karşı velâyet yönünden temyiz talebinde bulundu. Mahkeme kararında, velâyet düzenlemesi yapılırken çocuğun \"yararı\" ilkesinin gözetilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Çocuğun yararının belirlenirken bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaki ve toplumsal gelişiminin sağlanması amacının gözetilmesi gerektiği belirtilmiştir. Velâyet düzenlemesi kamu düzenine ilişkin olduğu için resen araştırma ilkesinin geçerli olduğuna dikkat çekilmiştir. Tarafların ortak çocuğu alıkonulduğu iddiasının araştırılması, uzmanlardan inceleme ve rapor istenerek, ebeveynlerin barınma, gelir, sosyal ve psikolojik durumlarına göre çocuğun sağlıklı gelişimi için velâyeti üstlenmeye engel bir durumun olup olmadığının tespit edilmesi gerektiği belirtilmiştir. İlgili kanun maddeleri ise şu şekildedir: Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme m. 3; Çocuk Haklarının Kullanılmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesi m.1; Türk Medeni Kanunu m. 339/1. 343/1. 346/1; Çocuk Koruma Kanunu m. 4/b.

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 38. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek tarafından velâyet yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı kadın tarafından açılan boşanma davasının yapılan yargılaması sonucunda İlk Derece Mahkemesi tarafından davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına , ortak çocuğun velâyetinin anneye verilmesine, ... ile kişisel ilişki tesisine karar verildiği, karara karşı davalı erkek tarafından davanın kabulü, kusur belirlemesi, velâyet düzenlemesi yönlerinden istinaf talebinde bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından kişisel ilişkiye yönelik hükmün yeniden tesisine, diğer istinaf taleplerinin ise esastan reddine karar verilmiş, davalı erkek tarafından bu karara karşı velâyet yönünden temyiz talebinde bulunulmuştur.
Velâyet düzenlemesi yapılırken; göz önünde tutulması gereken ... ilke, çocuğun "... yararı" (Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme m. 3; Çocuk Haklarının Kullanılmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesi m.1; TMK m. 339/1. 343/1. 346/1; Çocuk Koruma Kanunu m. 4/b) dır. Çocuğun ... yararını belirlerken; onun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaki ve toplumsal gelişiminin sağlanması amacının gözetilmesi gereklidir. Ana ve babanın yararları, boşanmadaki kusurları, ahlaki değer yargıları, sosyal konumları gibi durumları çocuğun ... yararını etkilemediği ölçüde göz önünde tutulur. Velâyet düzenlemesinde; çocukla ana ve ... yararının çatışması halinde, çocuğun yararına üstünlük tanınması gereklidir. Velâyet düzenlemesi kamu düzenine ilişkin olup, resen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu nedenle yargılama sırasında meydana gelen gelişmelerin bile göz önünde tutulması gerekir.
Tarafların ortak çocuğu ... 13.6.2016 doğumlu olup Mahkemece sosyal inceleme raporu alınmadan çocuğun yaşı gereği velâyetin anneye verilmiş olduğu görülmüş ise de, davalı babanın yargılama aşamasında velâyetin tedbiren 18.10.2017 tarihli karar ile anneye verilmesine rağmen annenin çocuğu almadığı, kadının evi terkettiği andan itibaren ve halen çocuğun kendisinin yanında olduğu belirtildiğine göre davalının bu iddialarının araştırması, psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacıdan oluşan uzmanlardan her iki ebeveyn ve çocukla görüşmek suretiyle inceleme ve rapor istenip tarafların barınma, gelir, sosyal ve psikolojik durumlarına göre çocuğun sağlıklı gelişimi için velâyeti üstlenmeye engel bir durumun bulunup bulunmadığının yaşanılan ortamında da inceleme yapmak sureti ile araştırılması ve çocuğun halen hangi taraf yanında yaşadığı araştırıldıktan ve diğer deliller de göz önüne alınmak suretiyle ebeveynlerinden hangisi yanında kalmasının çocuğun menfaatine olacağı tespit edilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip velâyet konusunda bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda gösterilen sebeple bölge adliye mahkemesi kararının velâyet yönünden BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, dosyanın ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine, oy birliğiyle karar verildi. 27.10.2022 (Prş.)