Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/6768 Esas 2022/7899 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 1. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki tespit ve alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 11.11.2020 tarihli ve 2020/131 Esas, 2020/645 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararına karşı taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuş olup Bölge Adliye Mahkemesinin 06.05.2021 tarihli ve 2021/367 Esas, 2021/1526 Karar sayılı kararı ile istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın Mahkemesine iadesine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesinin gönderme kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesinin yukarıda esas ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Mülga Köy Hizmetlerinde işe başladığı tarihten itibaren Yol-İş Sendikasına üye olduğunu; 2001 yılına kadar geçici mevsimlik işçi statüsünde çalıştığını; 2001 yılında daimi işçi statüsüne geçirildiğini; ancak kadrolu işçi statüsüne geçirilirken geçici işçilikte geçen kıdeminin dikkate alınmadığını ve yeni alınan bir işçinin başlangıç derece ve kademesinden işe başlatıldığını, ayrıca müvekkilinin çalıştığı tüm süre boyunca aslında büro görevlisi olarak çalışmasına rağmen farklı işçi kadrosunda gösterildiğini, 2005 yılında Köy Hizmetleri Müdürlüğünün lağvedilmesi ile tüm hak ve alacaklarının ... İl Özel İdaresine devredildiğini; müvekkilinin geçici işçilikten daimi statüye geçerken önceki hizmetlerinin dikkate alınarak intibaklarının yapılması gerektiğini; bu şekilde uygulama yapılmadığından müvekkilinin emsal işçilere göre eksik ücret aldığını, bu durumun adalet ve eşit davranma ilkesine aykırı olduğunu, bu nedenlerle müvekkilinin kadrolu işçi statüsünde intibaklarının yanlış olduğunun tespiti ile derece ve kademelerinin tespitini, ücret farkı, yıpranma prim farkı, ilave tediye farkı, akdi ilave tediye farkı alacaklarının tahsilini talep ettiklerini, verilen emsal kararlarla fark alacakların hüküm altına alınmasının kabul edildiğini; zamanaşımı konusunda verilen ... 2. İş Mahkemesi kararı ile de 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 154 üncü maddesinde borcun ikrarı hâlinde zamanaşımı süresinin kesileceğinin ve toplu iş sözleşmesinin 2 ve 4 üncü maddelerinin borç ikrarı olarak değerlendirilerek zamanaşımı süresinin kesileceğinin kabul edildiğini, kararın Yargıtay tarafından onandığını, müvekkiline kanuni haklarının ödenmediğini belirterek anılan fark alacakların davalı taraftan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının ... Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünde mevsimlik işçi olarak çalışmakta iken 28.10.2000 tarihinde imzalanan protokol kapsamında kadroya geçirildiğini; protokolde mevsimlik işçilikte geçen hizmetlerin intibaklarında değerlendirileceğine ilişkin hüküm bulunmadığından değerlendirme yapılmadığını; ... adına TÜHİS ile Türkiye Yol-İş Sendikası arasında imzalanan 4. dönem grup toplu iş sözleşmesinin geçici 2 nci maddesinde yer alan "... 2. İş Mahkemesinin 25.01.2013 tarihli ve 2012/891 Esas, 2013/226 Karar sayılı kararı ve Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesinin 18.02.2013 tarihli ve 2013/5910 Esas, 2013/3266 Karar sayılı kararı emsal alınarak intibak yapılır." hükmü gereği davacının kadroya geçmeden önceki hizmetlerinin derece ve kademesinde değerlendirilerek intibak işlemi yapıldığını ve davacıya 26.12.2013 tarihinde brüt 17.935,35 TL fark ödendiğini, intibak fark ödemelerinin yapıldığı 2013 tarihinden bu yana 7 yıl geçtiğini, borç ikranının sonuç doğurabilmesi için zamanaşımı süresinin dolmamış olması gerektiğini; Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 2016/7474 Esas, 2016/10662 Karar sayılı kararı ile geçici 2 nci maddenin dava tarihinde yürürlükte olan 6098 sayılı Kanun'un 154 üncü maddesi anlamında zamanaşımını kesen borç ikrarı niteliğinde olmadığının karar altına alındığını, müvekkili İdarenin resmî bir kamu kurumu olması nedeniyle Sayıştay denetimine tabi olduğunu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümleri gereğince 5 yıl içinde alacaklıları tarafından talep edilmeyen alacakların zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yapılan yargılama, toplanan deliller, hüküm kurmaya ve denetime elverişli, açık, anlaşılır ve dosya kapsamına uygun bilirkişinin hükme esas alınan raporları ile tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; davacının çalıştığı hizmet süresine göre mevsimlik işçi statüsünden ... Köy Hizmetleri Müdürlüğünde (şimdiki adıyla İl Özel İdaresi) daimi/kadrolu işçi statüsüne tüm hak ve alacaklarıyla birlikte geçirilmesi sırasında fiilen çalıştığı kadro pozisyonu dikkate alınmaksızın yapılan intibakın yanlış olduğunun tespit edildiği, davacının görevlendirme belgeleri dikkate alınarak 2011-2012-2015-2016 yıllarında kalorifer ve büro görevlisi olarak çalıştığı, diğer yıllardaki görevlendirme belgeleri de dikkate alındığında intibakının yapılması hâlinde dava tarihi olan 18.02.2020 tarihi itibarıyle 11. derecenin 24. kademesinde olduğunun tespitine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bilirkişi raporunda yapılan hesaplamalar doğrultusunda davacının ücret, yıpranma primi, akdi ilave tediye ve yasal ilave tediye fark alacaklarının kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davacının alacaklarının eksik ve hatalı hesaplandığını, kararın bu yönü ile hukuka aykırı olduğunu, davalı aleyhine tespit yapıldığını ve bu nedenle vekâlet ücretinin eksik hesaplandığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

2. Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda iki ihtimalli hesaplama yapıldığını ve somut olarak sunulan resmî delil niteliğindeki belgelerde davacının asıl kadrosu ve fiilen görevlendirme evraklarına göre işçinin fiilen çalıştığı pozisyonun görevlendirme sayılmayıp kendi kadrosu gibi hesap yapılmasının, ihtimaller üzerinden hesaplama yapılmasının ve Mahkemece 2. ihtimal üzerinden yapılan hesaplamanın sorgulanmadan kabul edilmiş olmasının hatalı olduğunu, davacının fiilen görevlendirme ile çalıştığı unvana karşılık gelen tüm ödemelerin yapıldığını, tespit hükmünün hukuki yarardan yoksun olduğunu, davacının müvekkili İdare bünyesinde mevsimlik işçi olarak çalışmaya başladığını, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını ve davanın en başından usulden reddi gerektiğini, davacıya 26.12.2013 tarihinde ödeme yapılmış olup bu tarihten itibaren zamanaşımı süresinin dolduğunu, davacının çalıştığı tüm süre boyunca bina ve mal bakıcısı olarak çalıştığı iddiasının kabul edilemez olduğunu, yapılan görevlendirmelerin işçilerin muvafakatı alınarak yapıldığını, kadroya geçtiği 02.02.2001 tarihine kadar mevsimlik olarak çalıştığı dönemin tamamının toplu iş sözleşmesi kapsamında değerlendirilerek hesaplanan yeni derece ve kademesi tespit edilerek intibak ödemesi yapıldığını, hükmedilen alacakların yersiz olduğunu, davacı 02.02.2001 tarihi itibari ile düz işçi kadrosuna atanmış olup o tarihten itibaren bu kadroda asıl olarak görev yaptığını, işçiye pozisyon verilmesinin ancak boş kadrolarda açılacak bir sınav ile mümkün olduğunu, verilen kararın ileride telafi edilemeyecek kamu zararına sebebiyet vereceğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Davacı, çalıştığı tüm süre boyunca büro görevlisi olarak çalışmasına rağmen farklı işçi kadrosunda gösterildiğini ve tüm çalışma süresi dikkate alınmadan hatalı kademe derece tespiti yapıldığını iddia etmiştir.
Dosyada yer alan işçi özlük kayıtlarındaki işçi pozisyonu ile işçinin fiilen yaptığı görevlerin farklı olduğu anlaşılmaktadır. Davacının intibak tespitinde fiilen yaptığı işe uygun pozisyonun derece/kademesinin uygulanması gerekmektedir
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının derece ve kademe tespitinin davalı tarafça dosya kapsamına sunulan görevlendirme belgeleri ve fiilen yaptığı işi gösterir pozisyon cetvellerinde ki farklı pozisyonlarda çalıştığı süreler gözetilerek tespit edilmiş ve buna bağlı olarak da fark alacakların hesaplanmış olmasına göre verilen kararın yerinde olduğu ve kabul üzerinden verilen vekalet ücretinin ilk derece karar tarihinden yürürlükte olan AAÜT 'ye uygun olduğu anlaşılmakla davacı ve davalı vekilinin bu yöndeki istinaf istemlerinin reddi gerekmiştir.
..." gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, istinaf başvusunda belirtilen nedenlerle hükmü temyiz etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının kademe ve derece tespitine esas teşkil eden hizmet süresinin tespitinde geçici iş ilişkisinin başladığı tarihin mi yoksa daimi kadrolu statüye geçtigi tarihinin mi esas alınacağı, davacının işyerinde fiilen çalıştığı pozisyon ve bu pozisyona uygun kadro ve derecede çalışıp çalışmadığı ve çalıştığı pozisyona uygun ücret ve haklardan faydalanıp faydalanmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
1.2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 10 uncu ve 55 inci maddeleri.

2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrası.

3. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 5 inci maddesi.

4. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 04.02.2020 tarihli ve 2020/80 Esas, 2020/1347 Karar sayılı kararı ile 04.02.2020 tarihli ve 2020/103 Esas, 2020/1370 Karar sayılı kararı dâhil 24 adet seri dosyaya ait onama kararları.

5. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 14.01.2020 tarihli ve 2019/8310 Esas, 2020/300 Karar sayılı kararı ile 14.01.2020 tarihli ve 2019/8358 Esas, 2020/313 Karar sayılı kararı dâhil seri dosyalara ait onama kararları.

3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.


VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,


Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

15.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.