Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/7149 Esas 2022/8017 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 5. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 57. İş Mahkemesi

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı işçinin, davalı Bakanlığa bağlı ... Dr. Ersin Arslan Eğitim ve Araştırma Hastanesinde hizmet alımı yapılan taşeron şirketler nezdinde elektrik teknisyeni olarak çalışmakta iken 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, kadroya geçerken imzalanan belirsiz süreli iş sözleşmesinde davacı işçinin ücretinin asgari ücretin asgari ücretin belirli bir oranda fazlası olarak belirlenmesine karşın 2019 yılı başında sözleşme hükmünün uygulanmayarak ücretinin düşürülmesi nedeniyle ödemelerin eksik yapıldığını ileri sürerek ücret farkı, ikramiye farkı ve ilave tediye farkı alacaklarına hükmedilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ücretinin sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra da ilgili düzenlemeler uyarınca eksiksiz ödendiğini, davacının ücret farkı alacağının bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 57. İş Mahkemesinin 05.11.2021 tarihli ve 2021/615 Esas, 2021/174 Karar sayılı kararında; davacının sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra ücretinin eksik ödendiğinin usulüne uygun düzenlenen bilirkişi raporunda tespit edildiği belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 28.12.2021 tarihli ve 2021/3838 Esas, 2021/3734 Karar sayılı kararıyla davacının ücretinin dosyaya gönderilen bireysel iş sözleşmesinde asgari ücretin %5 oranında fazlası olarak belirtili olduğu, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu iş sözleşmesi gözetilerek hesaplama yapılmak suretiyle davacının ücretinin, ikramiyesinin ve ilave tediye alacağının tüm ihtilaflı dönem açısından eksiksiz şekilde davacıya ödendiğinin anlaşıldığı, buna göre davacının alacak talebinin yerinde olmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 17.02.2022 tarihli ve 2022/1100 Esas, 2022/2011 Karar sayılı ilâmı ile;
"...
Davacı vekilince, dava dosyasına davacı ile aynı isim ve soy ismi taşıyan ve aynı hastanede çalışan başka bir işçinin iş sözleşmesinin gönderilmiş olduğu, kendilerince sunulu bulunan belirsiz süreli iş sözleşmesi ile dosyaya gelen iş sözleşmelerinde yer alan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının farklı olduğunun açıkça görüldüğü belirtilerek, temyiz itirazında bulunulmuştur.
Temyiz dilekçesi ekinde yer alan belirsiz süreli iş sözleşmesinde yer alan isim ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının dosya davacısı ile uyumlu olduğu, sözleşmenin aylık ücret tutarının düzenlendiği 7. maddesinde; “her ay brüt asgari ücretin %40 fazlası” üzerinden günlük olarak ödeme yapılacağı şeklinde oranın belirtildiği görülmekle, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından “asgari ücretin %40 fazlası” oranının yazılı olduğu iş sözleşmesinin aslının getirtilerek, dosyaya yargılama esnasında davacıya ait olduğu gerekçesiyle gönderilen bordrolarda da isim karışıklığı olup olmadığı ve buna bağlı olarak davacıya gerçekte asgari ücretin %40 oranında fazlası ücrete göre ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılarak, sonucuna göre yeniden bir karar verilmesi için, yazılı şekilde verilen karar bozmayı gerektirmiştir." gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Dairemizce bozma kararına uyulmuş, davalı bakanlığa müzekkere yazılarak davacının ferdi sözleşmesinin aslı dosyaya kazandırılmıştır. Davacıya ait olan ve aslı dosyaya konulan hizmet sözleşmesinin 7. Maddesinde davacının ücretinin asgari ücretin %40 fazlası olarak belirleneceğinin kayıt altına alındığı tespit edilmiştir. Bu haliyle daha önce dairemizin kararına gerekçe teşkil eden davacıya ait olduğu iddia edilen sözleşmenin davacıya ait olmadığı, isim benzerliğinden dolayı davacıya ait olmayan sözleşmenin dosyaya girdiği, davacının gerçek sözleşmesinin farklı olduğu, dosyadaki bilirkişi raporunda davacının ücretinin asgari ücretin %40'ı oranında fazla olacağı varsayımına dayanılarak hesaplamanın yapıldığı, ilk derece mahkemesince de bu rakamın hüküm altına alındığı, esasında sözü edilen bu rakamın yeniden hüküm altına alınması gerektiği anlaşılmıştır." gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacıya ücret ve mali haklarının tamamının ilgili toplu iş sözleşmesi hükümleri gözetilerek mer'i düzenlemelere göre hesaplanarak ve Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının görüşü alınarak yapıldığını, davacının ücret farkı, ilave tediye farkı, ikramiye farkı alacağı talebinin yerinde olmadığını, davacının sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra ücretinde indirime gidilmediğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli iş sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark ücret alacaklarının bulunup bulunmadığı ve dava konusu ikramiye alacağına uygulanması gereken faiz oranı hususlarındadır.

2. İlgili Hukuk
1.20.11.2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 üncü maddesinde belirtilen kamu İdareleri ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda ve yine maddede belirtilen İdarelerin merkez ve taşra teşkilatlarında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanların, maddede öngörülen şartları taşımaları, yazılı olarak başvurmaları ve yapılacak sınavda başarılı olmaları kaydıyla sürekli işçi kadrolarına geçirilecekleri düzenlenmiştir.

2. 375 sayılı KHK'nın geçici 23 üncü maddesinin ilgili bölümü şöyledir :
"...
Sürekli işçi kadrolanna geçirilenlerden, geçiş işlemi yapılırken mevcut işyerinin girdiği işkolunda kurulu işyerinden bildirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklan, bu madde kapsamındaki idarelerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamaz. Sürekli işçi kadrolarına geçirilenlerden; geçişten önce toplu iş sözleşmesi bulunmadığından kadroya geçirildiği tarihte yürürlükte olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerinin geçerli olduğu işçiler ile geçiş işleminden önce yapılan ve geçişten sonra yararlanmaya devam ettiği toplu iş sözleşmesi bulunmakta birlikte bu madde kapsamındaki idarelerde alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitiminden önce toplu iş sözleşmesi sona eren işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklan, bu madde kapsamındaki idarelerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesine göre belirlenir. ...
..."

3. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu İş Sözleşmesi Hükümleri'nin ilgili bölümü şöyledir:
"375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23. maddesinin altıncı fıkrasında; geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin, anılan madde kapsamında yer alan idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacağı düzenlemiştir. Geçiş işlemleri tamamlanan işçilere idarelerce uygulanmak üzere, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu iş sözleşmesinin ücret, mali ve sosyal haklara ilişkin hükümleri aşağıda yer almaktadır.
ÜCRET ZAMMI:
...
01.07.2018- 31.12.2018 tarihleri arası ücret zammı:
İşçilerin 30.06.2018 tarihinde almakta olduklan günlük çıplak ücretlerine 01.07.2018 tarihinden itibaren %4 (yüzde dört) oranında zam yapılmıştır.
01.01.2019- 30.06.2019 tarihleri arası ücret zammı:
İşçilerin 01.01.2019 tarihinde almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine aynı tarihten itibaren %4 (yüzde dört) oranında zam yapılmıştır.
01.07.2019- 31.12.2019 tarihleri arası ücret zammı:
İşçilerin 30.06.2019 tarihinde almakta olduklan günlük çıplak ücretlerine 01.07.2019 tarihinden itibaren %4 (yüzde dört) oranında zam yapılmıştır.
01.01.2020-30.06.2020 tarihleri arası ücret zammı:
İşçilerin 01.01.2020 tarihinde atmakta oldukları günlük çıplak ücretlerine aynı tarihten itibaren %4 (yüzde dört) oranında zam yapılmıştır.
01.07.2020- 31.10.2020 tarihleri arası ücret zammı:
İşçilerin 30.06.2020 tarihinde almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine 01.07.2020 tarihinden itibaren %4 (yüzde dört) oranında zam yapılmıştır.
..."

4. 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) "Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi" kenar başlıklı 22 nci maddesinin birinci fıkrasının ilgili bölümü şöyledir:
"İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. ..."

5. 4857 sayılı Kanun'un 34 üncü maddesi gereğince gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanması gerekir.


3. Değerlendirme
1. Uyulan bozma kararı gereğince tesis edilmiş Bölge Adliye Mahkemesi kararında hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik olmamasına, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmamasına göre Bölge Adliye Mahkemesi kararının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür.

2. Somut uyuşmazlıkta, Dairemizin bozma kararı sonrasında Bölge Adliye Mahkemesi tarafından dosyaya aslı getirtilen davacı işçinin kadroya geçişi aşamasında işverenle imzalanan 02.04.2018 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesinin "Ücret esası ve ödeme şekli " başlıklı 7 nci maddesindeki "İş bu sözleşme süresince işçiye her ay brüt asgari ücretin %40 fazlası üzerinden günlük olarak ödeme yapılır" şeklindeki düzenleme ile davacıya temel ücret olarak asgari ücretin %40 fazlasının ödeneceğinin açıkça kararlaştırıldığı görülmektedir. Kadroya geçiş aşamasında imzalanan iş sözleşmesinde, ücretin her ay için ileriye etkili olarak asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceği kararlaştırılmışsa sözü edilen kural her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlar (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 28.10.2020 tarihli, 2020/5663 Esas, 2020/14046 Karar sayılı kararı). Bu açıklamalara göre davacının 01.01.2019 tarihinden itibaren anılan sözleşme hükmünün uygulanmamasından dolayı fark ücret alacağına hak kazandığı anlaşılmıştır.

3. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, kamuda sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin ücretlerinin tespitinde uygulanacak kuralları belirlemekle birlikte, burada söz konusu olan Yüksek Hakem Kurulu kararıyla imzalanan toplu iş sözleşmesi davacının 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yararlandığı bir toplu iş sözleşmesi değildir. Bu itibarla davacının fark ikramiye alacaklarına en yüksek işletme kredisi faizi uygulanması isabetsizdir.

Açıklanan husus bozma sebebi ise de bu yanlışlığın düzeltilmesi için yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığından, kararın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin ikinci bendi uyarınca aşağıda belirtilen şekilde düzeltilerek onanması uygun bulunmuştur.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,

2.Davalı tarafın Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının faiz yönünden kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (3) numaralı bendinde yer alan “en yüksek işletme kredisi faizi ile birlikte” ibaresinin çıkartılarak yerine “en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte ” ibaresinin yazılması suretiyle hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,

Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

16.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.