Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/4368 Esas 2022/9681 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacılar, evlatlık ilişkisinin kaldırılması talebiyle dava açmış ancak ilk derece mahkemesince \"aktif husumet yokluğundan\" davanın reddedilmesine karar verilmiştir. Bu kararı temyiz eden davacılar, bölge adliye mahkemesi hukuk dairesinde istinaf başvurusunda bulunmuş ancak istinaf incelemesi sonucunda da davanın reddine karar verilmiştir. Bu noktada, evlatlık ilişkisinin ancak belirli sebeplerin varlığı halinde kaldırılabileceği ve TMK uyarınca kurulan bir evlatlık ilişkisinin Kanun'da sayılan istisnai ve sınırlı hallerde ortadan kaldırılabileceği belirtilmiştir. Bu nedenle, davanın usulden reddine karar verilmesi doğru değildir ve kararın bozulması gerekmektedir. Kanun maddeleri ise TMK 317-318 olarak belirtilmiştir.

MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi


Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacılar tarafından temyiz edilerek; temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; duruşma için belirlenen 29.11.2022 günü temyiz eden davacılar ... ve arkadaşları vekili Av. ... ve karşı taraf davalı ... vekili Av. ... geldiler. Gelenlerin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, evlatlık ilişkisinin kaldırılması talebine ilişkindir. İlk derece mahkemesince “aktif husumet yokluğundan” davanın reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacılar tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup, istinaf incelemesi yapan bölge adliye mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Evlatlık ilişkisi, genel olarak, evlat edinen ile evlatlık arasında mahkeme kararı ile kurulan yapay soybağını ifade etmek için kullanılan hukuki bir terimdir. Dolayısıyla, evlatlık ilişkisinin kurulması (evlat edinme), sonradan hukuk düzenince tanınan bir soybağı kurma yoludur. (Akıntürk, ..., Türk Medeni Hukuku ... Medeni Kanuna Uyarlanmış Aile Hukuku, İkinci Cilt, Yenilenmiş 9. Bası, Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ, İstanbul, Mayıs, 2004, s. 359)
4721 sayılı TMK sisteminde, mahkeme kararı ile kurulmuş olan bir evlatlık ilişkisi ancak 317 ve 318. maddelerde düzenlenen sebeplerin varlığı halinde, belirli kişilerin açabileceği evlatlık ilişkisinin kaldırılması davası ile iptal edilebilir. Dolayısıyla, TMK uyarınca (belirli şartların varlığı halinde) kurulmuş ve (soybağı vb) hükümlerini doğurmuş olan bir evlatlık ilişkisi, ancak Kanun’da istisnai ve sınırlı olarak sayılmış (numerus clausus) hallerde tüm sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılabilecektir. (..., ... a.g.e., sh. 382 ) Evlatlık ilişkisinin kaldırılması davası, bozucu yenilik doğuran bir davadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda somut olay değerlendirildiğinde; her ne kadar evlatlık ilişkisi 743 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulmuş olsa da “evlatlık ilişkisinin kaldırılması” talebinin 4722 sayılı Kanun hükümleri gözetildiğinde, 4721 sayılı Kanun hükümlerine göre inceleneceğinden TMK 318. maddesinde yer ... düzenleme gereğince davanın her ilgili tarafından açılabileceği hususu gözetilerek işin esasının incelenmesi gerekirken davanın usulden reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ : Temyiz edilen bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, duruşma için takdir olunan 8.400 TL. vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacılara verilmesine, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine oy birliğiyle karar verildi. 29.11.2022 (Salı)