Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/7226 Esas 2022/8144 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı işçi, davalı işverenin yasak uygulamalarına maruz kaldığını iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, ücret alacakları ve yol, keşif araç masraflarının ödenmesini talep etmiştir. Davalı işveren cevap vermeyi reddetmiştir. Mahkeme, davacının ücret alacağı bulunduğu gerekçesiyle kıdem tazminatına hükmetmiştir ancak diğer talepleri reddetmiştir. Davacı tarafından yapılan temyiz başvurusu sonucu Yargıtay, davacının diğer taleplerinin de incelenip sonuca bağlanması gerektiğine karar vermiştir. Ayrıca kararda davacının iş sözleşmesinin nasıl sonlandığı konusunda çelişkili gerekçe kullanıldığı belirtilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297. maddesinde, mahkeme kararlarının gerekçesinde talep edilen her konunun ayrı ayrı değerlendirilip gerekçesiyle birlikte karara bağlanması gerektiği belirtilmektedir. Ayrıca ücret miktarının ispat külfeti işçide, ödendiğinin ispat külfeti ise işverende olduğu kanuna göre açıklanmıştır.

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı işverenin kanunen yasak uygulamalarına yıllarca kendisinin alet edildiğini, itirazına hakaretle karşılık verildiğini, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) priminin tavana göre yatırılması gerektiğini ancak 2.650,00 TL net ücret üzerinden hiçbir zaman prim tahakkuk ettirilmediğini, çırak gibi asgari prim ödemesi yapıldığı, yol masrafları ve İGDAŞ Teftiş Mühendisleri için taksi masraflarının faizli banka kredisiyle kendisine yaptırıldığını, hâlen bu borçları ödemeye çabaladığını, asgari ücretle emekli olduğunu, sabah 07:00'den akşam 22:00'ye kadar çalışmaları olduğunu ve karşılığının ödenmediğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı fazla çalışma ücreti, ücret alacakları, yol, keşif araç masraflarının tahsilini talep etmiştir.

Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davaya cevap vermemiştir.

Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkeme, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanarak “Davacının davalı işverene ait işyerinde mühendis olarak 02/02/2006-24/09/2008 tarihleri arasında çalıştığı, davacının işçilik alacaklarının ödenmemesi sebebiyle iş akdini sona erdirdiği, davacının en son net 2.000 TL aylık maaş ile çalıştığı, akdin tazminat ödenmesini gerektirmeyecek şekilde son bulduğunun ispat külfeti kendisine düşen davalı işverenin bu hususu usulünce ispat edemediği, böylelikle davacının kıdem tazminatına kazandığı ancak davacının iş akdini kendisi isteği ile sona erdirdiğinden ihbar tazminatına hak kazanamayacağından ihbar tazminatı isteminin reddi gerektiği, yine gerek davacı tanığı beyanı gerek davacı iddiası dikkate alındığında davacının davalı işverenlikte fazla mesai yaptığının usulüne uygun delil ve beyanlar ile ispatlayamadığı, davacı tanığının işyeri çalışanı da olmadığı dikkate alındığında davacının fazla çalışma ücreti talebinin de reddi gerektiği kanaatine varılmakla” gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; verilen hüküm Dairemizin 26.06.2018 tarihli ve 2017/21674 Esas, 2018/13821 Karar sayılı ilâmıyla onanmıştır.
Davacının 26.06.2018 tarihli onama kararının maddi hataya dayalı olarak verildiğini ileri sürülerek maddi hata talebinde bulunması üzerine maddi hata talebinin kabulü ile Dairemizin 20.11.2019 tarihli ve 2019/7397 Esas, 2019/20475 Karar sayılı ilâmı ile onama kararı kaldırılarak, davacının kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma ücreti alacaklarının yanında 850 lira ücret alacakları, yol keşif araç masraflarının da ödenmesini talep ettiği, ancak Mahkemece sadece kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma alacağına ilişkin talepler hakkında hüküm oluşturulduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporunda dahi kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma alacağı dışındaki talepler ile ilgili bir inceleme ve değerlendirmenin yapılmadığı, bu durumda Mahkemenin davacının kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla çalışma ücreti dışındaki taleplerini değerlendirip gerekçesini belirtmeden, her bir talep için ayrı ayrı hüküm kurmadan karar vermesinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297 nci maddesinin ikinci fıkrasına aykırı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozma ilâmına göre taleplerini açıklaması için davacıya süre verilmiş, davacı tarafından bu hususta birkaç kez el yazısı ile kaleme alınan farklı içeriklerde dilekçeler sunulmuştur. Mahkemece davacı tarafından iddianın ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.

Gerekçe:
1.Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2.Mahkemece davacının ücret alacağı bulunduğu gerekçesiyle kıdem tazminatı hüküm altına alınmıştır.

Ücretin miktarını ispat külfeti işçiye, ödendiğini ispat külfeti ise işverene aittir.

Somut uyuşmazlıkta davacı işçi tarafından dosyaya sunulan bilâ tarihli dilekçede aylık 2.000.00 TL olmak üzere 4 aylık ödenmeyen ücret ve aylık 600.00 TL'den 7 aylık eksik ödenen ücret alacağı bulunduğu belirtilerek toplamda 12.200.00 TL ücret alacağının tahsili istenmiştir. Davacı, 850,00 TL ücret alacakları, yol keşif araç masrafları için talepte bulunduğundan bu talebin ne kadarının ücrete, ne kadarının diğer alacak kalemlerine ilişkin olduğuna yönelik olarak dosyada açıklama dilekçesi bulunmamaktadır. Davacıya talebi açıklattırılarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde talebin reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.

Ayrıca kıdem tazminatı yönünden; Mahkeme gerekçesinde hem davacının iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin davalı işverence ispat edilemediği belirtilmiş, hem de davacının iş sözleşmesini kendisi feshettiğinden ihbar tazminatına hükmedilemeyeceği şeklinde çelişkili gerekçe oluşturulması da hatalı görülmüştür.

Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 22.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.