Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/1476 Esas 2022/3427 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacılar, ekonomik dalgalanmalar nedeniyle nakit sıkıntısı çektiği için konkordatonun tasdikini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi, bazı davacıların şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle konkordato talebini reddetmiştir. Ancak bölge adliye mahkemesi hukuk dairesi, üçüncü kişi rehni ile teminatlandırılan alacağın adi alacak kabul edilerek masaya yazılmasının doğru olmadığını belirtmiştir. Konkordatonun amacının borçlunun malvarlığını korumak olduğunu vurgulayan mahkeme, alacaklıların öncelikle rehine müracaat etmesi gerektiğine ve 3. kişi tarafından verilen rehnin paraya çevrilmesinin konkordato kapsamında engellenemeyeceğine dikkat çekmiştir. Sonuç olarak, mahkeme kararı gerekçesi düzeltildikten sonra onanmıştır.
Kanun Maddeleri:
- İcra ve İflas Kanunu (İİK) 295. madde: \"Mühlet sırasında rehinde temin edilmiş alacaklar nedeniyle rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılabilir veya başlamış olan takiplere devam edilebilir ancak bu takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı gerçekleştirilemez.\"
- İİK 289. madde: İİK 295. maddesiyle aynı ifadeleri taşır.
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) 370/4. madde: \"Kararın düzeltilmesi, temyiz isteminden önce veya bazı yerlerde dışında, resen veya isteme bağlı olarak yapılabilir.\"
- HMK 373. madde: Temyiz edilen kararın doyurucu bir şekilde incelenmesi ve hüküm altındaki gerçek ve hukuki sebeplerin yazılı olması gerektiği hükmünü içerir.

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davacılar vekili ve alacaklılardan Qnb Finans Faktoring A.Ş., Türkiye Halk Bankası A.Ş., ... ve İNG Bank A.Ş. vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

K A R A R

Davacılar vekili, müvekkili şirketlerin ekonomik dalgalanmalar nedeniyle nakit sıkıntısı çektiklerini, davacı gerçek kişilerin şirketlerin ortakları olduğunu, şirketlere şahsi kefaletlerinin bulunduğunu ileri sürerek, konkordatonun tasdikini talep ve dava etmiştir.
İlk derece mahkemesince davacılardan ... San. ve Tic. A.Ş ve ...’ün konkordato projesinin şartları gerçekleştiği, diğer davacılarının şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle, davacılardan ...Tic. Ltd.Şti, ... Sanayi Ve Tic. A.Ş., ... Metal Tic. Ltd. Şti, ..., ..., ...'ün konkordato tasdik talebinin reddine, ... San. Ve Tic. A.Ş ve ...’ün konkordato projesinin tasdikine karar verilmiş, bu karara karşı davacılar vekili ve bir kısım alacaklılar vekilinin yaptığı istinaf başvurusunu inceleyen bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince, üçüncü kişi rehni ile teminatlandırılan alacağın adi alacak kabul edilerek masaya yazılmasının doğru olmadığı, üçüncü kişilerin rehniyle güvence altına alınan alacaklar isabetsiz olarak nisapta esas alınmışsa da, yasanın belirlediği sürelerin kesin olması ve geriye işlem yapılmasında hukuki imkansızlık olması gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacılar vekili ve alacaklılardan Qnb Finans Faktoring A.Ş., Türkiye Halk Bankası A.Ş., ... ve İNG Bank A.Ş. vekilleri temyiz etmiştir.
İİK 295. maddesi "Mühlet sırasında rehinde temin edilmiş alacaklar nedeniyle rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılabilir veya başlamış olan takiplere devam edilebilir ancak bu takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı gerçekleştirilemez" şeklindedir.
17.07.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanunla değişik İİK 289. maddesi de aynı ifadeleri taşımaktadır. 28.02.2018 tarih ve 7101 sayılı Kanun yürürlüğünden önce doktrin maddede belirlenen rehinli malın borçluya ait olması konusunda fikir birliği içindedir. (Gündoğan, Postacıoğlu, Üstündağ Kuru) Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 20.10.1993 tarih 6282/6805 karar sayılı ilamında da 3. kişi rehninin konkordato nisabında adi alacak olarak gözönünde bulundurulmasına karar vermiştir.
Meseleyi konkordatonun amacı çerçevesinde değerlendirmek gerekir. Konkordato dürüst bir borçlunun belli bir zaman kesiti içerisindeki bütün adi alacaklarını yetkili makamın onayı ve alacaklı çoğunluğunun kabulü ile tasfiyesinin sağlandığı bir icra biçimidir.
Bu amacın gerçekleştirilmesi yani konkordatonun başarıya ulaşması için borçlunun malvarlığının korunması gerekir. ...nın 295. maddesi de bu amaca hizmet eden bir hüküm içerir. Rehni 3. kişinin vermesi halinde bu rehnin paraya çevrilmesi konkordato talep eden borçlunun pasifine etki etmeyecektir. Bu haliyle 3. kişi tarafından verilen rehnin paraya çevrilmesini konkordato kapsamında engellenmesi kanun koyucunun amaçladığı bir sonuç olarak düşünülemez.
İİK 45. maddesi uyarınca alacaklı önce rehne müracaat etmelidir. Maddede rehnin 3.kişi tarafından verilmiş olması durumu ayrık tutulmamıştır. Bu nedenle alacaklının 3. kişi tarafından verilen rehne öncelikle müracaat etmesi, konkordato talep eden borçlunun malını koruma altında tutacak olup, bu husus konkordato kurumunun amacına uygun olacaktır.
Bu gerekçeler ışığında alacağı 3. kişi rehniyle temin edilen alacaklının alacağının adi alacak olarak nisaba dahil edilmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken, karardaki gerekçelere yer verilmesi doğru olmamış ise de, sonucu itibariyle doğru olan kararın HMK'nun 370/4 maddesi uyarınca gerekçesi düzeltilerek onanması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, HMK'nun 370/4 maddesi uyarınca hükmün gerekçesinin değiştirilmek suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden taraflara iadesine, 6100 sayılı HMK’nın 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine, 20.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.