Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5457 Esas 2022/8598 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı taraflar tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 01.11.1994 tarihinden itibaren davalının düzenlediği kurslarda giyim-mefruşat usta öğreticisi sıfatı ile çalıştığını, iş sözleşmesinin emeklilik nedeni ile müvekkili tarafından feshedildiğini, müvekkilinin ücretlerinin eksik ödendiğini belirterek eksik ödenen ücret, yıllık izin, ilave tediye ve kıdem tazminatı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'i ileri sürdüklerini, usta öğretici olarak çalışan davacının 4857 sayılı İş Kanunu (4857 sayılı Kanun) hükümlerinden yararlanmasının mümkün olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 08.06.2017 tarihli ve 2016/224 Esas, 2017/338 Karar sayılı ilâmı ile; davacının davalı iş yerinde işçi olarak çalışması göz önüne alındığında kıdem tazminatına hak kazandığı, davacının ücretinin sadece saat başı çalışma karşılığı ödendiği anlaşıldığından eksik ödenen ücret alacaklarının bulunduğu gerekçesiyle toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 09.01.2019 tarihli ve 2017/4273 Esas, 2018/3023 Karar sayılı ilâmı ile ;
"... usta öğretici olan davacının 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde işçi olarak çalışması ve emeklilik nedeniyle iş akdini feshetmesi sonucu kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin hakkının olduğu, davacı mevsimlik işçi olmayıp yıllık izinlerinin kullandırıldığı veya ücretinin ödendiği davalı tarafından ispatlanamadığından yıllık izin ücretine de hak kazandığı, davalının 6772 Sayılı Yasa kapsamındaki belediye olması ve davacının da burada çalışmış olması nedeniyle ilave tediyeye hak kazandığı, ücretlerinin eksik ödendiği, İlk talep nedeniyle davacının ücret ve ilave tediye alacağının da zamanaşımına uğramadığı anlaşılmıştır" gerekçesi ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu belirtilerek davalı istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 18.01.2021 tarihli ve 2020/4249 Esas, 2021/1186 Karar sayılı ilâmı ile özetle; davacının günlük ücret ve aylık ücreti yönünden Mahkemece yapılan hesaplamaların hatalı olduğu belirtilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilamına uyularak yeniden alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; davacının ücreti eksik belirlediğinden tüm alacakların eksik hesaplandığını, davacının ücretinin aylık katsayısı x 140 göstergesi = ders ücreti x 7,5 = günlük ücret olarak hesaplanması gerektiğini, bu hesaplamaya göre çıkan sonucun davacının hesaplamaya esas alınması gereken günlük ücreti olacağını, hükme esas alınan bilirkişi raporunda aksi yönde belirleme yapıldığını, ilave tediye alacağının da eksik belirlendiğini, davacıya son bir yıl içerisinde ödenmesi gereken ilave tediye miktarının kıdem tazminatına esas giydirilmiş brüt ücrete eklenmesinin gerektiğini belirterek temyiz isteminde bulunmuştur.

2.Davalı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; yargı yolu itirazlarıyla birlikte davacının ilave tediye alamayacağını, usta öğreticiler için hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günleri için bu günlerde çalışma olmadığından ücret ödenmediğini, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun (657 sayılı Kanun) 176 ncı maddesine göre aylık ücret hesaplamasının ders saati esas alınarak yapıldığını, davacının mevsimlik çalışması sebebiyle yıllık izin ücretine hak kazanmadığını belirterek temyiz isteminde bulunmuştur.



C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, ders saati ücretiyle çalışan ve her ay çalıştığı ders sayısı farklı olan davacının ücretinin hesap yöntemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1.657 sayılı Kanun'un 176 ncı maddesi "Bu Kanunun 89 uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilenlere, ders saati başına gündüz öğretimi için 140, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan öğretim faaliyetleri için 150 gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenir." düzenlemesini içermektedir.

2.4857 sayılı Kanun’un 120 nci maddesi yollamasıyla halen yürürlükte bulunan 1475 sayılı İş Kanunu’nun “Kıdem Tazminatı” başlıklı 14 üncü maddesinin ilgili kısmı şu şekildedir:
"... bu maddede yer alan kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında 26 ncı maddenin birinci fıkrasında yazılı ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de gözönünde tutulur. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi sebebiyle açılacak davanın sonunda hakim gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmeder. İşçinin mevzuattan doğan diğer hakları saklıdır..."

3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmamasına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin tüm davacının vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2.Mahkemece hükme esas alınan 19.06.2021 tarihli bilirkişi raporunda davacının kıdem tazminatına esas giydirilmiş brüt ücreti belirlenirken davacının hak ettiği ilave tediye ücretinin dikkate alınmaması hatalı olmuştur.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,



Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,

30.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.