Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/6477 Esas 2022/8829 Karar Sayılı İlamı

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilli davacının davalılardan ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin asıl işveren olduğu çeşitli projelerde alt işverenler değişmesine rağmen kesintisiz olarak 07.04.2010-31.01.2019 tarihleri arasında tamirci olarak çalıştığını, en son alt işverenin diğer davalı ... Hazır Beton İnş. Taş. San. ve Tic. A.Ş. olduğunu, ... sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, işyerinde haftanın yedi günü müvekkilinin 08.00-20.00 saatleri arasında çalıştığını, ancak çalışmasının 21.00-22.00-23.00 saatlerine kadar devam ettiğini, davalıya ait işyerinde resmî tatil ve bayramlarda da çalışmaya devam edildiğini, davacının çalıştığı süre boyunca yıllık izinlerini de kullanmadığını ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, 2019 yılı Ocak ayı ücreti, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında hukuki yarar bulunmadığını, husumet itirazında bulunduklarını, müvekkili Şirket ile diğer davalı Şirket arasındaki sözleşme hükümlerine göre davacının diğer davalı Şirketin işçisi kabul edilmesi gerektiğini, diğer davalı ile arasında alt işveren-asıl işveren ilişkisi bulunmadığını, müvekkili Şirketin hazır beton üretim işini üstlenmiş iken diğer davalı Şirketin ayrı uzmanlık alanı içinde bulunan ve ayrı bir organizasyon, çalışma, ekipman, eleman ve bilgi gerektiren taşıma işini üstlendiğini, bu sebeple yalnızca diğer davalı Şirketin işveren konumunda olduğunu ve zamanaşımı def'inde bulunduklarını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

2. Davalı ... Hazır Beton İnş. Taş. San. ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; davanın hukuki yarar yokluğundan reddi gerektiğini, davacı taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının müvekkili Şirkette beton pompa operatörü olarak çalışmakta iken ... sözleşmesinin, ... bitimi sebebiyle tazminatları ödenmek suretiyle feshedildiğini, davacının müvekkili davalı Şirketi ibra ettiğini, davacının çalıştığı tesislerde 2-3 vardiya hâlinde çalışma olduğunu, özellikle kışın gece çalışmalarında çalışma süresinin düştüğünü, davacının iddia ettiği gibi bir çalışma şekli bulunmadığını, davacının müvekkili Şirkette çalıştığı dönem içerisinde yıllık ve haftalık izinlerini kullandığını, imzalı bordrolar ve ibranamelerde bunun açıkça belirtildiğini, yıllık 270 saate kadar olan fazla çalışmaların davacının ücretine dâhil olduğunun sözleşme ile kararlaştırıldığını, harici kısımların ve resmî tatil ücretlerinin de ödendiğinin imzalı bordrolar ile sabit olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının 07.04.2010-31.01.2019 tarihleri arasında asıl işveren davalı ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin değişen taşeronları nezdinde çalıştığı, son alt işverenin diğer davalı ... Hazır Beton İnş. Taş. San. ve Tic. A.Ş. olduğu, davalılar arasında alt işveren-asıl işveren ilişkisi bulunduğu, ... sözleşmesinin işverence feshedildiği, feshin haklı sebebe dayandığının davalılarca ispatlanmadığı, bu sebeple davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, dinlenen tanık anlatımları ile davacının fazla çalışma yaptığı, hafta tatilleri ile ulusal bayram ve genel tatillerde çalıştığını ispatlamasına rağmen karşılığının işverence ödendiğinin ispatlanmadığı, davacının çalıştığı döneme ait 40 günlük yıllık izin hakkının kullandırıldığının veya ücretinin ödendiğinin de davalı tarafça yazılı delil ile ispatlanamadığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davalı Şirketin unvan değişikliğine gittiğini, ... Çimento Fabrikaları A.Ş. olarak UYAP sistemine davalı sıfatıyla kaydedilmeleri gerektiğini, davacının müvekkili Şirketin çalışanı olmayıp diğer davalı Şirketin çalışanı olduğunu, davalı Şirketler arasında alt işveren-asıl işveren ilişkisi bulunmadığını, husumet itirazlarının kabul edilmemesinin hatalı olduğunu, davacının kıdem ve ihbar tazminatları ile diğer işçilik alacaklarına hak kazanmadığını, dosyaya sunulan belgeler ve diğer delillerin değerlendirilmediğini, davacı tanıklarının haksız, mesnetsiz ve hayatın olağan akışına aykırı beyanları esas alınarak hazırlanan bilirkişi raporunu kabul etmediklerini, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davanın, dava şartı yokluğu nedeni ile usulden reddi gerektiğini, zamanaşımı def'i tam olarak değerlendirilmeden hüküm kurulduğunu, davanın müvekkili Şirket yönünden reddi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Yargılamada ileri sürülen iddia ve cevaplar, toplanan deliller, SGK ve işverenlik kayıtları, hükme esas alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde;
İlk Derece Mahkemesi kararının Dairemizce de benimsenmiş maddi deliller ve hukuksal gerekçelere dayandığı anlaşılmakla tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile incelenen İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davalının ileri sürdüğü itirazlar yerinde bulunmamış ..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili temyiz başvuru dilekçesinde; istinaf başvuru dilekçesinde belirttiği gerekçelere ek olarak ihbar olunan firmanın kendi delillerini ibraz etmesine imkân tanınmadan eksik araştırma ile karar verildiğini, ödeme belgeleri ve sunulan kayıtların değerlendirilmediğini de ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına ve istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin davacının işçilik alacaklarından sorumlu olup olmadığı ve sunulan ödeme belgelerinin değerlendirilmesi hususlarındadır.

2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) ilgili hükümleri.

2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 27.01.2010 tarihli ve 2009/9-586 Esas, 2010/31 Karar sayılı kararı uyarınca ödeme def'i yargılamanın her aşamasında ileri sürülebilir. Kural olarak, yargılama aşamasında sunulmayan deliller, temyiz veya karar düzeltme aşamasında sunulamazlar. Bu kuralın tek istisnası, dayanılıp sunulan delilin o davaya konu olan borcu kesin olarak ortadan kaldıran bir nitelik taşımasıdır. Borcun ödendiğini gösteren makbuz veya ibraname bu istisnanın tipik örneğidir.

3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Somut olayda, davalı tarafça ödeme belgelerinin dikkate alınmadığı ileri sürülmüş olup dosya kapsamında yer alan 21.01.2019 düzenleme tarihli "Ocak/2019 Kıdem Bordrosu" başlıklı imzalı belgede 22.928,50 TL kıdem tazminatı ve 2.946,44 TL ihbar tazminatı tahakkuku yer almaktadır. Yine imzalı olan "Ocak/2019 Ücret Hesap Pusulası" başlıklı belgede de 22.928,50 TL kıdem tazminatı, 2.946,44 TL ihbar tazminatı ile "sen. izin" adı altında 3.466,67 TL olmak üzere toplam asgari geçim indirimi dâhil net 30.140,33 TL tahakkuk yer almaktadır. 21.01.2019 düzenleme tarihli ve imzalı "Ocak/2019 Ücret Bordrosu" da net 30.140,33 TL tahakkuk içermektedir. Her ne kadar dosya kapsamında yer alan 31.01.2019 tarihli ibranameye kanuni şartları taşımadığından itibar edilmemesi yerinde ise de dosya kapsamında yer alan dava konusu alacaklara ilişkin imzalı belgelere ilişkin hiçbir değerlendirme yapılmaması isabetsizdir.

3. Saptanan bu durum karşısında ve yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulduğunda, işverence ibraz edilen belgeler Mahkemece değerlendirilerek imzası ve içeriği bakımından davacı taraftan diyecekleri sorulup, söz konusu belgeler hakkında bir değerlendirme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

12.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.