Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/9357 Esas 2022/8985 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından ayrı ayrı temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü nezdinde geçici işçi statüsünde şoför olarak işe başladığını, ancak çalışma süresi boyunca sıhhi tesisat ustası olarak görev yaptığını, 01.02.2001 tarihinde kadrolu işçi statüsüne geçirildiğinde pozisyonunun atölye usta yardımcısı olarak belirlendiğini, sıhhi tesisat ustası olarak çalıştırılmasına rağmen ücreti ve diğer haklarının atölye usta yardımcısı olarak ödendiğini, bu nedenle intibak farklarının da hesaplanıp ödenmesi gerektiğini ileri sürerek ücret, ikramiye, ilave tediye ve sorumluluk zammı fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) gereğince davalı Belediyeye devredilmiş olup daha sonra 14.01.2015 tarihinde Devlet Personel Daire Başkanlığınca ... Devlet Su İşleri 8. Bölge Müdürlüğüne devrinin yapıldığını, davanın müvekkili Kurum yönünden öncelikle taraf sıfatı yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının müvekkili Belediyeden herhangi bir ücret alacağı bulunmadığından faiz talebinin de hukuken mümkün olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 16.10.2019 tarihli ve 2019/32 Esas 2019/506 Karar sayılı kararıyla davanın kısmen kabulüne karar karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 09.01.2020 tarihli ve 2019/4542
Esas, 2020/107 Karar sayılı kararı ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 16.10.2019 tarihli ve 2020/1926 Esas, 2020/7664 Karar sayılı kararı ile;
"... dosyada yer alan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığı ve iddia edilen ... dışında bir işe göre düzenlendiği anlaşılmaktadır. Öncelikle davacının fiilen yaptığı işin denetime elverişli şekilde belirlenmesi, ardından dava konusu edilen döneme ilişkin tüm Toplu ... Sözleşmeleri dosya içerisine getirtilerek toplu ... sözleşmelerindeki derece ve kademeye ilişkin hükümler ile sözleşme ekindeki pozisyon cetvelindeki üst derece sınırına dikkat edilmek suretiyle varsa fark işçilik alacakları denetime elverişli şekilde hesaplanıp hüküm altına alınması gerekmektedir. Yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup, kararın bozulması gerekmiştir." gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmına uyulmasına karar verilerek yapılan yargılama sonucunda aldırılan bilirkişi raporuna göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6360 sayılı Kanun kapsamında davalı Belediyede çalışmaya başlayan davacının kıdem süresine ve fiilen yaptığı işe göre bulunduğu derece ve kademenin doğru belirlenip belirlenmediği ve bu bağlamda ücretinin tespiti ile talep edilen fark ücret alacaklarının bulunup bulunmadığı hususundadır.

2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 6100 sayılı Kanun'un "Hukuki dinlenilme hakkı" kenar başlıklı 27 nci maddesi söyledir:
" (1) Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi
hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler.
(2) Bu hak;
a) Yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını,
b) Açıklama ve ispat hakkını,
c) Mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve
açık olarak gerekçelendirilmesini, içerir."

3. 6100 sayılı Kanun'un "Bilirkişi raporuna itiraz" kenar başlıklı 281 inci maddesi şöyledir:
"(1) Taraflar, bilirkişi raporunun, kendilerine tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde, raporda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler. (Ek cümle:22/7/2020-7251/24 md.)
Bilirkişi raporuna karşı talebin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor veya imkânsız olması ya da özel yahut teknik bir çalışmayı gerektirmesi hâlinde yine bu süre içinde mahkemeye başvuran tarafa, sürenin bitiminden itibaren işlemeye başlamak, bir defaya mahsus olmak ve iki haftayı geçmemek üzere ek süre verilebilir.
(2) Mahkeme, bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya
açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için, bilirkişiden, yeni sorular düzenlemek suretiyle ek rapor alabileceği gibi, tayin edeceği duruşmada, sözlü olarak açıklamalarda bulunmasını da kendiliğinden isteyebilir.
(3) Mahkeme, gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse, yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla, tekrar inceleme de yaptırabilir.
"

3. Değerlendirme
1. Somut olayda; İlk Derece Mahkemesince bozma ilâmına uyularak yapılan yargılamada hükme esas alınan 25.05.2021 tarihli bilirkişi raporunda 01.03.2011-28.02.2013 tarihleri arasında geçerli 3. dönem toplu ... sözleşmesine ekli Ek2/A cetveline göre sıhhi tesisat ustalarının derece ve kademelerinin inşaat ustalarının derece ve kademeleri ile birleştirilerek 7-15 olarak belirlendiği ve hesaplamaya esas zaman aralığında sıhhi tesisatçı olarak görev yaptığı varsayılan işçinin derece ve kademesinin inşaat ustası derece ve kademesine göre tespit edildiği açıklanmış ve bu şekilde inşaat usta yardımcısı ile sıhhi tesisatçı görev tanımlarının derece ve kademelerinin eşitlendiğinden bahisle fark alacaklar hesaplanmıştır. Ne var ki bozma ilâmında davacının inşaat ustası olarak çalışmadığı hususu açıklanıp yapılan hesaplamanın hatalı olduğu belirtilmiş olmasına ve bu kez dosya içeriğine göre sıhhi tesisatçı olarak çalışan davacının eşitlenen derece kademeye göre inşaat ustası ile aynı derece ve kademede kabul edilmesine rağmen alacak tutarının ilk hükme esas alınan bilirkişi raporundan farklı tutarda hesaplandığı görülmektedir. Karar bu yönüyle hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

2. Diğer taraftan, davacı vekilince müvekkiline ödeme yapıldığı iddiası inkâr edilmiş olup hükme esas alınan bilirkişi raporunda ödemelerin yapıldığı varsayımı ile rapor düzenlendiği görülmektedir. Davacıya yapılan ödemeler netleştirilip ilgili dönem ücret bordroları ve banka kayıtları getirtilmeden varsayıma dayalı rapor tanzimi ilâmın İlgili Hukuk bölümünde açıklanan hukuki dinlenilme hakkının ihlali mahiyetindedir. Belirtilen sebeple eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi de isabetsiz olmuştur.

3. Dosya içeriğinde yer alan bilirkişi raporlarında aynı dönem için esas alınan yevmiye tutarları ve davacının yaptığı ... kabulüne göre aynı olması gereken derece ve kademe belirlemelerinin farklı olduğu anlaşılmakla, raporlar arasındaki çelişki giderilmeden karar verilmesi de hatalı olup bozma sebebidir.

4. Bu durumda Mahkemece yapılacak ..., yukarıda açıklanan kanuni düzenlemeler ve ilkeler gözetilerek ödemeye ilişkin kayıtlar da getirtilerek anlaşılabilir ve denetlenebilir nitelikte tespitler içeren bilirkişi raporu aldırılıp oluşacak sonuca uygun bir karar vermek olmalıdır.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,

13.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.