Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/8111 Esas 2022/9213 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı belediyenin kadrolu işçisi olan davacı, iş sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz bir şekilde feshedilmesi nedeniyle kıdem ve ihbar tazminatları, yıllık izin, ilave tediye ve ikramiye alacaklarını talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesi, davacının taleplerine kısmen hak kazandığını belirlemiş, ancak davalı belediye temyizde bulunmuştur. Bölge Adliye Mahkemesi, istinaf istemi reddederek İlk Derece Mahkemesi kararını onamıştır. Ancak Yargıtay Daireleri, ihbar tazminatı tutarının hakkaniyete uygun bir indirim yapılmaksızın belirlenemeyeceğini ve toplu iş sözleşmesiyle güvence altına alınmış bazı hakların yasaların amacını aştığını belirterek kararı bozmuşlardır. Sonuç olarak, davalı belediyenin temyiz istemleri reddedilmiş ve İlk Derece Mahkemesi kararı onanmıştır.
Kanun Maddeleri:
- 4857 sayılı İş Kanunu
- 2935 sayılı Olağanüstü Hâl Kanunu
- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı asılın davalı Belediyede kadrolu işçi olarak çalıştığını, işyerinde toplu ... sözleşmesi uygulandığını, ... sözleşmesinin işverence haksız ve bildirimsiz feshedildiğini, ödenmeyen işçilik alacaklarının bulunduğunu ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, ilave tediye ve ikramiye alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ... sözleşmesinin haklı sebeple 692 sayılı Olağanüstü Hâl Kapsamında Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (692 sayılı KHK) kapsamında feshedildiğini, davacı işçinin yıllık izinlerini kullandığını, alacağın zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 22.01.2020 tarihli ve 2019/218 Esas, 2020/18 Karar sayılı kararı ile dava açıldıktan sonra yapılan ödeme sebebiyle ikramiye alacağı talebinin konusuz kaldığı, bu talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği, toplanan delillere göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda ... sözleşmesinin haksız ve bildirimsiz feshedildiği ve ödenmeyen işçilik alacakları bulunduğu gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 28.12.2020 tarihli ve 2020/823 Esas, 2020/2153 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) nci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 09.03.2021 tarihli ve 2021/1840 Esas, 2021/5813 Karar sayılı kararı ile;
"...
Bildirim önellerinin arttırılabileceği yasada belirtilmiş olmakla birlikte bir üst sınır öngörülmemiştir. Dairemiz tarafından, üst sınırı hakimin belirlemesi gerektiği kabul edilmektedir. (Yargıtay 9.HD. 12.....2013 gün 2011/23579 E. 2013/18090 K.), (Yargıtay 9.HD. 21.3.2006 gün 2006/109 E. 200 6/ 7052 K.). Üst sınırın en çok ihbar ve kötüniyet tazminatlarının toplamı kadar olabileceği belirtilmelidir (Yargıtay 9.HD. 14.7.2008 gün 2007/ 24490 E, 2008/ 20203 K.).
...
Gerçekten toplu ... sözleşmesinin anılan düzenlemesinin, ... güvencesi sağlayan kurumlardan biri olan ihbar tazminatı ... Kanundaki düzenlenme amacını aştığı açıktır. İşçilere yasanın tanıdığı koruma sınırları aşılmış ve işçilerin olağanüstü haklar edinmeleri sağlanmak istenmiştir.
Aynı zamanda toplu ... sözleşmesi yapmak Anayasanın 53. maddesinde ifadesini bulan bir hak olmakla birlikte bu hakkın kötüye kullanılması da yasalar karşısında korunmamalıdır.
Mahkemece, yukarda açıklanan ilkeler doğrultusunda (Dairemizin 2006/2630 E-2006/9547 K), ihbar tazminatı tutarından hakkaniyete uygun bir indirim yapılması için kararın bozulması gerekmiştir. ... " gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının, ihbar süresi ve kötüniyet tazminatı tutarı toplamı olmak üzere 32 haftalık ihbar öneli karşılığı alacağa hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; 4857 sayılı ... Kanunu (4857 sayılı Kanun) ve 2935 sayılı Olağanüstü Hâl Kanunu çerçevesinde ... sözleşmesinin askıya alındığını, 692 sayılı KHK gereği ... sözleşmesinin feshedildiğini, işten ayrılış bildirgesinde çıkış kodunun sehven 4 olarak belirtildiğini, feshin haklı olduğunu, alacağın zamanaşımına uğradığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasında uyuşmazlık, hüküm altına alınması gereken ihbar tazminatı tutarına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı Kanun'un ilgili hükümleri.

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine ,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,

14.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.