Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/8265 Esas 2022/9630 Karar Sayılı İlamı

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıların yurt dışında bulunan şantiyelerinde inşaat mühendisi olarak çalıştığını, ... sözleşmesine haklı bir sebep olmaksızın son verildiğini ve ödenmeyen işçilik alacakları bulunduğunu ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık ücretli izin, ücret, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde; davacının Şirketin işçisi olmaması sebebiyle davalı Şirkete husumet yöneltilmesinin hatalı olduğunu, uyuşmazlığın çalışılan ülke mevzuatına göre değerlendirilmesi gerektiğini, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.

2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; taleplerin çalışılan ülke mevzuatına göre değerlendirilmesi gerektiğini, ... mahkemelerinin yetkili olmadığını, ... hukukunun uygulanması durumunda kabul anlamına gelmemek üzere çalışmanın proje bazlı olduğunu, projenin bitimi ile ... sözleşmesinin kendiliğinden sona erdiğini, açıklanan sebeple davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanmadığını, davacı işçinin imzaladığı ve şerh koymadığı ücret bordrolarına göre fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödenmiş olduğunu, ücret bordrolarının aksinin yazılı belge ile ispatının gerektiğini, ileri sürülen ücret miktarının gerçek olmadığını, taleplerin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.


III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 10. ... Mahkemesinin 21.01.2020 tarihli ve 2019/59 Esas, 2020/54 Karar sayılı kararı ile davacının davalılara ait yurt dışı şantiyelerinde inşaat mühendisi olarak çalıştığı, ... sözleşmesine ... bitimi gerekçe gösterilerek son verildiği, davacıya ödenmeyen işçilik alacaklarının bulunduğu, ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 04.12.2018 tarihli ve 2018/3504 Esas, 2018/2597 Karar sayılı kararı doğrultusunda eksikliklerin giderildiği ve 28.11.2019 tarihli bilirkişi raporunun gerekçeli ve denetime elverişli olması sebebiyle hükme esas alındığı belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.

B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 30.....2021 tarihli ve 2020/2574 Esas, 2021/1856 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesince alınan bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olmaması sebebiyle duruşma açılarak yeniden bilirkişi raporu alınması gerektiği, 27.04.2021 tarihli bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun olduğu, davalı Şirketler arasında organik bağ bulunduğu, davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarının Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleşen yargı kararları ile sabit olduğu, ... hukukunun uygulanmasında isabetsizlik bulunmadığı, belirli süreli ... sözleşmesi yapılması için gerekli objektif nedenlerin bulunmadığı, davalıların ... sözleşmesinin tazminat gerektirmeyecek şekilde son bulduğunu ispatlayamadığı, ücretin brütleştirilmesinde hata olmadığı, giydirilmiş ücrete eklenen yemek ve barınma giderinin emsal yargı kararlarına uygun olduğu ve taleple bağlı kalınarak hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.


V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

2. Dairemizin 08.11.2021 tarihli ve 2021/11165 Esas, 2021/15465 Karar sayılı kararı ile taraf vekillerinin sair temyiz itirazları reddedilerek ücret alacağı yönünden taleple bağlılık ilkesine aykırı hesaplama yapıldığı, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının brüt tutar üzerinden hesaplanıp hüküm altına alınması gerektiği, diğer yandan bu alacak kalemlerinden yapılan indirim oranının hakkın özünü etkilediği, ayrıca davacı vekilinin istinaf talepleri ile bağlı inceleme yapılması gerektiğinin gözetilmediği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.


B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 10.03.2022 tarihli bilirkişi raporunda davacının brüt 5.957,69 USD kıdem tazminatı, net 7.398,64 USD ihbar tazminatı, net 9.909,55 USD yıllık ücretli izin alacağı, % 30 indirim sonucu ve davalının usuli kazanılmış hakkı da gözetilerek net 31.764,71 USD fazla çalışma, % 30 indirim sonucu net 2.229,40 USD ulusal bayram genel tatil ücreti, % 30 indirim sonucu net 4.195 USD hafta tatili ve net 5.000 USD bakiye ücret alacağı bulunduğunun dosya kapsamına uygun şekilde belirlendiği, bilirkişi raporunun denetime ve bozma kararına uygun olduğu, yıllık ücretli izin ve hafta tatili ücreti alacakları yönünden taleple bağlı hüküm kurulması gerektiği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri ayrı ayrı temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı ...Ş. vekili; davacı işçinin Şirket nezdinde geçen bir çalışması olmadığından Şirkete husumet yöneltilmesinin hatalı olduğunu, davacının diğer davalı Şirkette çalıştığını, uyuşmazlığa ... hukukunun uygulanamayacağını, çalışma süresi ile net ve brüt ücretlerin hatalı tespit edildiğini, davacının belirli süreli ... sözleşmesi ile çalıştığını ve sözleşmede kararlaştırılan sürenin sona ermesi ile ... sözleşmesinin kendiliğinden sona erdiğini dolayısıyla davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamadığını, ödenmeyen bir alacak bulunmadığını, tanık beyanlarının itibar edilebilir nitelikte olmadığını, davacının çalışılan ülkenin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmadığının da dikkate alınması gerektiğini, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarından yapılan indirim oranının az olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

2. Davalı ... vekili; uyuşmazlığa ... hukukunun uygulanamayacağını, çalışma süresi ile net ve brüt ücretlerin hatalı tespit edildiğini, belirli süreli ... sözleşmesinde kararlaştırılan sürenin sona ermesi ile ... sözleşmesinin kendiliğinden sona erdiğini dolayısıyla davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamadığını, davacının ödenmeyen bir alacağının bulunmadığını, tanık beyanlarının itibar edilebilir nitelikte olmadığını, davacının çalışılan ülkenin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmadığının da dikkate alınması gerektiğini, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarından yapılan indirim oranının az olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; taleple ve istinaf sebepleri ile bağlı hesaplama yapılmasına, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacak kalemlerinden hakkın özünü zedelemeyecek oranda bir indirim yapılmasına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,

19.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.