Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/10200 Esas 2022/9952 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili, davacının ... sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek ihbar ve kıdem tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalı taraftan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı ... Contruction Zao şirketi vekili; davacının ... -Kur sözleşmesiyle davalı işyerinde istihdam edildiğini, işçilik alacaklarının Rusya Federasyonu kanunlarına tabi olduğunu, davacının davalı işveren bünyesinde yurt dışında çalışmasından dolayı Sosyal Güvenlik Kurumunda kayıtlarının bulunmadığını, davacının ulusal bayram ve genel tatil, fazla çalışma ücretlerinin ancak çalışılan ülke mevzuatına tabi olabileceğini, yurt dışında çalışan işçilerin ülke mevzuatına göre fazla çalışma ve hafta tatili ücreti aldığını, davacının hak kazanıp davalı işveren tarafından ödenmeyen hiçbir ücret alacağı bulunmadığının bordrolarla sabit olduğunu, davacının tüm alacaklarını eksiksiz aldığına dair davalı işvereni ibra ettiğini, davalı işyerinde proje kapsamında belirli süreli ... sözleşmesiyle çalışan davacının ... sözleşmesinin projenin sona ermesi sebebiyle kendiliğinden sona erdiğini, davacının proje kapsamında işin bitmesi hâlinde çalışma ilişkisinin sona ereceğinden haberdar olduğunu, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, davacının davaya konu alacaklarının zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

2. Davalı Rec Uluslararası İnş. Yat. San. ve Tic. A.Ş. vekili; davacının çalışmalarıyla davalı işyerinin ilgilisinin bulunmamasından dolayı davalı işverenin kayıtlarında sunabileceği bir bilgi ve evrakın olmadığını, davacı davalı işyerinde çalışıp ücret almadığından kümülatif bir matrahının da bulunmadığını, davalı işverenin bu davada pasif husumet ehliyetinin bulunmadığını, davanın husumetten reddini talep ettiklerini, yurt dışında çalıştığı iddia edilen işçinin ...'de davalı işverenle bağının bulunup bulunmadığının anlaşılması için ...- Kur sözleşmesinin ilgili kurumlara müzekkere yazılarak incelenmesini talep ettiklerini, davacı davalı işyerinde çalışmadığından son ücretinin bilinmediğini, davacının iddia ettiği tarihlerde ...'de olup olmadığının, ...'de sigortalı bir işte çalışıp çalışmadığının tespiti için Sosyal Güvenlik Kurumuna müzekkere yazılmasını talep ettiklerini, ...'deki sigortalılık sürelerinin yurt dışında çalışma iddialarından mahsubu gerektiğini ve davacının davaya konu alacaklarının zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.04.2019 tarihli ve 2017/223 Esas, 2019/155 Karar sayılı kararıyla toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 24.10.2019 tarihli ve 2019/2493 Esas, 2019/2464 Karar sayılı kararıyla İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden ykanuna aykırılık bulunmadığı kanaatine varılarak davalıların istinaf başvurusunun esas yönünden ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 18.02.2021 tarihli ve 2020/5027 Esas, 2021/4248 Karar sayılı ilâmı ile Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda yemek ve barınma gideri miktarının 210,00 USD olarak belirlendiği, ancak bu miktarın emsal nitelikteki dosyalarda Yargıtay tarafından benimsenen yemek ve barınma gideri miktarının üzerinde olduğu, barınma ve yemek bedelinin ne kadar olduğunun ilgili kuruluşlardan araştırılarak oluşacak sonuca göre ve davalının da yemek ve barınma bedelinin aylık 150,00 USD olması gerektiği şeklindeki beyanı da gözetilerek aylık 150,00 USD’ nin altında kalmamak kaydıyla kıdem tazminatı hesabına esas alınacak yemek ve barınma bedelinin belirlenerek karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.


B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yemek ve barınma gideri 150,00 USD olarak kabul edilerek yapılan hesaplama sonucunda davanın kısmen kabulüne dair hüküm kurulmuştur.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... vekili; davacının yurt dışında çalışması sebebiyle ... hukukunun uygulanamayacağını, davacının proje bazlı ve belirli süreli ... sözleşmeleri ile çalıştığını, sürenin sona ermesi ile ... sözleşmesinin kendiliğinden sona erdiğini ve dolayısıyla kıdem tazminatına hak kazanılamadığını, ücret miktarının hatalı belirlendiğini, ücretin brüte çevrilmesinin hatalı olduğunu, husumetli tanık beyanlarına dayanarak alacakların kabulünün hatalı olduğunu, Rusya'da çalışılması sebebiyle çalışma koşullarının bu ülke çalışma günlerine göre belirlenmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.


2. Davalı Rec Uluslararası İnş. Yat. San. ve Tic. A.Ş. vekili; davacının müvekkili Şirket nezdinde bir çalışmasının bulunmadığını, bu nedenle davada müvekkilinin pasif husumet ehliyetinin bulunmadığını, davalılar arasında organik bağ bulunmadığını, davacının yurt dışında çalışması sebebiyle ... hukukunun uygulanamayacağını, sürenin sona ermesi ile ... sözleşmesinin kendiliğinden sona erdiğini ve dolayısıyla davacının kıdem tazminatına hak kazanamadığını, ücret miktarının hatalı belirlendiğini, husumetli tanık beyanlarına dayanarak alacakların kabulünün hatalı olduğunu, Rusya'da çalışılması sebebiyle çalışma koşullarının bu ülke çalışma günlerine göre belirlenmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, işçinin kıdem tazminatı hesabına esas alınan giydirilmiş brüt ücret miktarının doğru belirlenip belirlenmediğine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun hükümleri.

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,

20.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.