Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/9667 Esas 2022/10325 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili; müvekkilinin davalı işveren nezdinde 01.09.2005 ile 27.02.2012 tarihleri arasında çalıştığını, davalı işyerinde her yıl için konulan satış hedefinin asgari en az %70 oranında gerçekleşmesi şartıyla 5 aylık ücret tutarında prim ödendiğini, müvekkilinin her yıl belirlenen hedeflerin üzerine çıktığını, müvekkili için 2011 yılında belirlenen satış hedefinin 15 milyon dolar olmasına rağmen müvekkilinin 27 milyon dolar tutarında satış gerçekleştirmiş olduğunu, ancak hak kazanmış olduğu 5 aylık ücret tutarındaki prim alacağının ödenmediğini iddia ederek 19.000,00 TL tutarındaki prim alacağının en yüksek mevduat faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı Cevabının Özeti
Davalı vekili; müvekkili Şirketin davanın açılış tarihi itibarıyla hiç bir personeline prim dağıtma kararı almadığını, ayrıca davacının 2011 yılı için belirlenen hedefin altında kaldığını, 24,7 milyon dolar tutarındaki uçak leasing işleminin Genel Müdürlük tarafından gerçekleştirilmiş olup davacının bu işlemde hiç bir katkısının olmadığını, bu işlem hariç tutulduğunda davacının 2,5 milyon dolarda kalmış olduğunu, ziyaret hedefi 200 iken davacının 66 ziyaret gerçekleştirdiğini, 5 aylık ücret tutarındaki prim ödemesinin bir işyeri uygulaması ve kazanılmış hak olmadığını, çalışanın görev başında bulunması kaydıyla, önceki yıl performansına bağlı olarak yöneticinin değerlendirmesi üzerine Şirket takdiriyle verildiğini, geçmiş yıllarda verilmiş olmasının her yıl verileceği anlamına gelmeyeceğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Mahkeme Kararının Özeti
Mahkemece; davalı Şirketin prim ödemelerini ne şekilde yaptığına dair eski ödemeleri gösteren bordroları sunmadığı, banka hesabında davacıya prim adı altında ödeme yapılmadığı belirtilerek bilirkişi raporu doğrultusunda beş aylık ücret tutarında brüt 18.524,00 TL prim alacağı yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.

Bozma ve Bozmadan Sonraki Yargılama Süreci
Karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 10.12.2018 tarihli ve 2018/15549 Esas, 2014/26627 Karar sayılı kararı ile;
“...
Dosya içeriğine göre, davalı işyerinde her yıl, o yıl için koyulan hedefin, belirli oranda gerçeleştirilmesi halinde çalışanlara prim ödemesi yapıldığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davalı, davacının 2011 yılı kar hedefini gerçekleştiremediğini, Tosyalı Grubuna yapılan uçak işlemi çıkartıldığında kar hedefinin çok düşük kaldığını ve bu sebeple prim ödemesi yapılmadığını savunmuştur. Mahkemece beş maaş turarında hesaplanan prim alacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya elverişli bulunmamaktadır.
Davacı tarafından işyeri kayıtlarına delil olarak dayanılmış olup, öncelikle anılan kayıtlar ve özellikle de Tosyalı Gruba yapılan uçak işlemi ile ilgili işyeri kayıtları üzerinde ayrıntılı bilirkişi incelemesi yaptırılmalı ve davacının 2011 yılı için prim hak edecek performans ortaya koyup koymadığı tereddüte yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulmalıdır. Prime hak kazandığının anlaşılması halinde, davacı tanığının performansa dayalı olarak her yıl iki veya dört maaş tutarında prim ödemesi yapıldığı yönündeki beyanı ve geçmiş yıllara ilişkin bordrolardaki prim tahakkuklarının bu beyanı doğrulaması nedeni ile davacının hak kazandığı prim miktarı yeniden değerlendirilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir." gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozma ilâmına uyularak devam edilen yargılama neticesinde toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporuna dayanılarak davanın reddine karar verilmiştir.

Temyiz
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.

Gerekçe
1.Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.

2. Somut uyuşmazlıkta; Mahkemece bozma ilâmı doğrultusunda 13.12.2021 tarihli bilirkişi raporu aldırılmış ise de bilirkişi raporunda "gerek dosya içeriği gerekse de işyeri kayıtlarından hareketle ihtilaf konusu kiralama işleminde davacının katkısının olup olmadığı veya ne ölçüde olduğu hususunda kesin görüş ve kanaate varılamadığı" şeklinde tespit yapılarak Mahkemenin prim alacağına hükmedilmesi ihtimaline karşılık da hesaplama yapılmıştır.

Bozma ilâmına uyan Mahkemece; dosya kapsamından davacının söz konusu kiralama işlemini kendisinin gerçekleştirdiğini ispat edemediği, kiralama işlemi hariç tutulduğunda davacının 2011 yılı performansının belirlenen hedeflerinin altında olduğu kanaatine varılarak davacının 2011 yılı için prime hak kazanamadığı kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.

Oysa ki yargılama esnasında dosyaya sunulan davacının da kabul etmeyerek altına şerh düştüğü performans değerlendirme formunun incelenmesinde, davacının 2011 yılı hedeflerinin 15.000.000,00 USD satış, 700.000,00 USD kâr ve 200 müşteri ziyareti olarak belirlendiği, performans değerlendirme formunda gerçekleşen bölümünde satış tutarının 27.200.000,00 USD, kâr tutarının 2.488.000,00 USD ve müşteri ziyaret sayısının 66 olarak gösterildiği; ancak formun altına iki değerlendirmeci tarafından " 2011 gerçekleşmelerinde 1 adet uçak leasingi hariç tutulduğunda rakamsal sonuçlar beklentilerin oldukça gerisindedir. Temel ve fonksiyonel yetkinliklerinin iyi olduğu bilinen adı geçenin bir an önce motivasyonunu kazanıp 2012 hedeflerine odaklanması gerekmektedir. Bunun için de şirketin stratejik hedeflerine uygun müşteri kazanımı ve ziyaret yoğunluğunu artırması önerilmektedir." şeklinde tespit yapıldığı görülmektedir.

Dosya içerisinde bulunan tüm bilgi ve belgeler ile özellikle dosyaya sunulan performans değerlendirme formu doğrultusunda ihtilaf konusu uçak kiralama işleminin davacı uhdesinde yapıldığı sabittir. Bu durumda Mahkemece, davacının prime esas hedefleri gerçekleştirilmiş olduğu sonucuna varılarak bozma ilâmı doğrultusunda alınan 13.12.2021 tarihli bilirkişi raporundaki hesaplamalar da göz önünde tutularak davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi hatalıdır.

Sonuç
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 22.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.