Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5434 Esas 2022/11095 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 6. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 28. ... Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda davalı vekilinin temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 04.10.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat ... ile davacı vekili Avukat ... geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 28...2014-23.04.2016 döneminde davalının Suudi Arabistan'daki işyerinde tamirci ustası olarak çalıştığını, aylık 1.900,00 USD ücret aldığını, ....00-18.00 arasında çalıştığını, ancak haftada 3 gün çalışmasının saat 21.00'e kadar uzadığını, 3 öğün yemek ve barınmanın işveren tarafından karşılandığını, 2 haftada bir gün istirahat yaptığını, dinî bayramların ilk iki günü dışında kalan dinî bayramlar ve milli bayramlarda çalıştığını, sebep gösterilmeksizin ... sözleşmesinin feshedildiğini ileri sürerek kısmi dava olarak bakiye kıdem ve ihbar tazminatını, belirsiz alacak davası olarak fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal ... ve genel tatil ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının istifa ettiğini, sözleşmenin 13 üncü maddesi uyarınca kesinti yapıldığını, 14.04.2016 tarihinde istifa ettiğini sözlü olarak beyan ettiğini, yazılı istifa dilekçesi vermekten imtina etmesi üzerine 15.04.2016 tarihinde bu hususta tutanak tutulduğunu, bu suretle sözleşmenin 9 uncu maddesine da aykırı davrandığını, davacı için yapılan masrafların 4.190,00 Suudi Arabistan riyali (SAR) olduğunu, ücret alacağı olmadığı gibi borçlu oluğunu, ücret bordrolarını imzaladığını, çöl sıcakları nedeniyle iddia edilen çalışma sisteminin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, Suudi Arabistan'da dinî bayramlarda çalışmanın yasak olduğunu, tatiller için çalışılan ülke mevzuatının uygulanması gerektiğini, ıslaha karşı zamanaşımı def'inde bulunduklarını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Taraflar arasındaki yurt dışı hizmet akdinde davacının aylık ücreti USD üzerinden kararlaştırılmıştır. Sözleşmeden ücretin cinsi USD olarak kararlaştırıldığından davalı işveren davacının aylık ücretini USD olarak ödemekle yükümlüdür. Ücretin cinsinin değiştirildiğine dair taraflar arasında bir sözleşme değişikliği bulunmamaktadır. Nitekim ücretinin cinsinin değiştirilmesi, ... akdinde ... Kanunu madde 22' ye göre esaslı değişiklik olup davacının yazılı rızasının alınması zorunludur. Bu sebeple, davalının savunmasına itibar edilmemiştir.
... akdinin kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandırmayacak şekilde fesh edildiğinin ispatı işverene aittir. Davalı, davacının sözlü istifa ile ... akdini sona erdirdiğini savunmuştur. Davacının, kendisinin imzaladığı bir istifa dilekçesi bulunmamaktadır. Kaldı ki, davacının kıdem süresi gözetilerek tazminat gerektirmeyecek şekilde ... akdini fesh etmesi hayatın olağan akışına aykırıdır. Bu sebeplerle davacı, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmıştır.
Fazla mesai ücreti- hafta tatili ve ulusal ... genel tatil ücreti açısından yukarıda ayrıntılı anlatılan ispat kuralına göre belirtilen alacak kalemleri tespit edilmiştir. Ancak çalışmayan günler, mazereti nedeniyle geç geldiği vs. gibi hallerin de dönem içinde olmaması mümkün olmadığından belirtilen alacak kalemlerinde % 30 oranında hakkaniyet indirimi yapılmıştır.
Mahkememizin 13/.../2019 tarihli duruşmada davacı vekili, bilirkişi raporuna göre ıslah dilekçesini ibraz ettiği, ancak kıdem tazminatı miktarı yerine ihbar tazminatı miktarını, ihbar tazminatı miktarı yerine kıdem tazminatı miktarını yazarak sehven miktarları yanlış yazdığını beyan etmiş ve davacı vekilinin maddi hata talebi kabul edilmiştir.
Her ne kadar davalı vekili ıslaha karşı zamanaşımı definde bulunmuş ise de; ulusal ... genel tatil ücreti, fazla mesai ücreti ve hafta tatili ücreti belirsiz alacak davası olarak açıldığından itibar edilmemiştir.
..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının tüm ücret bordrolarında ve banka hesap dökümlerinde ücretinin SAR olarak ödendiğini, davacının ücretinin ... doları olarak tespitinin hukuka aykırı olduğunu, yurt dışı ... sözleşmesi incelendiğinde taraflar arasında ikinci bir ... sözleşmesine cevaz verdiğinin görüleceğini, sözleşmenin "İkinci sözleşme" başlıklı 15 inci maddesinde taraflar arasında ikinci ... sözleşmesinin işçinin bu sözleşmedeki haklarını sınırlayıcı olmamak koşuluyla imzalanabileceğinin düzenlediğini, emsal dosyalarda davacıların ücretinin SAR olduğuna karar verildiğini, davacının çalıştığı süre boyunca varsa fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil alacaklarının tamamen ödendiğini, davacıya yapılan aylık ücret ödemelerinin bu alacakları da kapsadığının davacının imzasını havi sözleşmesinde açıkça kararlaştırıldığını, sözleşmede işverenin imzasının bulunmamasının sözleşmenin geçerlilik sartı olmadığını, iddia edilen ve bilirkişi tarafından tespit edilen çalışma düzeninin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, Suudi Arabistan ülkesinde ... günleri çalışma yasağı bulunduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının istifa dilekçesi olmadığından İlk Derece Mahkemesinin feshe yönelik kabulünün dosya kapsamı ile uyumlu olduğu, davacının yaptığı ..., kıdemi ve tanık beyanları gözetilerek tespit edilen aylık ücretinde dosya kapsamı ile uyumsuzluk olmadığı, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil çalışma ücreti alacaklarının tanık ifadelerine ve dosya kapsamına uygun olarak hesap edildiği, taraflar arasında imzalanan ikinci ... sözleşmesinde ücretin fazla çalışma ücretini de kapsayacağı kararlaştırılmışsa da davacı ile imzalanan ilk sözleşmede fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dâhil olduğuna dair hüküm bulunmadığı gibi taraflar arasında imzalanan ikinci sözleşmenin tarih de içermediği, iki sözleşme arasında işçi lehine olanın ilk sözleşme olduğu ve fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dâhil olmadığı, ulusal ... ve genel tatil ücretlerinin aylık ücrete dâhil olduğuna dair sözleşme hükümlerinin geçerliliğinin bulunmadığı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında Mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe:
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesinin feshi, davacının ücretinin hangi para birimi üzerinden ödendiği ve ücretine fazla çalışma ücretinin dâhil olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32, 41, 46 ve 47 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.