Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/9566 Esas 2022/11266 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı işverenin, davacının kısa çalışma primi ve fazla çalışma ücreti alacaklarının hesaplanması konusundaki itirazları, İlk Derece Mahkemesi tarafından reddedilmiştir. Davacı, sağlık kurallarına uygun olarak çalıştırılmadığını ve ödenmeyen primlerinin olduğunu ileri sürerek dava açmıştır. İlk Derece Mahkemesi, davacının belli oranda haklı olduğuna karar vermiş ve bozma kararı sonucunda hesaplamalar yeniden yapılarak davalı işverenin davacıya ödemesi gereken alacaklar belirlenmiştir. Temyiz sonucunda, davalı işverenin tüm itirazları reddedilmiştir ve karar onanmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesi ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak 7,5 Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik bu kararda geçen kanun maddeleridir.

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Bakanlığına bağlı ... Tersanesi Komutanlığı ... Merkezi Takım Bakım Onarım Atölyesinde çalıştığını, çalışma ortamının gürültü düzeyinin 85 db(A) üzerinde olduğu 2010 ile 2017 tarihleri arasında çeşitli defalar yapılan gürültü ölçümleri ile tespit edilmesine rağmen Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak 7,5 Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) hükümleri kapsamında çalıştırılmadığını, davacıya %14 kısa çalışma primi ödenmediğini, davacının çalışma süresinin günde 8,5 saat olduğunu, günlük ara dinlenmeleri düşüldüğünde yarım saat fazla çalışma yapmasına ve toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre fazla çalışmasının %80 zamlı saat ücreti ile ödenmesinin gerekmesine rağmen bu ödemenin de yapılmadığını ileri sürerek adı geçen Yönetmelik hükümleri kapsamında çalıştırılması gerektiğinin tespitini ve 16.06.2014-29.12.2015 tarihleri arasındaki dönem için toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan kısa çalışma primi ile fazla çalışma ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunmuş, 06.01.2016 tarihinde Komutanlıklarına iletilen gürültü ölçüm sonuçlarına göre gürültü değeri 85 db(A) üzerinde çalışan işçilerin 7,5 saat çalışma düzeni kapsamına geçirildiğini ve hakedişlerinin ödendiğini, ancak davacının bu kapsamda olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 14. İş Mahkemesinin 17.07.2020 tarihli kararıyla toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 15.12.2020 tarihli kararıyla mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 29.04.2021 tarihli kararı ile dava tarihine göre 06.09.2014 tarihi öncesi ve 09.07.2020 ıslah tarihine göre ise dava dilekçesi ile istenen tutarlar dışında 09.07.2015 tarihi öncesi talep konusu alacakların zamanaşımına uğradığı, hükme dayanak alınan bilirkişi raporunda dava tarihi hatalı şekilde belirtilerek hesaplamaların 15.05.2014 tarihinden itibaren yapılmasının isabetli olmadığı, fazla çalışma ücreti ödenen verimliliği teşvik primi mahsup edilmek suretiyle hesap edilmiş ise de davacının bordrolarda görünen fiili çalışma süresine göre belirlendiği anlaşılan %14 kısa çalışma primi alacağının günlük 7,5 saati aşan fazla çalışma süresine isabet eden kısmının da fazla çalışma ücret alacağından mahsup edilmesi gerektiğinin gözetilmemesinin hatalı olduğu, davacının 29.05.2019 tarihinde davalı işverene ödeme hususunda başvuruda bulunduğu anlaşılmakla 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 117 nci maddesi uyarınca bu alacak kalemine temerrüt tarihi olan 29.05.2019 tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda ek rapor alınmak suretiyle bilirkişi raporunda hesaplanan alacaklar hüküm altına alınmıştır.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin geçirildiğini, davanın süre yönünden reddi gerektiğini, Mahkemece bozma ilâmı üzerine dosya bilirkişiye tevdi edilmiş ise de yapılan itirazların giderilmediğini ve bozma ilâmı gereklerinin karşılanmadığını, dosyaya sunulan rapor ile fiilî durumun tespitinin yapılmadığını, davacının kişisel durumuna yönelik bir değerlendirme yapılmadığını, eksik inceleme ve hatalı değerlendirmeler sonucu rapor hazırlandığını, davacının fazladan çalıştığı sürenin ücretini normal mesai ücreti üzerinden zaten aldığını, mükerrer hesaplama olduğunu, davacının fazla çalışmasının söz konusu olmadığını, davacının kısa çalışma primine hak kazanmadığını, kabul anlamına gelmemek üzere bilirkişinin kısa çalışma primine dair hesaplarının da hatalı olduğunu, Mahkemece hatalı ve eksik incelemeye dayalı raporun hükme esas alındığını, hükmedilen alacak miktarı ve faiz türü ile başlangıç tarihlerine de itiraz ettiklerini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasında davacının kısa çalışma primi ile fazla çalışma ücreti alacaklarının hesabı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak 7,5 Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik.

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

05.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.