Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/3255 Esas 2022/3733 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilen bir kararın temyizen tetkiki davacı vekili tarafından isteniyor. İstinaf incelemesi yapılıp karar veriliyor ve bu karara karşı yapılan bütün temyiz itirazları reddediliyor. Kararda usulsüzlük görülmediği belirtilerek hüküm onanıyor ve onama harcı temyiz eden davacıdan alınıyor. Dosya ise ilk derece mahkemesine gönderiliyor. Muhalefet şerhine göre, ihraç kararları yasaya ve usule uygun şekilde verilmelidir ve ihraç nedeni net olarak belirtilmelidir. İhraç kararının doğrudan verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Yargıtay'ın (Kapatılan) 11. Hukuk Dairesi, (Kapatılan) 23. Hukuk Dairesi ve 6. Hukuk Dairesi'nin yerleşik içtihatları göz önüne alınarak, ihraç kararından önce ortağa uygun süreli ihtar yapılması gerektiği belirtiliyor. İhraç nedenine göre belirli bir süre verilmeli, ihtar yapılarak uygun süre verildikten sonra yükümlülükleri yerine getirilmediği takdirde ihraç kararı verilmelidir. Kararda, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri göz önünde bulundurularak dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesi kararlaştırılıyor. Kanun maddeleri olarak ise HMK 355. madde ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 27. maddesi belirtiliyor.

MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olmasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 28.06.2022 gününde oy çokluğuyla karar verildi.

MUHALEFET ŞERHİ

Davacı hakkında yönetim kurulunun teklifi üzerine, 17.12.2015 tarihli genel kurulda “… ortaklık yükümlülüklerini yerine getirmeyen adı okunan ortakların kooperatife olan borçlarını ödeyerek kooperatiften çıkarılmalarına” karar verilmiştir. İhraç kararında açık ve kesin olarak üyelik yükümlülüklerinin ihlalinden dolayı mı yoksa kredi borçları ödenmediği için mi bir başka deyişle parasal yükümlülüklerin ihlalinden dolayı mı ortaklıktan çıkarıldığına ilişkin bir karar alınmamış olması usul ve yasaya aykırıdır. Zira ihraç kararının dayanağı hiçbir kuşku ve tereddüte yer bırakmayacak açıklıkta olmalıdır. Diğer yandan gerek (Kapatılan) 11. Hukuk Dairesi gerekse (Kapatılan) 23. Hukuk Dairesi ve 6. Hukuk Dairesinin yerleşik içtihatlarına göre, parasal yükümlülüklerin yerine getirilmemesi dışındaki ortaklıktan çıkarma hallerinde de, ortağın ihlal edilen yükümlülükler konusunda usulüne uygun ve işin niteliğine uygun süre verilerek ortağın ihtarname ile yükümlülükleri konusunda uyarılması aksi halde ihraç edileceğinin bildirilmesi, uyarıya rağmen yükümlülüğün ihlali halinde ise ihraç kararı verilmesi gerekir. Yargıtay (Kapatılan) 11. Hukuk Dairesi 30.09.2002 T. 4176/8381 sayılı kararında “İhraca konu ihtarda davacının motorlu araç sahibi olması için yalnızca üç günlük süre verilmiştir. Bu süre yeniden araç alınması için iyiniyet kurallarına uygun, makul ve kooperatif amacına uygun bir süre değildir.” ve (Kapatılan) 23. Hukuk Dairesinin 20.03.2014 tarihli 2014/1339 E. 2014/2142 K. sayılı kararında “Kooperatiflerde ortak olma koşullarının kaybedilmesi halinde ortaklık, kendiliğinden sona ermemektedir. Bu durumdaki ortağa çekilecek ihtarname ile kooperatifin aynı bölgede başka bir tarımsal kalkındırma kooperatifinin ortağı olmamak koşulunu ihlâl ettiği belirtilerek, bu kooperatiften ayrılması, aksi halde ihraç edileceğinin bildirilmesi ve uygun süre verilerek anılan ortak olma koşulunu sağlaması yönünde imkân tanınması, uyarının gereği yerine getirilmediği takdirde ihracına karar verilmesi gerekmektedir. Anasözleşmede ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nda anılan ortaklık koşulunu kaybedenler için ihraç öncesinde ihtar gönderilmesi öngörülmemiş ise de, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 27. maddesinde parasal yükümlülükleri için ihraç öncesinde aranan uygun süre verilmesi koşulunun, kıyasen uygulanması gerekir. Bu uygulamanın YHGK'nın 27.04.2010 tarih ve 16-149 E, 212 K. sayılı ilamında da açıklandığı üzere, hayatın olağan akışına, iyiniyet kurallarına ve kooperatifin amacına uygun olduğunun kabulü gerekir.” ifadeleriyle ortağın ihlal edilen yükümlülükler konusunda usulüne uygun süre verilerek ortağın ihtarname ile yükümlülükleri konusunda uyarılması aksi halde ihraç edileceğinin bildirilmesi, uyarıya rağmen yükümlülüğün ihlali halinde ise ihraç kararı verilmesi gerektiğine işaret edilmiştir.
Somut olayda, davacıya, kooperatif ana sözleşmesindeki ürünü kooperatif dışında satmama konusunda uyarı yapılıp, eylemin tekrarı halinde ihraç kararı verileceği belirtilmeden doğrudan ihraç kararı verilmiştir. Üyeye uygun süreli ihtar yapılarak, üyelikten çıkarılacağı konusunda uyarılmadan ihraç kararı verilmesi, yerleşik içtihatlarda benimsendiği üzere usul ve yasaya aykırıdır. İhraç kararı, bu ihraç nedeni yönünden usul ve yasaya aykırı olduğundan, İstinaf Mahkemesi kararının kaldırılarak Yerel Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerekirken onanmasına dair Sayın çoğunluğun görüşüne katılmıyorum.