Esas No: 2022/9154
Karar No: 2022/12683
Karar Tarihi: 18.10.2022
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/9154 Esas 2022/12683 Karar Sayılı İlamı
9. Hukuk Dairesi 2022/9154 E. , 2022/12683 K."İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 28. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... Anadolu 1. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı ve davalı vekillerinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 18.10.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat ... Ateş ile davacı vekili Avukat...gelmişlerdır.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı bünyesindeki yurt dışı şantiyelerinde ... olarak 09.05.2017 tarihinden 15.08.2018 tarihine kadar çalıştığını, 15.08.2018 tarihinde hiçbir gerekçe gösterilmeden işten çıkarıldığını, aylık net 3.896,00 USD ücret aldığını, ücretinin bir kısmının banka kanalıyla, bir kısmının ise elden ödendiğini, haftanın yedi günü 07.00-19.00 saatleri arasında çalıştığını, ... yoğunluğuna göre 19.00’dan aşağı olmamak üzere gece 23.00'e kadar da çalışması olduğunu, ayda sadece iki gün tatil yaptığını, ulusal ... ve genel tatil günlerinde de çalıştığını, bu çalışması boyunca kendisine yasal işçilik alacaklarının ödenmediğini belirterek kıdem ve ihbar tazminatları, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ile yıllık izin ücreti alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının davalı Şirket tarafından yürütülmekte olduğu ... ülkesindeki demir yolu projesinde 09.05.2017- 15.08.2018 tarihleri arasında bakım teknisyeni göreviyle aylık 3.896,00 USD ücretle çalıştığını, 2012 yılından bu yana devam eden projenin tamamlanmaya başlamasına bağlı olarak istihdam fazlası personelin oluşması nedeniyle ve davacının da aralarında bulunduğu bir kısım personele yeni görev tebliğ edilememesi neticesinde yazılı fesih bildirimi 15.08.2018 tarihinde davacı imzasına tebliğ edilerek 1.052,67 USD kıdem tazminatı, 3.636,27 USD ihbar tazminatı, 1.298,67 USD yıllık izin alacağı ve 3.896,00 USD ücret ödenmesi olmak üzere toplam 7.935,39 USD ödeme yapılmak suretiyle ... sözleşmesinin feshedildiğini; davacının 15.08.2018 tarihinde imzaladığı ibraname ile çalıştığı süre ile ilgili tüm ücret, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ve ulusal ... ve genel tatil günlerinde yaptığı çalışmalara ilişkin ücretlerini eksiksiz ve zamanında aldığını, ücretli izin haklarını zamanında ve tam olarak kullandığını belirttiğini, davacı imzasını haiz izin formları ile davacının bir yıllık çalışma süresi içerisinde toplam 25 gün ücretli izin kullandığını, fesih tarihinde ilaveten davacıya 1.298,67 USD izin ücreti ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Taraflar arasında imzalanan ibraname tarihinin 15/08/2018 olduğu, ... akdinin fesih tarihi ile aynı olduğu bu hali ile kanunda öngörülen 1 aylık süre geçmeden imzalandığı ve ibraname karşılıklarının da ödendiği yazılı makbuz veya dekont ile ispatlanamadığından geçersiz olduğu kanaatine varılmış, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı anlaşılmıştır.
...
Fazla çalışma iddiasını işçinin, fazla çalışma ücretlerinin ödendiğini ise davalı işverenliğin kanıtlaması gerekmektedir. Davalı işverenlikçe işyerine ait puantaj cetveli ya da mesai çizelgesi gibi yazılı belgeler sunulmadığından, zorunlu olarak tanık beyanlarına dayanmak gerekmiştir. Davacı tanığının çalışma süresi ile bağlı olarak 09/05/2017-28/02/2018 tarihleri arasında 28,5 saat saat fazla mesai yaptığı anlaşılmaktadır.
...
Yine tanık beyanları ve dosya kapsamından davacının tüm dini bayramlarda ve resmi tatillerde çalıştığı ve bu genel tatil ücretlerinin ödendiğinin davalı işverenlikçe kanıtlanamadığı anlaşıldığından davacının genel tatil alacağı da bulunduğu anlaşılmıştır.
Yine davacı taraf yıllık izin ücreti talebinde bulunmuş olup davacının 1 tam yıllık çalışması karşılığında 14 ... günü yıllık izin hakkı kazandığı, davacı tarafından ayrıca 25 gün iznin kullanıldığı ve davacıya 1.298,67 USD izin ücreti de ödendiği anlaşılmış, davacının izin alacağı bulunmadığı anlaşılmıştır. Davalı tarafından ödenen izin ücretinin mahsubu talep edilmiş ise de işveren tarafından hak kazanılmayan iznin işçiye kullandırılması veya izin ücretinin ödenmesi halinde işçinin izne hak kazanma tarihinden önce ayrılması halinde talep edilebilmesi için işçinin imzasını içeren bir taahhüt alınması gerektiğinden, davalı tarafından buna ilişkin bir belgenin de sunulmadığı anlaşıldığından davacıdan talep edemeyeceği kanaatine varılmış, mahsup talebi dikkate alınmamıştır.
Davacı taraf hafta tatili ücreti de talep etmiş olup tanık beyanları ve dosya kapsamından davacının ayda 2 hafta tatili çalışması yaptığı ve davalı tarafın bu ücretlerin ödendiğini kanıtlayamadığı anlaşılmakla davacının hafta tatili alacağının da bulunduğu sonucuna varılmıştır.
...
" gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ve katılma yoluyla davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili katılma yoluyla istinaf dilekçesinde; fazla çalışma alacağının brüt 58.136,71 USD olduğunu, Mahkemenin ek rapor aldırmadan ve gerekçe göstermeden net 49.002,76 USD fazla çalışma alacağı hesapladığını, bu hesabın yanlış olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın, itirazları doğrultusunda kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacıya ... bitmesi nedeniyle bütün haklarının ödendiğini, İlk Derece Mahkemesinin bu ödemeleri dikkate almadığını, haftada yedi gün çalışılmasının hayatın olağan akışına uygun olmadığını, fazla çalışma hesabı yapılırken hafta tatili günlerinin de hesaplandığını, ayrıca hafta tatili alacağına da hükmedildiğini, davacının ücreti 3.896,00 USD olup bu ücretin bütün çalışmalarının karşılığı olduğunu, fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil ile hafta tatili çalışmalarını kapsadığını, haftada 28,5 saat fazla çalışmanın olamayacağını, davacıya yapılan ek menfaat ödemesi ve yıllık izin ücreti ödemesinin mahsup edilmediğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Davacının fazla mesai alacağına yönelik istinaf talepleri ile davalı tarafın kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai alacağının fazla hesaplandığına yönelik istinaf talepleri doğrultusunda dosya dairemizce hesap bilirkişisine tevdi edilmiştir. Hesap bilirkişisi 24/03/2022 tarihli raporunu dosyaya sunmuş olup, davalı vekili rapora karşı itirazlarında davacının aylık ücretinin fazla belirlendiğini ve fazla çalışma ücreti alacağının bulunmadığını belirterek itiraz etmiştir. Davalı vekili ücretin fazla mesai dahil olarak belirlendiğini ileri sürmüş ise de dosya kapsamında bulunan ... sözleşmesinde fazla mesai ücreti dahil olduğuna dair herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle rapora karşı itirazları yerinde görülmemiştir.
Dairemizce aldırılan bilirkişi raporunda, dosyada mevcut Ağustos 2018 bordosunda kıdem ve ihbar tazminatı tahakkuku yapıldığı, bordronun davacı tarafından imzalandığı ve hesabına ödendiği görüldüğünden yapılan ödemelerin mahsubu sonucu davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacağı bulunmadığı anlaşıldığından davalının istinaf taleplerinin bu yönden kabulü ile kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine dair dairemizce yeniden hüküm kurulmuştur.
Taraflar fazla mesai ücreti alacağının hatalı hesaplandığı ileri sürerek istinaf talebinde bulunmuştur. Dairemizce aldırılan bilirkişi raporunda davacı tanık beyanları doğrultusunda davacının 09/05/2017-28/02/2018 tarihleri arasında haftalık 19,5 saat fazla mesai yaptığı, davalı tanık beyanlarına göre 01/03/2018-15/08/2018 tarihleri arasında haftalık 13 saat fazla mesai yaptığı tespit edilerek yapılan hesaplama sonucu 27.012,27 USD net fazla çalışma ücreti alacağının bulunduğu tespit edilmiştir. Bilirkişi raporunda yapılan hesaplama dosya kapsamındaki delillere ve dairemiz görüşlerine uygun olduğundan davalı vekilinin itirazlarının reddi ile taktiren %30 oranında hakkaniyet uygulanmak sureti ile dairemizce yeniden hüküm kurulmuştur.
Davalı vekili maaş farkı adı altında yapılan ek menfaat ödemesi ile bakiye yıllık izin ücreti ödemesinin mahsubunu diğer alacak kalemlerinden yapılmamasının hatalı olduğunu ile sürerek istinaf talebinde bulunmuş ise de maaş farkı ve yıllık izin alacağı adı altında yapılan ödemelerin diğer alacak kalemlerinden mahsubu mümkün olmadığından bu konudaki istinafı yerinde görülmemiştir.
..." gerekçesiyle davacı ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekilli temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; haftanın yedi günü üzerinden fazla çalışma alacağının hesaplanmasının hatalı olduğunu, aynı günler için hafta tatili alacağı hesaplaması yapılmasının mükerrer hesaplama mahiyetinde olduğunu, davacının ücretinin ülkemiz standartlarının çok üzerinde olacak şekilde belirlendiğini, tarafların yazılı iradeleri uyarınca yıllık 270 saate kadar yapılan varsa fazla çalışmaların ücrete dâhil kabul edilmesi gerektiğini, zamanaşımı def'inin dikkate alınmamasının hatalı olduğunu, yurt dışı çalışmalarından elde edilen ücretin gelir vergisine tâbi olmadığı hâlde giydirilmiş brüt ücretin tespiti ile hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu, davalı işveren ile ihtilaflı davacı tanık beyanlarına göre fazla çalışma ve diğer alacaklara hükmedilmesinin hatalı olduğunu ve hakkaniyet indiriminin yetersiz olduğunu belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı ve hesaplanması noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve temyiz sebeplerine göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.