Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/10564 Esas 2022/12696 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 18.10.2022 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat... ile davacı vekili Avukat ...geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulanan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı şirketin ... yüksek hızlı otomobil yolu projesinde harita teknikeri olarak 23.01.2015-15.12.2016 ve 16.08.2017-01.11.2017 tarihleri arasında çalıştığını, aylık ücretinin 3.000,00 USD olduğunu, ... sözleşmesinin davalı tarafından feshedildiğini, davalı işverence yapılan ödemeler sonrası 896,79 USD bakiye ihbar tazminatı alacağının bulunduğunu beyanla ihbar tazminatı farkı, ücret, fazla çalışma, ulusal ... genel tatil, hafta tatili ve yıllık ücretli izin alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının müvekkili Şirket nezdinde 23.01.2015-15.12.2016 ve 07.08.2017-30.11.2017 tarihleri arasında harita teknikeri olarak çalıştığını, ücretinin aylık 1.667,00 USD olduğunu, davacının 08.00-18.00 saatleri arasında çalıştığını ve fazla çalışma ücretlerinin ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.04.2019 tarihli ve 2018/63 Esas, 2019/178 Karar sayılı kararı ile;
"...
Toplanan deliller ve dosya kapsamına göre, davacının, 23/01/2015-15/12/2016, 16/08/2017-01/11/2017 tarihleri arasında davalı şirketin yurt dışı şantiyesinde çalıştığı, banka kayıtlarında yer alan ödeme tutarlarının temel ücret ile ilgili olduğu, tanık beyanları, emsal ücret araştırması, davacının yaptığı işin niteliği ve kıdemi birlikte değerlendirildiğinde işten ayrılmadan önceki ücretinin net 3.000,00 USD olduğunun kabulü gerekeceği, yemek ve barınma ihtiyacının davalı tarafından karşılandığı, ... akdinin işveren tarafından haklı neden olmadan feshedildiği, bu durumda davacının ihbar tazminatı almaya hak kazandığı, davalı tarafından yapılan ihbar tazminatı ödemesinin mahsubu gerektiği, davacı tarafından sunulan belgelere ve dinlenen tanık beyanlarına göre davacının haftalık 24 saat fazla çalışmasının bulunduğu, ... bayramında bir gün, kurban bayramında iki gün dışında genel tatil günlerinde ve ayda iki hafta tatili gününde çalıştığı, Ekim 2017 dönemine ilişkin 400,00 USD ücret alacağının ödendiğinin davalı tarafından kanıtlanamadığı, hizmet süresi ve dava tarihi itibariyle zamanaşımı itirazının yerinde olmadığı kanaatine varılarak mahkememizce dosya kapsamına uygun kabul edilerek itibar edilen bilirkişi raporu uyarınca davanın kısmen kabulüne; fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil ücret alacağından yerleşik Yargıtay kararları uyarınca %30 oranında hakkaniyet indirimi yapılmasına karar verilmiştir.
Davacının hizmet süresi uyarınca 28 gün yıllık izne hak kazandığı, kullandırılmayan 10 gün yıllık izin ücretinin ödendiği anlaşıldığından yıllık izin ücret alacağı isteminin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur." gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 19.10.2021 tarihli ve 2019/1731 Esas, 2021/2212 Karar sayılı kararı ile;
"...
İşçinin çoğu kez ... sözleşmesi feshedilen işçiler dışında tanık bulması mümkün olmaz. İşten çıkarılan ve yasal hakları ödenmemiş işçilerin ise dava açmaktan başka çaresi yoktur.Aynı işverene karşı davalarının olmasının başlı başına tanıklığı geçersiz kılmayacağı gibi bunun tanık anlatımlarını değerden düşürücü bir sebepte sayılamayacağı, 6100 sayılı HMK 'nun 255. maddesi uyarınca aksine ciddi ve inandırıcı delil ve olaylar bulunmadıkça asıl olanın tanıkların gerçeği söylemiş olduklarının kabulü gerekeceği (HGK 2010/2-751 Es., 2012/2-387 Es, 2014/22-588 Es.), somut uyuşmazlıkta davalı şirkete karşı davası olduğu beyan edilen davacı tanıkları ... ve ... ... hakkında gerçek dışı beyanda bulunduğu yönünde ciddi ve inandırıcı deliller ileriye sürülüp ispatlanmamış olmakla işbu davacı tanıklarının beyanlarına itibar edilemeyeceği yönündeki davalı istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir.
Davacı işçi aylık net 3.000 USD ücret aldığını iddia etmiştir.Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amacıyla zaman zaman, ... sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı bilindiğinden dinlenen davacı tanık beyanlarına göre davacının ücretinin bir kısmının elden kalanının banka aracılığıyla 3.000 USD olarak ödendiğine dair beyanları ve yazılı belgeler ile davacının harita mühendisi olarak ...'den çok uzakta ... çalıştığı,kıdemi ve diğer hususlar değerlendirildiğinde davacının aylık net ücretinin net 3.000 USD olarak kabulünde bir isabetsizlik bulunmadığından ayrıca davalı tarafından sunulan ... emsal ücret yazısına konu meslek gurubunun davacının yaptığı ... ile ilgili olmaması karşısında bu yazıya itibar edilmesi mümkün olmayacağından davalının bu yöne ilişkin istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir.
Davacının banka hesabına ... akdinin feshi sonrası 12/01/2018 tarihinde ihbar tazminatı açıklaması ile 871,27 USD olarak ödeme yapılmış ise de bu miktar davacının gerçek aylık ücret miktarı üzerinden yapılan ödeme olmadığından ve davacının gerçek ücreti üzerinden ödenmesi gereken miktarı karşılamadığından davalı işverenlikçe eksik olarak yapılan ödemenin mahsubu ile davacının hak kazandığı bakiye ihbar tazminatının hüküm altına alınmasına ilişkin ve yine ihbar tazminatının ıslah dilekçesindeki davacı talebi gözetilerek brüt miktar üzerinden hüküm altına alınmasına ilişkin İlk Derece Mahkemesi kararında bir isabetsizlik bulunmadığından davalının bu yönlere ilişkin istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir.
Davacının tüm çalışma dönemine ilişkin çalışma gün ve saatlerini gösterir puantaj kayıtları ve eş değer işyeri belgeleri sunulmadığından davacı fazla çalışma yaptığını,ulusal ... ile genel tatillerde ve hafta tatillerinde çalıştığını tanık beyanı ile ispatlayabilecektir.Yine davacıya ilişkin sunulan banka dekontları ile celbedilen hesap ekstresi içeriğine göre davalı işverenliğin her ay çoğunlukla sabit olarak ücretlendirme yaptığı ve ödeme belgelerinde belirtilen fazla mesai kaydının fiili durumu yansıtmadığı ve davalı işverenlikçe bordrolaştırma şeklinde bir uygulama gerçekleştirildiğinin anlaşılması karşısında bu miktarların davacı tanık beyanı ile ispatlanan fazla çalışma alacağından dışlama veya mahsup işleminin yapılmamasında,yine tanık beyanları ile ispatlanan fazla çalışma alacağı ve hafta tatili çalışma alacağı ile ulusal ... ve genel tatil çalışma alacağının hüküm altına alınmasında ve yine hükme esas alınan hesap bilirkişisi fazla çalışma alacağı ve hafta tatili çalışma alacağı ile ulusal ... ve genel tatil çalışma alacağı hesaplamasında davacının ücretli ve ücretsiz izinde olduğu ve yine raporlu olduğu tarihlerin dışlandığının anlaşılması karşısında bu hesaplamaların dosya kapsamına uygun oluşu ve fazla çalışma ara dinlenmesi yönünden davacıya 2 saat 40 dakika ara dinlenme verildiğinin davalı işverenlikçe mevcut delil durumu ile ispatlanamadığı gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesinin bu alacaklar yönünden verdiği kararda bir isabetsizlik bulunmadığından davalının fazla çalışma alacağı ve hafta tatili çalışma alacağı ile ulusal ... ve genel tatil çalışma alacağına yönelik tüm istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir..." gerekçesi ile davalı vekilinin başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 18.01.2022 tarihli ve 2021/12571 Esas, 2022/536 Karar sayılı kararı ile davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile dava dilekçesinde ihbar tazminatı alacağının bir kısmının davalı işveren tarafından ödendiği, bakiye 896,79 USD ihbar tazminatı alacağı kaldığının belirtildiği, bu beyanın davacı tarafı bağlayacağı gözetilmeden belirtilen miktarı aşacak şekilde 1.176,79 USD ihbar tazminatı alacağının hüküm altına alınmasının hatalı olduğu, davacının fazla çalışmasının haftanın altı günü 08.00-19.00 saatleri arasında yasal ara dinlenme sonrası haftalık 15 saatle sınırlı olarak ispatlandığının kabulü gerektiği gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uygun şekilde taleple bağlı kalınarak ihbar tazminatına hükmedilmiş ve davacının haftalık 15 saat fazla çalışma yaptığının kabulü ile fazla çalışma alacağı hüküm altına alınmış, bozma dışı kalan alacaklar yönünden de bozmadan önceki gibi hüküm kurulmuştur.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; somut olayda Türkmenistan hukukunun uygulanması gerektiğini, kabul edilen ücret miktarının hatalı olduğunu, davacının ihbar tazminatı alacağının bulunmadığını, davacının bordrolarda görünen sürelerin üzerinde fazla çalışma yaptığını tanık beyanıyla değil ancak yazılı belgeyle ispatlayabileceğini, fazla çalışma ücreti gibi alacaklardan yapılan indirimin yetersiz olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; hüküm altına alınan ihbar tazminatı miktarı ve davacının fazla çalışma alacağının bulunup bulunmadığı noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
18.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.