Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/10394 Esas 2022/13133 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 29. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... ... 1. ... Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 25.10.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat...geldi. Davacı adına duruşmaya gelen olmadı.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalının ...'ta bulunan şantiyelerinde 04.05.2009-05.09.2013 tarihleri arasında mikser şoförü olarak aylık 1.300,00 ... doları (USD) net ücretle çalıştığını, ücretin parçalı bir şekilde, 570 USD'sinin bankadan geri kalanının elden ödendiğini, davacının davalı işyerinde haftanın 6 günü en az 12-13 saat çalıştığını, hafta tatilini bir hafta kullanıp sonraki hafta kullanmadığını, davacının dinî bayramların ilk gününde dinlendiğini, diğer tüm genel tatil günlerinde çalıştığını, yıllık izinleri kullanmadığını, davalı tarafından davacının ... sözleşmesine son verildiğini, pasaportuna el konularak bir takım belgeler imzalatıldığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, asgari geçim indirimi alacağı ile ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının davalı Şirketin ... ... şantiyesinde 19.11.2004 tarihinde çalışmaya başladığını, 21.05.2011 tarihinde ... ... şantiyesine transfer olduğunu, bu şantiyedeki işin başka bir firmaya devredildiğini, 31.08.2012 tarihine kadar davalı Şirket bünyesinde çalıştığını, işin bitimi nedeniyle ... sözleşmesi feshedilerek kıdem ve ihbar tazminatlarının ödendiğini, 31.08.2012 tarihli ibraname imzaladığını, davacının 600,00 USD brüt ücretle çalıştığını, hafta tatili günlerinde ve genel tatil günlerinde çalışma yapması hâlinde ücretlerinin ödendiğini, davalı işyerinde haftanın 6 günü 08.00-17.00 saatleri arasında çalışıldığını, ...'ta hafta tatilinin ... günü kullanıldığı, dinî bayramlarda ve Nevruz Bayramı'nda çalışılmadığını, davacının brüt ücretinden %5 Sosyal Güvenlik Kurumu kesintisi yapılması gerektiğini, ayrıca yurt dışında çalışan işçilerden gelir vergisi kesintisi yapılmadığından asgari geçim indirimi ödenmediğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"... ... akdinin feshi hususunda İspat yükünün davalı İşverenlikte olduğu, davalı taraf İşin bittiği İçin ... akdinin feshedildiğini savunduğu, davalı tarafından sunulan ibranamede işten ayrılış nedeninin işin bitimi yazılı olduğu, bu itibarla davalı tarafın feshe ilişkin ispat külfetini yerine getiremediği kanaatine varılmış ve dosya kapsamına uygun bilirkişi Av. ... ...'ın raporuna itibar edilerek davacı tarafın kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı taleplerinin kabulüne karar verilmiştir. Öte yandan her ne kadar davalı işveren 31/08/2012 tarihli ibraname ibraz etmiş ise de ibranamenin 6098 sayılı B.K.'nun 420. Maddesine uygun olmadığı, davaya konu alacakların miktarının belirtilmediği ve fesih tarihine tanzim edildiği anlaşılmakla ibranameye itibar etmemiştir. Yine bilirkişi raporunda davacının ödendiği ispat edilemeyen AGİ alacaklarının bulunduğu ve tanık beyanları itibari ile fazla mesai yaptığı hafta tatili kullanmadığı ve bir kısım genel tatil günlerinde çalıştığı anlaşılmakla bu yöndeki taleplerininde kısmen kabulüne karar verilmiştir. AGİ alacağı hariç diğer çalışmalar tanık beyanı ile tespit edildiğinden bu alacak kalemlerinden ayrı ayrı takdiren %30 oranında hakkaniyet indirimi ..." yapıldığı gerekçesiyle talep edilen alacaklarının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının imzasını taşıyan ibranamenin geçerli sayılmamasının kanuna aykırı olduğunu, davacı ile müvekkili arasında yapılan ibra sözleşmesi ile davacının tüm hak ve alacaklarını aldığını beyan ettiğini, bu beyanın yok sayılmasının hukuka aykırı olduğunu, davacının imzasını taşıyan ibranameyi yok sayan bilirkişi raporuna dayalı verilen kararın isabetli olmadığını, hükme esas alınan hesaplamaların davacının gerçek ücreti üzerinden yapılmadığını, davacı ile müvekkili arasında akdedilen resmî ... sözleşmesinin dikkate alınmadığını, söz konusu ... sözleşmesine göre ücretin aylık 600,00 USD olduğunu, bilirkişi raporunda hesaplanan 1.200,00 USD net / 1.616,22 USD brüt ücret miktarına yaptıkları itirazların dikkate alınmadığını, bilirkişi raporunda mevzuat ve hesaplama hatası yapıldığını, net ücreti brüt ücrete çevrilirken gelir ve damga vergisinin usule aykırı olarak bu hesaplamaya eklendiğini, davacı ...’ta çalıştığı ve bu ülke ile ... arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olmadığından, davacının brüt ücreti üzerinden sadece %5 oranında prim kesintisi yapıldığını, bilirkişinin tespit ettiği net ücret brüt ücrete çevrilirken net ücretin üzerine sadece %5'lik bu oranın eklenmesi gerektiğini, davacı müvekkili Şirkette çalışırken yapmış olduğu tüm fazla çalışmaların, hafta tatili çalışmalarının, ulusal ... ve genel tatil çalışmalarının karşılığının eksiksiz olarak ödendiğini, davacının çalışma yaptığı ülkedeki iklim koşullarının fazla çalışma hesabında dikkate alınmadığını, bu konudaki davalı tanık beyanların dikkate alınmadığını, davalı Şirketin ... ve ... şantiyelerinde çalışan işçilerinin ücretleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmadığını, yapılmayan kesinti üzerinden asgari geçim indirimi alacağı hesaplanmasının hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyaya ibraz edilen ibranamenin fesih tarihinde düzenlendiği, ibra konusu tüm alacak miktarlarının belirtilmediği ve ödemenin banka aracılığı ile yapıldığına ilişkin dekont ibraz edilmediği, bu nedenle ibranameye itibar edilmemiş olmasında bir isabetsizlik görülmediği, dinlenen tanıkların, işyerinde fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil ile hafta tatili çalışmaları yapıldığına ilişkin beyanları ile davacının bu husustaki iddiasını ispat ettiği, davalı işverenin ispat edilen çalışmaya dair ücretleri ödediğini yazılı delille kanıtlayamadığı, davalı delilleri arasında dosyaya sunulan "maaş ödeme listeleri"nde davacının ücretinin açıkça 1.200,00 USD olarak gösterildiği, davacının ücrete dair iddiasının tanık beyanları ile doğrulandığı, İlk Derece Mahkemesinin davacının aylık ücretinin 1.200,00 USD olduğu yönündeki tespitinin isabetli olduğu, davacının ... ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan bir ülkede çalıştığı dikkate alınarak ücreti brütleştirilirken yalnızca dosya kapsamından tespit edilen net ücretine %5 genel sağlık primi eklenmek suretiyle sonuca gidilmesi gerektiği, davacının ücretinden gelir vergisi kesilmediğinden asgari geçim indirimi talebinin reddi gerektiği, davalının ücretin brütleştirilmesi ve asgari geçim indirimi alacağına ilişkin istinaf itirazlarının yerinde olduğu gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi gereğince davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak kurulan yeni hükümle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde belirtilen istinaf sebeplerini tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe:
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ücretinin belirlenmesi, ibranamenin geçerliliği, fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı ile hesaplanması noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, Mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 120 nci maddesi hükmü atfıyla yürürlükte olan 14 üncü maddesi, 4857 sayılı Kanun'un 17, 32, 41, 46 ve 47 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.