Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/14649 Esas 2022/15026 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl dava ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili, müvekkilinin davalıya ait ... Termik Santralinde ve alt işverenler bünyesinde 2001 tarihinden itibaren çalışmakta iken ... sözleşmesinin özelleştirme sebebi ile 12.01.2015 tarihinde feshedildiğini, davalı .... (...) ile dava dışı alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu ve davacının başından beri davalı işverenin asıl işçisi olduğunu ... sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; bilirkişi raporunda hesaplanan kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti alacağının, asıl davadaki talebini aşan tutardaki kısmının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin ihale makamı olduğunu ve alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 2. ... Mahkemesinin ....04.2017 tarihli ve 2015/839 Esas, 2017/196 Karar sayılı kararı ile davalı ve ihbar olunanlar arasında muvazaalı bir ilişki bulunmadığı, davalının asıl işveren olduğu, işverence yapılan feshin haklı nedene dayandığının ispatlanamadığı buna göre davacının feshe bağlı alacakları bulunduğu gerekçesiyle asıl davanın ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 07.05.2018 tarihli ve 2017/2593 Esas, 2018/1306 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar vermiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 03.02.2021 tarihli ve 2020/3875 Esas, 2021/3421 Karar sayılı ilâmı ile davalının tüm davacının sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek davacının çalıştığı alt işverenler ile davalı ... arasındaki asıl alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunun ve davacının başından itibaren asıl işveren olan davalı ...'ın işçisi olduğunun kabul edilmesi gerektiği; ancak davacının sendika üyesi olmadığı ve dayanışma aidatı da ödemediği gözetildiğinde davalı işveren bünyesinde davacı ile aynı işi yapan ve sendika üyesi olmayan emsal işçi olup olmadığı araştırılarak emsal işçi olması hâlinde davacının tazminat ve alacaklarının emsal işçi ücretine göre hesaplanıp hüküm altına alınması; sendikalı olmayan emsal işçi bulunmadığının anlaşılması hâlinde ise davacının tazminat ve alacaklarının almakta olduğu ücret üzerinden hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ücret tespitine ilişkin olarak bozma ilâmı doğrultusunda araştırma yapılarak davacının fiilen aldığı ücret üzerinden hesaplama yaptırıldığı, bu ücrete göre davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarının bulunduğu, davacı asılın hiç yıllık izin kullanmadığını beyan ettiği, 122 gün yıllık ücretli iznin karşılığının işveren tarafından ödenmediği ve 24.05.2022 tarihli ek bilirkişi raporunun hükme esas alındığı gerekçesiyle asıl davanın ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı Tarafın Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davacının davalı ... bünyesinde muvazaalı bir şekilde değişen alt işverenler nezdinde çalıştığının ispatlandığını, davalı ...'ın emsal kadrolu işçileri ile davacının çalışma koşullarının aynı olduğunu, davacının ücretinin tespitinde davalı ...'ın bildirdiği emsalle bağlı olduğunu, emsal işçinin sadece davalı işyerinde araştırılmasının yeterli olmadığını, aynı işkolunda çalışan aynı veya benzer işi üstlenen işyerlerinde de emsal işçinin araştırılması gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı Tarafın Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davalı ...'ın ihale makamı olduğunu, muvazaa tespitinin hatalı olduğunu ve hüküm altına alınan alacaklardan sorumluluğunun bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriği, bozmanın kapsamı ve mahiyetine göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; bozma ilâmına uygun araştırma yapılıp yapılmadığına, baştan itibaren davalının işçisi olarak kabul edilen davacının alması gereken ücret miktarına ve bu ücret miktarına göre dava konusu alacaklara hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçelerde ... sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Tarafların yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.