Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/14035 Esas 2022/15278 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Taraflar arasındaki alacak davasının Yargıtay Hukuk Dairesi tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda kısmen kabul edildiği ancak daha sonra yapılan incelemeler sonucunda kararın zorunlu unsurları taşımadığı gerekçesiyle bozulduğu belirtilmektedir. Davacının yüzde usulü çalışmadığı açıklaması karşısında Mahkemece primlerin fazla çalışma ücreti olarak kabul edilmesi gerektiği ifade edilmektedir. Ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından dosyanın incelenmesi gerektiği kararı verilmiştir.
Kanun Maddeleri:
- Anayasa’nın 141. maddesinin üçüncü fıkrası
- 6100 sayılı HMK’nın 297. maddesi

MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Y A R G I T A Y K A R A R I

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece verilen 10.07.2012 tarihli ve 2012/603 Esas, 2012/605 Karar sayılı davanın kısmen kabulüne ilişkin karar, davacı ve davalı vekillerinin temyizi üzerine Dairemizin 27.10.2014 tarihli ve 2012/39092 Esas, 2014/31025 Karar sayılı kararı ile ihbar önelinin bölünmezliği, temettü alacağı ve fazla çalışma ücreti hesabı yönünden bozulmuştur.
Mahkemece, 26.03.2015 tarihli ve 2014/1706 Esas, 2015/318 Karar sayılı karar ile hüküm fıkrasının zorunlu unsurları taşımadığı yönündeki bozma kararının yerinde olmadığı gerekçesiyle bozma kararına direnilmiştir.
Direnme kararının taraf vekillerinin temyizi üzerine Dairemizin 08.....2015 tarihli ve 2015/14845 Esas, 2015/20916 Karar sayılı kararı ile;
“…Mahkemece, dairemiz bozmasının hükmün zorunlu unsurlarını içermediği gerekçesiyle verildiği açıklanarak bozma kararı ile uyumlu olmayan gerekçelere yer verilerek karara karşı direnilmiştir. Direnme kararı gerekçesinde davacının yüzde usulü çalışmadığı açıklamasına da yer verilmiştir. Davacının satışa bağlı prim aldığı bordrolarla ... olup, işçinin fazla çalışması halinde pirim miktarı artacağından fazla çalışmaların zamsız kısmının primlerle ödendiği kabul edilmelidir. Dairemizin verdiği bozma kararı usul ve yasaya uygun olup, direnmenin yerinde olmadığı ...” gerekçesiyle dosya Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.04.2018 tarihli ve 2015/9-2883 Esas, 2018/675 Karar sayılı kararı ile
"... Mahkemenin temyize konu direnme kararının gerekçe bölümü 6100 sayılı HMK’nın 297/1-c maddesinde yer verilen esaslara uygun olmayıp, kararda Özel Dairenin (2) ve (3) numaralı bozma sebepleri yönünden bozma kararına karşı hangi gerekçeyle direnildiğine, bozma kararının hangi nedenle doğru bulunmadığına ilişkin herhangi bir gerekçeye yer verilmezken, (4) numaralı bozma sebebi yönünden ise bozma kararını karşılayan direnme gerekçesi bulunmamaktadır.
Bu hâliyle anılan direnme kararının Anayasanın ve yasanın aradığı anlamda gerekçe içerdiğinden söz edilemez. Çünkü Yargıtayca bozulan karar (kararın hem hüküm fıkrası hem de gerekçesi) ortadan kalkacağından, hukuki geçerliliğini yitirir. O hâlde, Mahkemece yapılacak ... özellikle Anayasa’nın 141. maddesinin üçüncü fıkrası ile 6100 sayılı HMK’nın 297. maddesi gözetilerek ve özellikle bozma kararında yer verilen bozma gerekçelerine karşı, direnmenin gerekçesini de (gerekirse yeni bir hüküm oluşturmayacak şekilde yasal sınırlarda genişleterek) açıkça kaleme alarak kararda göstermek olmalıdır.
Eldeki davada, ihbar önelinin bölünmezliği ilkesi dikkate alınarak kısmi kullandırılma hâlinde bakiyesinin hüküm altına alınma imkânı olmayacağından ihbar öneli hiç kullandırılmamış gibi hesaplama yapılarak sonuca gidilmesi, dosyada mevcut ödeme belgelerindeki imzanın aidiyeti araştırılarak gerekirse temettü uygulaması hakkında işyeri kayıtları üzerinde uzman bilirkişi marifeti ile inceleme yapılıp çıkan sonuca göre karar verilmesi yine mevcut bordrolarda aylık ücreti yanında prim de aldığı izlenen davacının bu şekilde alınan primlerin fazla çalışma alacağının zamsız kısmını karşıladığının kabulü ile sadece %50 zamlı kısım için fazla çalışma alacağının kabulünün gerektiğine ilişkin bozma nedenleri yönünden ortada yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde usulün öngördüğü anlamda oluşturulmuş, önceki kararın aslında hukuka uygun bulunduğuna dolayısıyla bozmanın yerinde olmadığına ilişkin bir gerekçeli karar bulunmadığı gibi, direnme kararlarını denetleyen Hukuk Genel Kurulu tarafından incelenebilecek nitelikte teknik anlamda gerekçe içeren bir direnme kararının olmadığı da her türlü duraksamadan uzaktır.
Şu hâle göre; açıklanan yasal düzenleme ve ilkeler gözetilerek anlaşılabilir ve denetlenebilir nitelikte direnme kararı verilmek üzere kararın bozulması gerekir. ..." gerekçesiyle direnme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, 19.....2018 tarihli ve 2018/155 Esas, 2018/342 Karar sayılı karar ile yeniden direnme kararı verilmiştir. Bu karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyize konu karar, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun usule yönelik bozma kararı sonrasında Mahkeme tarafından verilen direnme hükmüne ilişkin olup inceleme yetkisi Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna aittir.
SONUÇ: Temyize konu kararı inceleme yetkisi Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna ait olduğundan dosyanın YARGITAY HUKUK GENEL KURULUNA GÖNDERİLMESİNE, 28.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.