Esas No: 2011/5-240
Karar No: 2012/85
Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2011/5-240 Esas 2012/85 Karar Sayılı İlamı
- DURUŞMA TUTANAKLARINDA HAKİM VE TUTANAK KATİBİNİN İMZASINDA EKSİKLİK
- KISA KARAR VE GEREKÇELİ KARADA İMZA NOKSANLIĞI
- İMZA EKSİKLİĞİNİN ETKİLİ OLMAMASI
- TÜRK CEZA KANUNU (TCK) (5237) Madde 247
- TÜRK CEZA KANUNU (TCK) (5237) Madde 204
- TÜRK CEZA KANUNU (TCK) (5237) Madde 62
- TÜRK CEZA KANUNU (TCK) (5237) Madde 43
- CEZA MUHAKEMESİ KANUNU (CMK) (5271) Madde 232
- CEZA MUHAKEMESİ KANUNU (CMK) (5271) Madde 219
"İçtihat Metni"
Sanık Hacı Hasan hakkında zimmet ve resmi belgede sahtecilik suçlarından, sanıklar Ramazan, Alaattin, Bahtiyar, İsmet , Kemal, Yaşar ve Yaşar hakkında denetim görevini ihmal ederek zimmete neden olma suçundan açılan kamu davalarının yapılan yargılamaları sonucunda;
Sanık Hacı Hasan"ın 5237 sayılı TCY’nın 247/1, 43/1 ve 62. maddeleri uyarınca 5 yıl 2 ay 15 gün, aynı Yasanın 204/2, 43/1 ve 62. maddeleri uyarınca da 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezaları ile cezalandırılmasına ve hak yoksunluğuna,
Diğer sanıkların ise beraatine ilişkin, Kayseri 2. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 17.08.2010 gün ve 74-252 sayılı hükmün, katılan vekili ile sanıklar Alaaddin, Ramazan, Bahtiyar, İsmet, Kemal, Yaşar ve Hacı Hasan müdafileri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 5. Ceza Dairesince 28.06.2011 gün ve 3739-5009 sayı ile;
“…5271 sayılı CMK’nın 232/4. maddesinin buyurucu nitelikteki ‘karar ve hükümler bunlara katılan hakimler tarafından imzalanır’ hükmüne aykırı olarak 17.08.2010 günlü duruşma tutanağının hükme esas teşkil eden kısa kararı içeren 3. sayfası ile gerekçeli kararın hüküm fıkrasını içeren 7. sayfasının hükme katılan Üye Hakimler Mehmet Köylü (39774) ve Burhan Avşar (38256) tarafından imzalanmaması” isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ise 23.08.2011 gün ve 39125 sayı ile;
"…Tefhimle hükmün esasını oluşturan kısa kararın yer aldığı 17.08.2010 tarihli duruşma tutanağının 4. sayfası ile gerekçeli kararın hüküm fıkrasının yer aldığı 8. sayfasının mahkeme başkanı, üye hakimler ve zabıt katibi tarafından imzalandığı, kısa kararın 1, 2 ve 3. sayfaları ile gerekçeli kararın 1 ila 7. sayfalarının ise duruşma ve karara iştirak eden üye hakimler tarafından imzasız bırakılarak, sadece mahkeme başkanı ve zabıt katibi tarafından imzalandığı görülmüştür. Hüküm fıkrası, tefhim olunan kısa karar ile gerekçeli kararda aynı olup, imza eksikliğine yönelik bir temyiz istemi de bulunmamaktadır.
Sorun, kısa kararın ve gerekçeli kararın tüm sayfalarının mahkeme başkanı ve zabıt katibi ile birlikte hükme iştirak eden üye hakimler tarafından imzalanmasının gerekli olup olmadığına ilişkindir.
…Somut olayda, tefhimle hükmün esasını oluşturan kısa kararın yer aldığı 17.08.2010 tarihli duruşma tutanağının 4. sayfası ile gerekçeli kararın yer aldığı 8. sayfasının mahkeme başkanı, üye hâkimler ve zabıt katibi tarafından imzalanmakla, kısa karar ile gerekçeli kararın hüküm fıkrasının aynı olduğu ve gerekçeli kararı üye hâkimlerin onaylayarak katıldıkları biçiminde kabul etmek gerekir. Bu nedenle kısa karar ve gerekçeli karardaki üye hakimlerin imza eksikliğinin öncelikli bozma nedeni sayılması görüşünde olmadığımızdan, Yüksek Dairenin anılan kararına karşı itiraz edilmesi gerektiği düşünülmüştür” görüşüyle itiraz yasa yoluna başvurarak Özel Daire bozma kararının kaldırılmasına ve hükmün esasının incelenmesi için dosyanın Özel Daireye gönderilmesine karar verilmesi isteminde bulunmuştur.
Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Özel Daire ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözülmesi gereken uyuşmazlık; 17.08.2010 günlü duruşma tutanağının hüküm fıkrasının yer aldığı üçüncü sayfası ile gerekçeli kararın yedinci sayfasının üye hakimler tarafından imzalanmamasının 5271 sayılı CYY"nın 232/4. maddesine aykırılık oluşturup oluşturmayacağının belirlenmesine ilişkindir.
İncelenen dosya içeriğine göre;
Kısa kararın yer aldığı 17.08.2010 tarihli duruşma tutanağı ile gerekçeli kararın tüm sayfalarının başkan ve tutanak kâtibi tarafından imzalandığı, ancak üye hakimler tarafından imzalanmadığı, son sayfalarının ise tüm hakimler ve tutanak katibi tarafından imzalanmış olduğu anlaşılmaktadır.
5271 sayılı Ceza Yargılaması Yasasının “Duruşma tutanağı” başlığını taşıyan 219. maddesinde;
“(1) Duruşma için tutanak tutulur. Tutanak, mahkeme başkanı veya hâkim ile zabıt kâtibi tarafından imzalanır. Duruşmada yapılan işlemlerin teknik araçlarla kayda alınması halinde, bu kayıtlar vakit geçirilmeksizin yazılı tutanağa dönüştürülerek mahkeme başkanı veya hâkim ile zabıt kâtibi tarafından imzalanır.
(2) Mahkeme başkanının mazereti bulunursa tutanak, üyelerin en kıdemlisi tarafından imzalanır” düzenlemesi yer almaktadır.
Buna göre, duruşma için tutulan tutanağın mahkeme başkanı veya hâkim ile zabıt kâtibi tarafından imzalanacağı, mahkeme başkanının mazereti olduğunda ise tutanağın en kıdemli üye tarafından imzalanacağı hüküm altına alınmıştır.
Anılan Yasanın 231. maddesinde de; duruşmanın sonunda, 232. maddede belirtilen esaslar dâhilinde hazırlanmış bulunan hüküm fıkrasının duruşma tutanağına geçirileceği ve bunun duruşmada okunacağı belirtilmiştir.
Aynı Yasanın “Hükmün gerekçesi ve hüküm fıkrasının içereceği hususlar” başlığını taşıyan 232. maddesi ise;
“(1) Hükmün başına, "Türk Milleti adına" verildiği yazılır.
(2) Hükmün başında;
a) Hükmü veren mahkemenin adı,
b) Hükmü veren mahkeme başkanının ve üyelerinin veya hâkimin, Cumhuriyet savcısının ve zabıt kâtibinin, katılanın, mağdurun, vekilinin, kanunî temsilcisinin ve müdafiin adı ve soyadı ile sanığın açık kimliği,
c) Beraat kararı dışında, suçun işlendiği yer, tarih ve zaman dilimi,
d) Sanığın gözaltında veya tutuklu kaldığı tarih ve süre ile halen tutuklu olup olmadığı,
Yazılır.
(3) Hükmün gerekçesi, tümüyle tutanağa geçirilmemişse açıklanmasından itibaren en geç onbeş gün içinde dava dosyasına konulur.
(4) Karar ve hükümler bunlara katılan hâkimler tarafından imzalanır.
(5) Hâkimlerden biri hükmü imza edemeyecek hâle gelirse, bunun nedeni mahkeme başkanı veya hükümde bulunan hâkimlerin en kıdemlisi tarafından hükmün altına yazılır.
(6) Hüküm fıkrasında, 223 üncü maddeye göre verilen kararın ne olduğunun, uygulanan kanun maddelerinin, verilen ceza miktarının, kanun yollarına başvurma ve tazminat isteme olanağının bulunup bulunmadığının, başvuru olanağı varsa süresi ve merciinin tereddüde yer vermeyecek şekilde açıkça gösterilmesi gerekir.
(7) Hükümlerin nüshaları ve özetleri mahkeme başkanı veya hâkim ile zabıt kâtibi tarafından imzalanır ve mühürlenir” hükmünü içermektedir.
Bu düzenlemeye göre, maddenin ilk iki fıkrasında; hükmün başlığında bulunması gereken unsurların neler olduğu, üçüncü fıkrasında; duruşma sırasında tutanağa geçirilmeyen hüküm gerekçesinin hükmün açıklanmasından itibaren onbeş gün içinde yazılarak dava dosyasına konulacağı, dördüncü fıkrasında; karar ve hükümlerin bunlara katılan hâkimler tarafından imzalanacağı ve yedinci fıkrasında da; hükümlerin nüsha ve özetlerinin başkan veya hakim ile tutanak katibi tarafından imzalanacağı belirtilmektedir.
Sözü edilen yasal normlar birlikte değerlendirildiğinde; duruşma sürecini saptamak için tutulan tutanakların mahkeme başkanı ile zabıt kâtibi tarafından imzalanmasının yeterli olduğu anlaşılmaktadır.
Duruşma sürecinin sonunda verilen ve tutanağa geçirilip duruşmada okunan son kararın da, karara katılan tüm hâkimler ve tutanağı yazan kâtip tarafından imzalanması zorunludur. Uygulamada kısa karar diye adlandırılan bu hüküm, hükmün esasını oluşturmakta, duruşma tutanağına geçirilip açıklanmış bulunmakla da geçerlilik kazanmaktadır. Asıl olan, duruşma sonunda verilen hükmün gerekçesiyle birlikte duruşma tutanağına geçirilmesidir. Böyle yapıldığında, duruşma tutanağının hüküm fıkrasını içeren son sayfasının 232/4. madde uyarınca karara katılan tüm hâkimler ve tutanak kâtibi tarafından imzalanması, duruşma tutanağının önceki sayfaları ile gerekçeyi içeren kısımlarının ise 219. madde uyarınca mahkeme başkanı ve tutanak kâtibi tarafından imzalanması yeterli olacaktır.
Hükümle birlikte tutanağa geçirilmeyen gerekçenin ise, Ceza Yargılaması Yasasının 232/3. maddesi uyarınca onbeş gün içinde yazılıp dava dosyasına konulması zorunludur. Önceki Ceza Yargılaması Usulü Yasamızda hükmün beyaz edilmesi olarak isimlendirilen bu işlem, hükmün esasını oluşturan kısa kararın, Ceza Yargılaması Yasasının 230. maddesine uygun biçimde gerekçeyi ve 232. maddede yazılı unsurları da içerecek biçimde yazılmasından ibarettir. Bu durumda, hükmü ve gerekçesini birlikte içeren ve kesinleştiğinde ilâm hüviyetini alacak, gerektiğinde infaza konu olabilecek bir başka belge ortaya çıkmış olacaktır. Gerekçeli karar olarak isimlendirilen bu belge, yargılamayı gerçekleştiren ve yargılananlarla ilgili bilgileri, iddiayı, savunmayı, kabul edilen ve reddedilen kanıtları, bunların tartışılmasını, gerekçeyi ve hükmü içermektedir. Birçok sayfadan oluşması mümkün bu yeni belgenin, Ceza Yargılaması Yasasının 232. maddesinin 4. fıkrasında yazılı buyurucu kural gereği, son sayfasının karara katılmış bulunan tüm hâkimler ve gerekçeli kararı yazan kâtip tarafından imzalanması zorunludur. Diğer sayfalarının ise mahkeme başkanı ile zabıt kâtibi tarafından imzalanması, gerekçeli kararın geçerli bir belge hüviyetini kazanması bakımından yeterlidir.
Gerek öğreti, gerekse yerleşmiş yargısal kararlarda vurgulandığı üzere; 5271 sayılı CYY’nın 219 ve 232. maddelerindeki düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, duruşma tutanaklarının ve hükümlerin nüshaları ile özetlerinin heyet halinde çalışan mahkemelerde mahkeme başkanı ve tutanak katibi, diğer mahkemelerde ise hakim ve tutanak katibi tarafından imzalanmasının zorunlu ve yeterli olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. CYY’nın 232. maddesinin 4. fıkrasında yer alan; “Karar ve hükümler bunlara katılan hakimler tarafından imzalanır” şeklindeki düzenlemenin de, karar ve hükümleri kapsayan tüm sayfaların başkan ve zabıt katibi tarafından, hükmün son bulduğu kısmın ise iştirak etmiş olan tüm hakimlerce imzalanması gerektiği biçiminde anlaşılması gerekmektedir.
Nitekim benzer nitelikteki uyuşmazlıklarda Ceza Genel Kurulunun 04.12.2007 gün ve 178-268, 04.12.2007 gün ve 255-266, 29.09.2009 gün ve 275-211 sayılı kararları ile aynı sonuca ulaşılmıştır.
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde;
17.08.2010 tarihli son oturuma ait duruşma tutanağı ile gerekçeli kararın tüm sayfalarının başkan ve tutanak kâtibi tarafından imzalandığı, ancak üye hakimler tarafından imzalanmadığı, son sayfalarının ise tüm hakimler ve tutanak katibi tarafından imzalanmış olduğu anlaşılmaktadır. Mahkeme tutanaklarında sahtecilik yapıldığı konusunda herhangi bir iddia da ileri sürülmediği dikkate alındığında, bu uygulama CYY’nın 219 ve 232. maddelerine uygun olduğundan Özel Dairece yerel mahkeme hükmünün bozulmasına karar verilmesi isabetli değildir.
Bu itibarla, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının kabulüne, Özel Daire bozma kararının kaldırılmasına ve hükmün esasının incelenmesi için dosyanın Özel Daireye gönderilmesine karar verilmelidir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının KABULÜNE,
2- Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 28.06.2011 gün ve 3739-5009 sayılı bozma kararının KALDIRILMASINA,
3- Dosyanın hükmün esasının incelenmesi için Yargıtay 5. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 06.03.2012 günü yapılan müzakerede oybirliğiyle karar verildi.