Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2022/157 Esas 2022/4645 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacılar, borçlarını ödeyemez duruma geldiklerini ve konkordato ön projesinde belirtilen şekilde borçlarını ödemek istediklerini belirterek, 3 aylık konkordato geçici mühleti istemişlerdir. İlk derece mahkemesi, adi konkordato tasdiki şartlarının oluştuğu gerekçesiyle konkordatonun tasdikine karar vermiş, ancak alacaklıların istinaf başvurusu sonucu Konya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi, konkordato istemini reddetmiştir. Mahkeme, ödeme planının adil ve dengeli bir şekilde tatmin edilmesi ilkesine uygun olmadığından bahisle konkordatonun reddine karar vermiştir. Karar, temyiz edilmiş ve yargıtay, kararın gerekçesi değiştirilerek onanmasına karar vermiştir. İİK'nın konkordato ile ilgili maddeleri uyarınca, konkordato borçlu tarafından ödeme planının belirlenmesi, tenzilat isteği, geçici ve kesin mühlet kararları gibi konularda hüküm belirler.

MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
İLK DRC. MHK. : Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davacılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacılar vekili, davacıların borçlarını vadesi geldiği halde ödeyemez duruma geldiğini, ödeme güçlüğüne düştüklerini ve konkordato ön projesinde yazıldığı şekilde borçlarını ödemek istediklerini, her iki şirket arasında organik bağ bulunduğunu beyan ederek, davacı şirketlere 3 aylık konkordato geçici mühleti verilmesini ve gerekli tedbirlere hükmedilmesini dava ve talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince, davacı şirketler yönünden adi konkordato tasdiki şartlarının oluştuğu gerekçesiyle konkordatonun tasdikine, İİK’nın 307.maddesi gereği erteleme taleplerinin kabulüne dair verilen karara karşı bir kısım alacaklılar vekilinin istinaf kanun yoluna başvurması üzerine Konya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince "Fer’i tüm fazlaya kalan alacaklarından feragat edecekleri" şeklinde kapsamı belli olmayacak şekilde bir kısım alacakların tamamen konkordatonun dışında bırakılmasının doğru olmadığı gibi, birer fer’i hak niteliğinde bulunan ve alacağı teminat altına alan kefile karşı ileri sürülebilecek alacak hakları ile rehin gibi ayni hak niteliğindeki haklar korunurken, edimin geç ifasından doğan zararları karşılayan faiz gibi fer'i hakların tenzil edilmesinin de eşitlik ilkesine aykırı olduğu, borçlunun henüz temerrüde düşmemesi nedeniyle faize ya da ceza koşuluna hak kazanmayan alacaklılar karşısında kısa veya uzun zaman önce gerçekleşen temerrüt nedeniyle doğan ve hatta artan faiz alacağı bulunan alacaklıların, bu alacaklarını tamamen tenzil etmesinin de eşitlik ilkesine aykırı bulunduğu, ayrıca ortaya konulan ödeme planıyla alacağı Dossa Şirketi yönünden 37.372,50 TL, Revvan Şirketi yönünden 30.212,49 TL’den küçük alacaklılar grubu en geç 31.12.2021 tarihi itibariyle alacaklarının tamamına kavuşmuş olacak iken diğer alacaklıların tüm alacaklarını tahsil etmelerinin daha uzun vadeye yayılacağı, diğer yandan, davacı şirketin bu vade tarihlerine kadar aynı ödeme gücüne sahip olup olamayacağını ya da bu tarihlere kadar konkordatonun feshedilip edilmeyeceğini önceden öngörmek mümkün olmadığı, böyle bir ihtimalde, küçük alacaklı grubu alacağının tamamını ya da büyük bir bölümünü tahsil etmiş olacak iken diğer alacaklılar daha az oranlarda tahsil imkanına kavuşmuş olacağı ve bu nedenle ödeme planının alacaklıların adil ve dengeli bir şekilde tatmin edilmesi ilkesine uygun olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan kabulü ile ilk derece kararının kaldırılarak davacı şirketlerin konkordato istemlerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir.
1)Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2)Talep, davacı borçlu hakkında, İİK’nın 285. vd. maddeleri uyarınca geçici ve kesin mühlet kararları verilmesi ile konkordato projesinin tasdiki istemine ilişkindir.
Konkordato, borçlarını vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlunun, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için başvurabileceği kendine özgü bir cebri icra kurumudur. Konkordatoda amaç, elinde olmayan nedenlerle işleri iyi gitmeyen, mali durumu bozulmuş olan ve borçlarını ödeyip faaliyetlerini devam ettirmek isteyen dürüst borçluyu koruyarak mali durumunun iyileşmesini sağlamak ve alacaklıların, borçlunun muhtemel bir iflasına nazaran, daha fazla ölçüde alacaklarına kavuşma olanağı yaratmaktır. Konkordato ile alacaklılar, alacaklarının bir kısmından vazgeçerler ve/veya borçluya, ödeme konusunda belirli bir vade tanırlar. Bu durumdaki bir borçlunun iflas etmesi, faaliyetlerinin tümüyle sona ermesine ve alacaklıların alacaklarını büyük oranda tahsil edememelerine neden olur. İçinde bulunduğu mali koşullara göre borçluya borçlarını belirli bir oran veya vadeyle ödeme imkanı verilmesi hem borçlu bakımından ve hem de alacaklılar bakımından olumlu sonuçlar doğurur. Alacaklılar arasında eşitlik esasına dayalı bir ödeme sağlanır ve borçlu iktisadi faaliyetlerine devam eder. Böylece borçlu, piyasadaki varlığını sürdürürken, piyasadaki istikrar ve istihdam imkanları da korunmuş olur.
Konkordato vade verilmesi, tenzilat yapılması ve bu ikisinin birlikte istendiği karma konkordato şeklinde olabilir. Borçlu bu seçenekleri değerlendirirken alacaklılar arasındaki eşitliği ya da en azından denkliği sağlayacak ve onların kabul oyunu alacak uygun bir kombinasyona ulaşmaya çalışacaktır.
Somut olayda projede geçen ve alacaklılar tarafından toplantıda oylanarak, İİK. 302. maddesindeki koşulları da sağlayarak kabul edilen ‘adi alacaklıların anapara kısmı hariç, faiz ve diğer bütün fer’ilerinden feragat etmiş sayılmalarına’ durumu bir tenzilat konkordatosu örneğidir. Bu halde eşitlik ilkesine aykırı bir durum söz konusu değildir.
Bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesinin bu konudaki gerekçesi doğru olmamış ise de 37.000,00 TL ve 30.000,00 TL alacaklar küçük alacak sayılıp bu küçük alacaklıların alacağının erken bir vadeyle ödemesinin eşitlik ilkesine aykırı olduğu ve bu şekilde bir ödeme planının alacaklıların adil ve dengeli bir şekilde tatmin edilmesi ilkesine uygun bulunmadığı gerekçesine de yer verilerek konkordatonun reddine karar verilmiş olduğundan sonucu itibariyle doğru olan kararın HMK 370/4 maddesi uyarınca hükmün gerekçesi değiştirilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenle davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının kabulü ile Konya bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle DÜZELTEREK ONANMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara iadesine, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin ilgili bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 10.10.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.