Sanıklar         : 1- Ş.K.

                                     2- M.T.

                                     3- M.G.

                                     4- İ.B.

                                     5- V.K.

                                     6- N.B.

                                     7- M.A.

                                     8- M.E.D.

                                     9- N.G.

                                   10- M.Ş.

                                   11- Ü.V.

                                   12- H.B.

                                    13- M.Z. 

            OLAY             : Ağrı 4. Hd. Tb. Komutanlığına bağlı Çiftlik Karakolunda görevli sanıklar P. Er Ş.K., M.T., M.G., İ.B., V.K., N.B., M.A., M.E.D., N.G., M.Ş., Ü.V., H.B. ve M.Z."in, 4.7.1991 günü, daha önceden kaynaklanan gruplaşma ve sürtüşme sebebiyle bir süre birbirleriyle tartıştıktan sonra, tartışmanın kavgaya  dönüştüğü ve bu sırada sanıklardan Ş.K."ın elinde bulunan tüfeği yere doğrultarak altı kez ateş ettiği, böylece, tüm sanıkların kavgaya katılmak suçunu işledikleri, sanık Ş.K."ın ayrıca kavgada silah boşaltmak suçunu da işlediği ileri sürülerek, sanık Ş.K.’ın  eylemlerine uyan Türk Ceza Kanunu"nun 464 ve 466., diğer sanıkların aynı Kanun’un 464. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle 12. Piyade Tümen Komutanlığı Askeri Savcılığı"nın 16.12.1991 gün ve E:1991/767, K:1991/618 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

12. MEKANİZE PİYADE TUGAY  KOMUTANLIĞI  ASKERİ MAHKEMESİ:  12.10.1992 gün  ve E:1992/375, K:1992/439 sayıyla; sanıklara yüklenen eylemin,  askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça bağlı bulunmadığı ve yargılama sırasında sanıkların  terhis edilmeleriyle askeri mahkemede yargılanmalarını gerektiren ilginin de kesildiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Iğdır Asliye Ceza Mahkemesi’ne gönderilmiştir. 

IĞDIR  ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 13.4.1998 gün ve E:1993/188, K:1998/212 sayıyla; asker kişi sanıklar hakkında asker kişilere karşı, askeri mahalde işlendiği ileri sürülen suç nedeniyle, terhis edilmelerinden önce askeri mahkemede kamu davası açıldığı, bu nedenle 353 sayılı Yasa"nın 9 ve 17. maddeleri uyarınca yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, kendisine gelmekle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nca, Mahkememize gönderilmiştir. 

            İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER"in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Mehmet KAPUSUZ, Tamer KORKMAZ" ın  katılımlarıyla yapılan 7.10.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Ercan UZUNGER"in, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli  yargı yerleri arasında Yasa"nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir. 

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu"nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu"nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu"nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu"na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.    

 Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir. 

            Ancak, Anayasa Mahkemesi"nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile maddenin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcükleri iptal edilmiştir. 

            Bu duruma göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle birlikte sanıklara yüklenen suçların askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. Artık, sanıklar hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.

 Somut olayda, asker kişi sanıklar hakkında, asker kişiye karşı, askeri mahalde işlendiği ileri sürülen, unsurları ve cezaları Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen suçlar nedeniyle askeri mahkemeye kamu davası açıldığı, yargılama sırasında sanıkların terhis edildikleri, dosya içindeki bilgilerden anlaşılmaktadır. Adli yargı yerinin görevsizlik kararı gerekçesinde, sanıkların terhislerinden önce, kamu davasının askeri mahkemeye açıldığından söz edilmekte ise de; yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça  bağlı bulunmaması ve 353 sayılı Yasa"nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17. maddesinin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcüklerinin iptali karşısında, sanıkların askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesilmiş olması nedeniyle davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Iğdır Asliye Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

             SONUÇ         : Davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Iğdır Asliye Ceza  Mahkemesi"nin  13.4.1998  günlü,  E:1993/188, K:1998/212 sayılı görevsizlik KARARININ kaldırılmasına,7.10.2002 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ    ile karar verildi.