Ceza Bölümü 2001/1 E., 2001/1 K.

"İçtihat Metni"

OLAY : İskenderun 39. Mknz.P.Tug. 5. Komd.Tb. 1. Komd.Bl. Komutanlığı emrinde görevli sanık Komd.Er Çetin Aksin"in, izinde bulunduğu 6.10.1998 günü ve 1 hafta öncesinde, önceden tanışıp arkadaşlık yaptığı mağdure Gülbahar Çoban"ı, rızasıyla çeşitli yerlere götürüp alıkoyduğu ve buralarda ırzına geçtiği, diğer sivil sanık Salih Karaltı"nın ise, yer temin ederek yardımcı olduğu ileri sürülerek, sanıklardan Çetin Aksin"in eylemine uyan Türk Ceza Kanunu"nun 430/2, 80, 416/son, 80. diğer sanık Salih Karaltı"nın eylemine uyan aynı Kanun"un 430/2, 65/3, 80, 416/son, 65/3, 80. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Çine Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 5.11.1998 gün ve E: 1998/443, K: 1998/237 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. ÇİNE ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 13.10.1999 gün ve E: 1998/280, K: 1999/187 sayıyla; Askeri Ceza Kanunu"nun 152. maddesi kapsamında kalan ırza geçme suçunun işlenmiş olduğu ileri sürüldüğüne göre, 353 sayılı Yasa"nın 12 ve 18. maddeleri uyarınca sanıkları yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Güney Deniz Saha Komutanlığı Askeri Mahkemesi"ne gönderilmiştir.

Güney Deniz Saha Komutanlığı Askeri Mahkemesi, sanığın askerlik görevini yaptığı birliği itibariyle yetkisizlik kararı vermiştir.

6. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 3.8.2000 gün ve E: 2000/1298, K: 2000/540 sayıyla; 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan 4551 sayılı Yasa"nın, 38. maddesi ile Askeri Ceza Kanunu"nun 152. maddesi yürürlükten kaldırıldığından, sanığa yüklenen suçun askeri suç olma niteliği ortadan kalkmış olup, asker kişiye karşı, askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiğinin de ileri sürülmediği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 6. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı"nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER"in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ"ın katılımlarıyla yapılan 26.2.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN"in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Haluk ULUGÖL"ün, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık ahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun"da belirtilen süre ve biçim önünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında asa"nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu"nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu"nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu"nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu"na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanık Çetin Aksin"in yüklenen suçun işlendiği ileri sürülen günde asker kişi olması ve yüklenen suçun da "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan, 4551 sayılı Yasa"nın 38. maddesi ile 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu"nun, 152. maddesi yürürlükten kaldırılmış olduğundan sanığa yüklenen "ırza geçme, alıkoyma" suçunun "askeri suç" niteliği ortadan kalkmıştır.

353 sayılı Yasa"nın "Müşterek Suçlar" başlığı altında düzenlenen 12. maddesinde: "askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir suçun müştereken işlenmesi halinde eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı bir suç ise sanıkların yargılanmaları askeri mahkemelere; eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı olmayan bir suç ise adliye mahkemelerine aittir" denmek suretiyle askeri olan suçlar ile askeri olmayan suçlara göre görevli yargı yeri belirlenmektedir.

Bu durumda, yüklenen eylemler "askeri suç" kapsamında bulunmadıklarından 353 sayılı Yasa"nın 12. maddesi hükmü uyarınca sanıkları yargılama görevi adli yargı yerine aittir.

Açıklanan nedenlerle, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Çine Asliye Ceza Mahkemesi"nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Çine Asliye Ceza Mahkemesi"nin 13.10.1999 günlü, E: 1998/280, K: 1999/187 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 26.2.2001 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.