Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2022/3037 Esas 2022/4718 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki asıl ve birleşen davalarda alacak davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hüküm süresi içinde asıl davada davalı birleşen davalarda davacı .... ile asıl davada davacı birleşen davada davalı ... İnş. Dekor. Tes. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davalı idare ile aralarında “... Tuz Yıkama Tesisi” yapım işine ilişkin 09.06.1997 tarihli sözleşme imzalandığını, keşif artışları ile %103 oranında işi tamamlayıp idareye fiilen teslim ettiğini, söz konusu imalat için bugüne kadar 27 adet hak ediş yapıldığını, davalı idare tarafından bu hak edişler onaylanarak bedellerinin de müvekkiline ödendiğini, ancak oluşacak geçici kabule izafeten keşif artışları da dahil 557.264,51 TL bakiye alacaklarının kaldığını belirterek geçici kabulün hükmen yapılarak bakiye alacağın tahsilini, verilen 57 adet teminat mektubunun iadesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen İstanbul 10.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2004/537 Esas sayılı dosyasında, davacı idare dava dilekçesinde özetle, eserin eksik ve kusurlu yapıldığını, geçici kabule hazır hale getirilmediğini, 25.12.2003 tarihli müfettiş raporuna göre 2003 yılı birim fiyatları esas alınmak suretiyle kuruluş zararının 16.126.134,00 TL olarak belirlendiğini, işin yapıldığı yıla uyarlandığında fazla ödeme ile kurum zararının 6.107.310,00 TL olarak belirlendiğini belirterek hesaplanan kurum zararının tahsilini talep etmiştir.
Birleşen İstanbul 14.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/521 Esas sayılı dosyasında, davacı iş sahibi idare görevlileri aleyhine açtığı davada, 25.12.2003 tarihli müfettiş raporunda belirlenen 16.126.134,00 TL kurum zararının rücuen tazminini istemiştir.
Mahkemece alınan tek bilirkişi raporuna göre, asıl davanın 336.889,00 TL yönünden kısmen kabulüne, teminat mektuplarının iadesine, birleşen 2004/537 Esas sayılı dosyada davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkemece verilen ilk kararı, davalı iş sahibi Tekel Tütün İşletmeleri Genel Müdürlüğü temyiz etmiştir.
Bu karar (Kapatılan) 15.Hukuk Dairesince hükme esas alınan raporun denetime elverişli olmayıp, itirazları cevaplandırır ek rapor alınmadan hüküm kurulduğu gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozmaya uyan mahkemece, alınan bilirkişi raporları ve dosya kapsamına göre, dava konusu tuz toplama makinesinin Fransa’dan davalı Tekel tarafından havuz hazırlanması ve tuz üretimi yapılması şartıyla satın alındığı, ancak 2000 yılında bu makine ile 1A havuzunda üretilen hasat denemesinin başarısız olduğu, bu başarısızlığında idarenin de kabulünde olan havuz sisteminin iyileştirilmemesi, teknik bilgilere uygun olarak havuzun hazırlanmamasından kaynaklandığı, bu hususta idarenin kusurlu olduğu değerlendirilerek, yükleniciye hakediş içerisinde yer almayan imalatlar için ödenecek hakediş tutarının 557.264,52 TL olduğu, ancak her ne kadar yüklenicinin alacağı daha fazla ise de ilk bozmada davalı lehine kazanılmış hak nedeniyle 336.889,77-TL'den daha fazlasına karar verilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle asıl davanın 336.889,77 TL olarak kısmen kabulüne, teminat mektuplarının birleşen davadaki kabul edilen kısım hariç iadesine karar verilmiştir.
Birleşen 2004/537 Esas sayılı davada, son heyet ek raporuna göre yerinde yapılan ölçümler neticesinde belirlenen toplam istifli taş dolgu miktarının 155.776,208 metre küp olup ödemelerde dikkate alınmış istifli taş dolgu miktarının 178.447,745 metre küp olduğu, buna göre fazla yapılan ödeme miktarının 22.671,573 metre küp olduğu, bu nedenle 118.396,00 TL fazla ödeme gerçekleştirildiği, 12/12/2002 tarihli kısmi geçici kabul tutanağındaki nefaset tutarlarının en son bilirkişi kurulunca da geçerli kabul edildiği, buna göre nefaset kesinti tutarının 110.85,00 TL olduğu, kullanılmayan makinelere ilişkin kusurlu iş bedelinin yükleniciye ödenen makinelerin toplam bedelinden hurda bedeli mahsup edilmek üzere hesaplanması gerektiği, buna göre bu değerin 40.901,83-TL olduğu, toplamda davalının zararının 270.147,87 TL olarak hesaplandığı belirtilerek, bu bedel üzerinden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Birleşen 2014/521 Esas sayılı dosyada ise; seddelerin yapımında kullanılan taş miktarı kapsamında fazladan ödenen kısım ile makinelere ilişkin eksik ve kusurlu iş bedeli açısından bu davalıların sorumluluğunu gerektirecek ispat şartının yerine getirilemediği, bu kişiler hakkındaki Karşıyaka 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/214 Esas sayılı dosyasında 2018/78 sayılı karar ile zamanaşımı nedeniyle düşme kararı verildiği, düşme kararının kesinleştiği de anlaşıldığından davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı- birleşen davada davalı yüklenici vekili ile davalı- birleşen davada davacı iş sahibi idare vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre davalı-birleşen davada davacı vekilinin tüm, davacı- birleşen davada davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacı vekilinin asıl davaya ilişkin temyiz itirazlarına gelince;
Asıl ve birleşen davalar eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır.
Somut olayda, mahkemece verilen ilk kararda yüklenicinin bakiye iş bedel alacağı 557.264,52 TL olarak hesaplanmış, bu bedelden eksik ve ayıplı imalat bedeli olarak hesaplanan 80.000,00 TL’nin yüklenici ile idare ortak kusurlu kabul edilerek %50 kısmı olan 40.000,00 TL ile istifli taş dolgudan dolayı fazla ödeme tutarı mahsup edilerek 336.889,77 TL’ye hükmedilmiş, birleşen dava ise red edilmiştir. Mahkemece bozma ilamı neticesinde verilen 2. kararda ise yüklenicinin asıl davadaki bakiye imalat bedeli 557.264,52 TL olarak bulunmuş, fakat usuli kazanılmış hak ilkesi gereği ilk kararda hükmedilen 336.889,77 TL’ye hükmedilmiştir.
Davalı- birleşen dosya davacısı iş sahibi, ilk kararda mahsup edilen istifli taş dolgudan dolayı fazla ödeme, eksik ve ayıplı imalatlardan dolayı kurum zararının tahsiline dair alacak kalemleri için ayrı bir dava açtığına ve bu durum mahsup talebinden vazgeçildiği anlamına geldiğine göre bu taleplerin birleşen davada değerlendirilip, hüküm altına alınması gerekir. Bu durumda mahkemece; iş sahibinin alacak kalemleri birleşen davada ayrıca değerlendirildiğine göre, asıl davada usuli kazanılmış hak dikkate alınarak bu alacak kalemlerinin tekrar mahsubu niteliğinde 336.889,77 TL’nin tahsiline karar verilmesi hatalı olmuş, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı- birleşen davalarda davacı vekilinin tüm, davacı- birleşen davalarda davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca davacı vekilinin asıl davaya ilişkin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden asıl davada davalı-birleşen davalarda davacı ....'den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... İnş. Dekor. Tes. San. ve Tic. Ltd. Şti.'ye iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine, 12.10.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.