Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2022/3601 Esas 2022/4819 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bir şirketin konkordato talebi, alacaklıların kabul oyuyla birlikte mahkeme tarafından incelenmiştir. İlk derece mahkemesi, davacı şirketin konkordato talebini kabul etmiş ve projesinin tasdikine karar vermiştir. Ancak, bazı alacaklıların istinaf başvurusu sonrasında Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi, istinaf talebini reddetmiştir. Bunun üzerine, kararı bazı alacaklılar temyiz etmiştir. Temyiz incelemesi sonucunda, mahkemece şirketin borca batık olup olmadığının açıkça belirlenememesi nedeniyle ilk derece mahkemesi kararı bozulmuştur. Kanun maddeleri ise, İİK’nın 285. vd. maddeleri olarak belirtilmiştir ve konkordato başvurusunun borçlu için bir cebri icra kurumu olduğu, alacaklıların belirli oranlarda vazgeçtiği veya vade tanıdığı bir ödeme planına dayandığı açıklanmıştır.

MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki bir kısım müdahiller vekilince istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin çocuk ve bebek mağazası konusunda faaliyet gösterdiğini, ekonomik sıkıntılar nedeniyle ödemelerde güçlük çektiğini, AVM kiralarının yüksek olması nedeniyle şubelerin zarar ettiğini, şubelerin kapatılarak zararın önleneceğini, belli bir vadede borçların ödenmek istendiğini, davacı ...’in şirketin sahibi olduğunu, şirket için şahsi kefalet verdiğini ileri sürerek, konkordato talebinin kabulünü talep ve dava etmiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve dosya kapsamında; alacakların %59,2, alacaklıların %56,76 kısmının kabul oyu verdiği, nisabın sağlandığı, iflas halinde alacaklıların eline daha az para geçeceği, tasdik harcının yatırıldığı gerekçesiyle, davacı şirket yönünden konkordato talebinin kabulü ile projenin tasdikine, davacı ... yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bir kısım alacaklılar tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine; Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı bir kısım alacaklılar temyiz etmiştir.
Dava, İİK’nın 285. vd. maddeleri uyarınca geçici ve kesin mühlet kararları verilmesi ve konkordato projesinin tasdiki istemine ilişkindir.
Konkordato, borçlarını vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlunun, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için başvurabileceği kendine özgü bir cebri icra kurumudur. Konkordatoda amaç, elinde olmayan nedenlerle işleri iyi gitmeyen, mali durumu bozulmuş olan ve borçlarını ödeyip faaliyetlerini devam ettirmek isteyen dürüst borçluyu koruyarak mali durumunun iyileşmesini sağlamak ve alacaklıların, borçlunun muhtemel bir iflasına nazaran, daha fazla ölçüde alacaklarına kavuşma olanağı yaratmaktır. Konkordato ile alacaklılar, alacaklarının bir kısmından vazgeçerler ve/veya borçluya, ödeme konusunda belirli bir vade tanırlar. Bu durumdaki bir borçlunun iflas etmesi, faaliyetlerinin tümüyle sona ermesine ve alacaklıların alacaklarını büyük oranda tahsil edememelerine neden olur. İçinde bulunduğu mali koşullara göre borçluya borçlarını belirli bir oran veya vadeyle ödeme imkanı verilmesi hem borçlu bakımından ve hem de alacaklılar bakımından olumlu sonuçlar doğurur. Alacaklılar arasında eşitlik esasına dayalı bir ödeme sağlanır ve borçlu iktisadi faaliyetlerine devam eder. Böylece borçlu, piyasadaki varlığını sürdürürken, piyasadaki istikrar ve istihdam imkanları da korunmuş olur.
Konkordato projesinin kabule değer olup olmadığının değerlendirilmesinde, borçlunun proje kapsamında borçlarını öngördüğü plan çerçevesinde ödeyebilme imkanının olup olmadığı hususu mahkemece değerlendirilecektir. Konkordato talepleri yargılama sırasında değişen ekonomik parametrelere göre değerlendirilebileceğinden, bu haliyle dava teorisinden ayrılır. Komiser raporları ve atanmış kayyım raporları çerçevesinde konkordato tasdiki sonrası gelişmeler de dahil olmak üzere borçlunun davranışları verilecek karar üzerinde etkili olacaktır.
Projede; kaynak olarak gösterilen 2020-2027 yılları arasında 5 milyondan başlayarak artan grafikle en sonunda 13 milyonluk satış kârı hedeflenmiştir. Bilirkişinin hedeflenen satış rakamlarına ulaşılabileceği tespiti, soyut kalmıştır. Kaldı ki davacı şirket, 2020-2021 döneminde 2 milyon satış rakamına ancak ulaşabilmiştir. Bu halde proje uygulanabilir ve gerçekçi değildir.Bu şartlarda konkordato projesinin tasdikinin mümkün olmadığına karar vermek gerekir.
Bu durumda, mahkemece davacı şirketin rapor tarihi itibariyle rayiç değerlere göre borca batık olup olmadığının tereddüte yer bırakmayacak şekilde belirlenerek borca batık ise iflasına, değil ise konkordato talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, eksik ve hatalı değerlendirmelerle yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin, 28.04.2022 tarihli, 2022/561 Esas, 2022/622 Karar sayılı kararı kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının alacaklılar yararına BOZULMASINA, talep halinde temyiz peşin harcın temyiz edenlere iadesine HMK 373/1 maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 19.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.