Sanıkların kaçakçılık ve 4250 sayılı Yasaya muhalefet suçlarını işledikleri iddiasıyla açılan kamu davası sonunda Silifke Asliye Ceza Mahkemesince 14.04.2004 gün ve 329-232 sayı ile; kaçak eşyanın miktar ve nev"ine göre 4926 sayılı Yasanın 13/1. maddesi uyarınca eylemlerin idari cezayı gerektirdiğinden bahisle ve aynı Yasanın 26. maddesi uyarınca mahkemenin görevsizliğine, dosyanın ilgili Gümrük Komisyonuna gönderilmesine karar verilmiştir

Dosyanın gönderildiği Taşucu Gümrük Müdürlüğü Yolcu Komisyonu ise 14.09.2004 gün ve 4 sayı ile; "çay, sigara, kahve değirmeni gibi eşyaların Türkiye"ye ithalinin, ithalat rejimi kuralları gereğince belirlenen kurumların iznine tabi olması nedeniyle, eylemlerinin 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Yasasının 13. maddesinin 3. fıkrasına temas ettiği ve aynı Yasanın 26. maddesi uyarınca Yolcu Komisyonunun görevsiz olduğunu belirterek, dava dosyasının ilgili mercie iletilmesine karar vermiştir.

Uyuşmazlığın giderilmesi istemi ile başvuruda bulunulması üzerine Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü de 07.02.2005 gün ve 133-6 sayı ile "Gümrük Komisyonlarının Anayasanın 158 ve 2247 sayılı Yasanın 1. maddesinde belirtilen yargı mercilerinden olmadığı, ortada Uyuşmazlık Mahkemesince çözümü gereken bir görev uyuşmazlığı bulunmadığı" gerekçesiyle başvurunun reddine karar vermiştir.

Yerel Mahkeme ile Taşucu Gümrük Komisyonu arasında olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğundan bahisle bu kez Yargıtay"a gönderilen dosya, Yargıtay C.Başsavcılığının 10.06.2005 gün ve 90859 sayılı "dosyanın incelenmeksizin mahalline iadesi" istekli tebliğnamesi ile Yargıtay Birinci Başkanlığına tevdi edilmekle Yargıtay Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

CEZA GENEL KURULU KARARI

Adli yargıya dahil ceza mahkemeleri ile adli yargı dışında kalan diğer yargı mercileri veya yaptırım uygulama yetkisi verilmiş makamlar arasında çıkabilecek görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözecek yargı mercileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile diğer bazı yasalarda belirlenmiştir.

Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 10.05.2005 gün ve 51-47 sayılı kararında ayrıntılı olarak açıklandığı üzere;

Uyuşmazlık Mahkemesi; adli, idari ve askeri yargı mercileri arasında, Yargıtay Ceza Genel Kurulu ise, adli yargı mercii olan genel mahkemeler ile "kaza salâhiyetini haiz sair makamlar" arasında doğacak görev uyuşmazlıklarının çözümü ile görevlidir. 1684 sayılı Yasanın 1. maddesinde sözü edilen; "kaza salâhiyetini haiz sair makamlar", çeşitli yaptırımları uygulayabilmeleri bakımından kendilerine kısmen kaza yetkisi verilmiş bulunduğu halde, Anayasanın 9. maddesinde kastedilen anlamda yargı mercii olarak kurulmayan ve görevlileri hakim sıfatını taşımayan makamlardır. Nitekim Devlet sistemimiz içinde yer alan, il ve ilçe idare kurulları, en büyük mülkî amirlikler, belediye makamları, gümrük komisyonları, orman işletme şeflikleri (Kunter-Yenisey, Ceza Muhakemesi Hukuku, I. Kitap, 12. Bası, 2003, s. 871 vd., Prof. Dr.Tahir Taner, Ceza Muhakemeleri Usulü Dersleri, 1944, s. 27 vd.) gibi makamlar, yargı mercii olmadıkları halde, yaptırım uygulama bakımından kendilerine kısmen kaza yetkisi verilmiş makamlardır. Bu bakımdan, adli yargı mercii olan genel mahkemeler ile kaza yetkisini haiz bu makamlar arasında çıkabilecek görev ve yetki uyuşmazlıklarını, merci belirleme suretiyle çözme görevi, 1684 sayılı Yasanın 1. maddesi uyarınca Ceza Genel Kuruluna aittir.

Öte yandan, uyuşmazlıkların merci tayini suretiyle çözümlenebilmesi için, uyuşmazlığa konu kararların kesinlik kazanmış olması gerekir. Bunların ıslahı ve uyuşmazlığın halli için bir başka yasa yolu mevcut bulunduğu takdirde, merci tayini usulüne başvurulamayacaktır.

Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde;

Silifke Asliye Ceza Mahkemesi ile Taşucu Gümrük Müdürlüğü Yolcu Komisyonu karşılıklı görevsizlik kararları vermişlerdir. Yerel Mahkemenin görevsizlik kararı, adli yargı dışındaki bir makamı görevli sayar nitelikte bulunduğundan, temyiz yasayoluna tabidir. Katılan idare vekili ile sanıkların yokluğunda verilen bu karara, Gümrük Müdürlüğü tarafından dosyanın tümüyle kendisine tevdii nedeniyle katılan vekilinin sonradan muttali olduğu saptanmıştır. Ancak görevsizlik kararı, yasayoluna başvurma olanağı bulunan sanıklara tebliğ edilmemiştir. Öte yandan, 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Yasasının 27. maddesi gereğince gümrük komisyonlarının kararlarına karşı ilgililerce, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Mahkemesine itiraz edilebilmesi olanağı bulunmaktadır. Buna karşın, Taşucu Gümrük Müdürlüğü Yolcu Komisyonu görevsizlik kararının da sanıklara tebliğ edilmediği, katılan idare vekilinin ise sonradan bu karardan haberdar olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda her iki görevsizlik kararı da henüz kesinleşmemiştir. Bu nedenle öncelikle ilk kararı vermiş bulunan Silifke Asliye Ceza Mahkemesi görevsizlik kararının sanıklara tebliğ edilmesi, bu kararın yasayoluna başvurulmaması nedeniyle kesinleşmesi veya başvurulan yasayolu sürecinin sonunda kesinleşmesi halinde, bu kez Taşucu Gümrük Müdürlüğü Yolcu Komisyonu kararının da sanıklara tebliğ edilerek aynı yöntemle kesinleştirilmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, gerek Silifke Asliye Ceza Mahkemesi gerekse kaza yetkisini haiz sair makamlardan olan Taşucu Gümrük Komisyonu görevsizlik kararlarının henüz kesinleşmemesi nedeniyle Yargıtay Ceza Genel Kurulu"nca 1684 sayılı Yasanın 1. maddesi uyarınca çözümü gereken bir görev uyuşmazlığı bulunmadığından, dosyanın incelenmeksizin mahalline iadesine karar verilmelidir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle;

Silifke Asliye Ceza Mahkemesi ile Taşucu Gümrük Komisyonunca verilen görevsizlik kararlarının henüz kesinleşmemesi nedeniyle, bu aşamada Yargıtay Ceza Genel Kurulunca, 1684 sayılı Yasanın 1. maddesi uyarınca çözümü gereken bir görev uyuşmazlığı bulunmadığından, dosyanın incelenmeksizin mahalline iade edilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 21.06.2005 günü sonucu itibariyle tebliğnamedeki iade düşüncesine uygun olarak oybirliği ile karar verildi.