Hapsen Tazyik - Kanun Yararına Bozma - Muhakeme Usulü - Olağanüstü Temyiz - Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2006/17.HD-332 Esas 2006/314 Karar Sayılı İlamı

Ceza Genel Kurulu 2006/17.HD-332 E., 2006/314 K.

Ceza Genel Kurulu 2006/17.HD-332 E., 2006/314 K.

• HAPSEN TAZYİK
• KANUN YARARINA BOZMA
• MUHAKEME USULÜ
• OLAĞANÜSTÜ TEMYİZ

• 2004 S. İCRA VE İFLAS KANUNU [ Madde 349 ]
• 2004 S. İCRA VE İFLAS KANUNU [ Madde 350 ]
• 5271 S. CEZA MUHAKEMESİ KANUNU [ Madde 309 ]
• 5271 S. CEZA MUHAKEMESİ KANUNU [ Madde 310 ]
• 5271 S. CEZA MUHAKEMESİ KANUNU [ Madde 223 ]

"İçtihat Metni"

R... Ö..."ün ödeme şartını ihlal eylemi nedeniyle İİY"nın 5358 sayılı Yasa ile değişik 340. maddesi uyarınca 10 gün tazyik hapsi ile cezalandırılmasına ilişkin olarak B... İcra Ceza Mahkemesince evrak üzerinde yapılan inceleme sonucu verilen 14.12.2005 gün ve 858-941 sayılı kararın kesinleşmesinden sonra Adalet Bakanı tarafından yasa yararına başvuruda bulunulması üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 19.10.2006 gün ve 4914-8017 sayı ile;

"…

……Yazılı emre dayanan ihbarnamede; 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu"nun "muhakeme usulü" başlıklı 349. maddesi ile "duruşma" başlıklı 350. maddesine nazaran icra mahkemesince duruşma açılarak yargılama yapılması gerektiği gözetilmeden, sanığın savunma hakkı kısıtlanmak suretiyle evrak üzerinden karar verilmesinde isabet görülmediği belirtilerek anılan hükmün 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 309. maddesi uyarınca bozulması lüzumuna işaret edilmiştir.

Yazılı emre dayanan ihbarnamede ileri sürülen düşünce yerinde görüldüğünden Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca B... İcra Ceza Mahkemesinin 2005/858 Esas, 2005/941 Karar sayılı hükmünün bozulmasına, hükmolunan cezanın çektirilmemesine," karar vermiştir.

Yargıtay C.Başsavcılığı ise 14.12.2006 gün ve 211212 sayı ile;

"Kanun yararına bozma nedeni, duruşmalı yargılama sonunda verilmesi gereken kararın evrak üzerinde gerçekleştirilen inceleme ile verilmesidir. Bu bozma nedeni, 5271 sayılı CMK.nun 309. maddesinin 4. fıkrasının (b) bendi kapsamında yer alan, kişinin savunma hakkının kaldırılması veya kısıtlanması sonucunu doğuran bir usul işlemine ilişkindir. Saptanan bu yasaya aykırılık, 5271 sayılı CMK"nun 309. maddesinin 4. fıkrasının (d) bendi kapsamında yer almadığından, cezanın çektirilmemesine değil, dosyanın müteakip işlemlerin yapılması için mahalline gönderilmesine karar verilmesini gerektirmektedir." görüşüyle itiraz ederek, Özel Daire kararından "cezanın çektirilmemesi" ibaresinin çıkartılmasına, "dosyanın müteakip işlemlerin mahkemesince yapılması için mahalline gönderilmesine" karar verilmesini istemiştir.

Dosya Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilmekle, Yargıtay Ceza Genel Kurulu"nca okundu, gereği görüşülüp düşünüldü.

TÜRK MİLLETİ ADINA

CEZA GENEL KURULU KARARI

Ödeme şartını ihlâl eylemi nedeniyle duruşmalı yargılama yapılması gerekirken, evrak üzerinde gerçekleştirilen inceleme sonunda borçlunun tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verilen somut olayda, Özel Daire ile Yargıtay C.Başsavcılığı arasındaki uyuşmazlık, bu kararın yasa yararına bozulması halinde mahallinde yeniden yargılama yapılması olanağının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.

Öğretide "olağanüstü temyiz" olarak adlandırılan bu olağanüstü yasa yolunun koşulları ve sonuçları "kanun yararına bozma" adı ile 5271 sayılı CYY"nın 309 ve 310. maddelerinde düzenlenmiştir.

5271 sayılı Yasanın 309. maddesi uyarınca, hâkim veya mahkemece verilip istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümlerde, maddî hukuka veya yargılama hukukuna ilişkin hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanı, o karar veya hükmün Yargıtay"ca bozulması istemini, yasal nedenlerini açıklayarak, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirecektir. Bunun üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı da hükmün veya kararın bozulması istemini içeren yazısına bu nedenleri aynen yazarak, Yargıtay ceza dairesine verecek, ileri sürülen nedenlerin Yargıtay"ca yerinde görülmesi halinde karar veya hüküm yasa yararına bozulacak, yerinde görülmezse istem reddedilecektir.

Böylece ülke sathında uygulama birliğine ulaşılacak, hakim ve mahkemelerce verilen cezaya ilişkin karar veya hükümlerdeki hukuka aykırılıkların, toplum ve birey açısından hukuk yararına giderilmesi sağlanacaktır.

Bozma sonrası yapılacak işlemler ve bu işlemleri gerçekleştirecek merciler ile bozma kararının etkileri ise, bozulan hüküm veya kararın türü ve bozma nedenlerine göre ayrım yapılarak maddenin 4. fıkrasında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

Bozma nedenleri;

5271 sayılı Yasanın 223 üncü maddesinde tanımlanan ve davanın esasını çözmeyen bir karara ilişkin ise, 309. maddenin 4.fıkrasının (a) bendi uyarınca; kararı veren hâkim veya mahkemece gerekli inceleme ve araştırma sonucunda yeniden karar verilecektir. Bu halde yargılamanın tekrarlanması yasağına ilişkin kurallar uygulanamayacağı gibi, davanın esasını çözen bir karar bulunmadığı için, verilecek hüküm veya kararda, lehe ve aleyhe sonuçtan da söz edilemeyecektir.

Mahkûmiyete ilişkin hükmün, davanın esasını çözmeyen yönüne veya savunma hakkını kaldırma veya kısıtlama sonucunu doğuran usul işlemlerine ilişkin olması halinde ise, anılan fıkranın (b) bendi uyarınca kararı veren hâkim veya mahkemece yeniden yapılacak yargılama sonucuna göre gereken hüküm verilecek, ancak bu halde verilen hüküm, önceki hükümle belirlenmiş olan cezadan daha ağır olamayacaktır.

Davanın esasını çözen mahkûmiyet dışındaki diğer hükümlerin bozulmasında ise, (c) bendi uyarınca aleyhte sonuç doğurucu herhangi bir işlem yapılamayacağı gibi, "tekriri muha-keme" yasağı nedeniyle yasa yararına bozma kapsamında yeniden yargılama da gerekmeye-cektir.

4"üncü fıkranın (d) bendi gereğince bozma nedeninin hükümlünün cezasının kaldırılmasını gerektirmesi halinde, cezanın kaldırılmasına, daha hafif bir cezanın verilmesini gerektirmesi halinde ise bu hafif cezaya Yargıtay ceza dairesince doğrudan hükmedilecektir. Bu halde de yargılamanın tekrarlanması yasağı bulunduğundan, Yargıtay ceza dairesince hükmün bozulması ile yetinilmeyip, gereken kararın doğrudan ilgili daire tarafından verilmesi gerekmektedir.

İnceleme konusu olayda, taahhüdü ihlal eylemi nedeniyle borçlunun İİY"nın 349 ve 350. maddeleri hükümlerine aykırı olarak evrak üzerinde yapılan değerlendirme sonucunda 5358 sayılı Yasa ile değişik 340. maddesi uyarınca 10 gün tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verilmesi savunma hakkının bütünüyle ortadan kaldırılması sonucunu doğurduğundan yasaya mutlak aykırılık oluşturmakta ve kararın bu nedenle bozulmasını gerektirmektedir. Ancak CYY"nın 309. maddesinin 4. fıkrasının (b) bendi kapsamındaki bu bozma nedeni Yerel Mahkemece yeniden yargılama yapılmasını gerektirdiğinden ve varlığı saptanan hukuka aykırılık ceza verilmemesi sonucuna ulaştırır nitelik taşımadığından cezanın çektirilmemesine karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır. Unutulmamalıdır ki; 5271 sayılı CYY.nın 309. maddesi uygulamasında, suçu ya da kabahati sabit olan ve eylemi cezai yaptırımı gerektiren kişi hakkında herhangi bir usulî nedenle "cezanın çektirilmemesine" karar verebilmek olanağına yer verilmemiştir. Bu itibarla, Yargıtay C.Başsavcılığı itirazının kabulüne karar verilmelidir.

SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;

1- Yargıtay C.Başsavcılığı itirazının KABULÜNE,

2- Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 19.10.2006 gün ve 4914-8017 sayılı bozma kararının KALDIRILMASINA,

3- Adalet Bakanının isteminin kabulü ile B... İcra Ceza Mahkemesinin 14.12.2005 gün ve 858-941 sayılı kararının CYY"nın 309. maddesinin 4. fıkrasının (b) bendi uyarınca YASA YARARINA BOZULMASINA,

4- Mahkemesince İİY"nın 349 ve 350. madde hükümlerine uygun olarak yeniden yargılama yapılmasını teminen dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 26.12.2006 günü yapılan müzakerede oybirliği ile karar verildi.