Doğubayazıt C.Başsavcılığınca 1.5.2003 gün ve 224-74 sayılı iddianame sanığın 1918 s.Y.nın 25/1, 33/son maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Sulh Ceza Mahkemesine açılan kamu davasında;

Doğubayazıt Sulh Ceza Mahkemesince, 29.7.2003 gün ve 232-523 sayı ile; 4926 sayılı Yasanın 26. maddesi uyarınca yargılama görevinin gümrük komisyonuna ait olduğu gerekçesiyle, dosyanın görevsizlik kararı ile Gümrük Komisyonuna gönderilmesine,

Gürbulak Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğünce 21.10.2003 gün ve 6 sayı ile;

Sanıkta yakalanan sigaraların ilçede bulunan pasajlardan satın alındığı, sanığın yurt dışından giriş yapan yolcu konumunda bulunmadığı, eylemin 4926 sayılı Yasanın 3/a-4. alt bent kapsamına girdiği ve bu eylem nedeniyle anılan Yasanın 26. maddesi uyarınca yargılama görevinin Asliye Ceza Mahkemesinin görevinde bulunduğu gerekçesiyle komisyonun görevsizliğine,

Karar verilmiştir.

Dosyanın gönderildiği Doğubayazıt Asliye Ceza Mahkemesince, 25.12.2003 tarihinde yargılamaya başlandıktan sonra, 8.3.2005 tarihinde 540-149 sayılı karar ile;

Usulüne uygun açılmış bir dava bulunmadığı halde, sehven kayıt yapıldığı gerekçesiyle, CYUY"nın 359. maddesi uyarınca usuli işlemlerin durdurularak, dosyanın Cumhuriyet Savcılığına tevdiine karar verilmiştir.

Doğubayazıt C.Başsavcılığına gönderilen dosya, C.Başsavcılığının 2005/482 hazırlık numarasına kayıt edilip, sanığa ön ödeme önerisinde bulunulduktan sonra;

24.5.2005 tarihinde; Gümrük Komisyonu ile Sulh Ceza Mahkemesi arasında görev uyuşmazlığı çıktığı, uyuşmazlığın halen yürürlükte bulunan 1684 sayılı Yasanın 1. maddesi uyarınca Ceza Genel Kurulunca giderilmesi ve görev uyuşmazlığı giderildikten sonra C.Başsavcılığınca karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle kamu adına takibat icrasına yer olmadığına karar verilmiştir.

Olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğundan bahisle Yargıtay"a gönderilen dosya, Yargıtay C.Başsavcılığının "Doğubayazıt Sulh Ceza Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması" istekli 30.5.2006 gün ve 109990 sayılı tebliğnamesi ile Yargıtay Birinci Başkanlığına tevdi edilmekle, Yargıtay Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

TÜRK MİLLETİ ADINA

CEZA GENEL KURULU KARARI

Adli yargıya dahil ceza mahkemeleri ile adli yargı dışında kalan diğer yargı mercileri veya yaptırım uygulama yetkisi verilmiş makamlar arasında çıkabilecek görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözecek yargı mercileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile diğer bazı yasalarda belirlenmiştir.

Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 10.05.2005 gün ve 51-47 sayılı kararında ayrıntılı olarak açıklandığı üzere;

Uyuşmazlık Mahkemesi; adli, idari ve askeri yargı mercileri arasında, Yargıtay Ceza Genel Kurulu ise, adli yargı mercii olan genel mahkemeler ile "kaza salâhiyetini haiz sair makamlar" arasında doğacak görev uyuşmazlıklarının çözümü ile görevlidir. 1684 sayılı Yasanın 1. maddesinde sözü edilen; "kaza salâhiyetini haiz sair makamlar", çeşitli yaptırımları uygulayabilmeleri bakımından kendilerine kısmen kaza yetkisi verilmiş bulunduğu halde, Anayasanın 9. maddesinde kastedilen anlamda yargı mercii olarak kurulmayan ve görevlileri hâkim sıfatını taşımayan makamlardır. Nitekim Devlet sistemimiz içinde yer alan, il ve ilçe idare kurulları, en büyük mülkî amirlikler, belediye makamları, gümrük komisyonları, orman işletme şeflikleri (Kunter-Yenisey, Ceza Muhakemesi Hukuku, I. Kitap, 12. Bası, 2003, s. 871 vd., Prof. Dr.Tahir Taner, Ceza Muhakemeleri Usulü Dersleri, 1944, s. 27 vd.) gibi makamlar, yargı mercii olmadıkları halde, yaptırım uygulama bakımından kendilerine kısmen kaza yetkisi verilmiş makamlardır. Bu bakımdan, adli yargı mercii olan genel mahkemeler ile kaza yetkisini haiz bu makamlar arasında çıkabilecek görev ve yetki uyuşmazlıklarını, merci belirleme suretiyle çözme görevi, 1684 sayılı Yasanın 1. maddesi uyarınca Ceza Genel Kuruluna aittir.

Öte yandan, uyuşmazlıkların merci tayini suretiyle çözümlenebilmesi için, bir diğerini görevli kılan ve karşılıklı olan görevsizlik kararlarının kesinlik kazanmış olması gerekir. Bunların ıslahı ve uyuşmazlığın halli için bir başka yasa yolu mevcut bulunduğu takdirde, merci tayini usulüne başvurulamayacaktır.

Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde;

Doğubayazıt C.Başsavcılığınca Sulh Ceza Mahkemesine açılan kamu davasında;

Doğubayazıt Sulh Ceza Mahkemesince, yargılama görevinin gümrük komisyonuna ait, gümrük komisyonu ise, yargılama görevinin Asliye Ceza Mahkemesinin görevinde bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermişler,

Doğubayazıt Asliye Ceza Mahkemesi ise, usulüne uygun açılmış bir dava bulunmadığı halde, sehven kayıt yapıldığı gerekçesiyle, CYUY"nın 359. maddesi uyarınca usuli işlemlerin durdurularak, dosyanın Cumhuriyet Savcılığına tevdiine karar vermiş,

Doğubayazıt C.Başsavcılığı 1684 sayılı Yasanın 1. maddesi uyarınca Ceza Genel Kurulunca görev uyuşmazlığı giderildikten sonra C.Başsavcılığınca karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle kamu adına takibat icrasına yer olmadığına karar vermiştir.

Görüldüğü gibi görevsizlik kararları başka mahkeme ve mercileri görevli kılan nitelikte olduğundan henüz bir görev uyuşmazlığı doğmamıştır, diğer yönden, Asliye Ceza Mahkemesince 1412 sayılı CYUY"nın 359. maddesi uyarınca verilen usuli muamelelerin durdurulması kararına itiraz olanaklı olup, bu karar sanık ve katılana tebliğ edilmemiştir. Kararın ilgililere tebliği ile itiraz yasayoluna başvurulduğu ve itiraz merciince itirazın kabulü halinde, Asliye Ceza Mahkemesince yargılama yapılıp, isnat edilen eylemin suç oluşturduğunun saptanması halinde hüküm vermenin, idari yaptırımı gerektirdiğinin saptanması halinde ise 5326 sayılı Kabahatler Yasası"nın 24. maddesi uyarınca idari yaptırım kararı verebilmenin olanaklı olduğu,

İtiraz edilmemesi halinde ise, C.Başsavcılığınca değerlendirme yapılarak, suç oluşturduğu kanaatine ulaşılması halinde ilgili mahkemeye kamu davası açma, idari yaptırımı gerektiren fiil oluşturduğunun saptanması halinde ise 5326 sayılı Kabahatler Yasası"nın 23. maddesi uyarınca idari yaptırım kararı vermenin olanaklı bulunduğu açıktır. Ne varki bu aşamada, Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken bir görev uyuşmazlığı bulunmadığı saptandığından, dosyanın incelenmeksizin mahalline iadesine karar verilmelidir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle;

Yargıtay Ceza Genel Kurulunca, 1684 sayılı Yasanın 1. maddesi uyarınca çözümü gereken bir görev uyuşmazlığı bulunmadığından, dosyanın incelenmeksizin mahalline iade edilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 20.06.2006 günü oybirliği ile karar verildi.