Esas No: 2002/58
Karar No: 2002/44
Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümü 2002/58 Esas 2002/44 Karar Sayılı İlamı
Ceza Bölümü 2002/58 E. , 2002/44 K.- ASKERI VE ADLI MAHKEMELERE TABI KIŞILERIN, MÜŞTEREKEN SUÇ IŞLEMELERI HALINDE
- ASKERİ MAHKEMELER KURULUŞU VE YARGILAMA USULÜ KANUNU (353) Madde 12
"İçtihat Metni" Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.
Davacı : K.H. Yakınan : B.Ç. Sanıklar : 1-H.Y. 2-C.E. 3-K.B. 4-H.S. O L A Y : Amasya 15. P.Er Eğt.Tug.Komutanlığı emrinde görevli sanık P.Er H.Y."ın, firarda bulunduğu 18.2.1998 günü, diğer sivil kişi sanıklardan K.B. ile birlikte yakınan B.Ç."e ait evin kapısının kilidini kırarak içeriye girdikleri, saat 20.00 sıralarında evine gelen yakınandan para isteyip, bıçakla tehdit ettikleri, zorla ırzına geçtikleri ve evden ayrılırken iki adet piknik tüpü, el radyosu ve 10 milyon TL. parasını aldıkları, 19.2.1998 günü, sivil kişi sanıklar K.B., C.E. ve H.S."nın zorla yakınanın evine girip para istedikleri, yakınanın gözlüğünü, banyo aynasını kırdıkları ve zorla ırzına geçtikleri, böylece, geceleyin konut dokunulmazlığını bozmak, silahlı gasp, zorla ırza geçme suçlarını işledikleri ileri sürülerek, eylemlerine uyan Türk Ceza Kanunu"nun 64/1. maddesi delaletiyle aynı Kanun"un 193/2, 495/1, 497/1-2, 522, 416/1, 417. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Rize Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 17.3.1998 gün ve E:1998/251, K:1998/30 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. Rize Ağır Ceza Mahkemesi"nce, sanıkların yüklenen eylemler nedeniyle cezalandırılmalarına karar verilmiş, Yargıtay 5. Ceza Dairesi, asker kişi sanığı, yüklenen askeri suç ve ona bağlı suçlar açısından ve 353 sayılı Yasa"nın 12. maddesi hükmü uyarınca tüm sanıkları yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar vermiştir. RİZE AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 11.6.1999 gün ve E:1999/85, K:1999/64 sayıyla; bozma ilamında belirtilen hususları tekrar ederek, yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 5. Piyade Er Eğitim Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir. 5. PİYADE ER EĞİTİM TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 26.10.2000 gün ve E:2000/272, K:2000/428 sayıyla; 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan 4551 sayılı Yasa"nın, 38. maddesi ile Askeri Ceza Kanunu"nun 152. maddesi yürürlükten kaldırıldığından, sanıklara yüklenen ırza geçme suçunun askeri suç olma niteliği ortadan kalkmış olup, asker kişiye karşı, askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiğinin de ileri sürülmediği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 5. Piyade Er Eğitim Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca, Mahkememize gönderilmiştir. İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER"in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Mehmet KAPUSUZ, Tamer KORKMAZ" ın katılımlarıyla yapılan 7.10.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Ercan UZUNGER"in, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: USULE İLİŞKİN İNCELEME : Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun"da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa"nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oy birliği ile karar verilmiştir. ESASA İLİŞKİN İNCELEME: 353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu"nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. "Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada; a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu"nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar, b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu"nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, c) Türk Ceza Kanunu"na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir. Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanıklar H.Y., C.E., K.B. ve H.S."ya yüklenen suçun işlendiği ileri sürülen günde asker kişi olmaları ve yüklenen suçun da "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan, 4551 sayılı Yasa"nın 38. maddesi ile 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu"nun, 152. maddesi yürürlükten kaldırılmış olduğundan sanıklara yüklenen "geceleyin konut dokunulmazlığını ihlal, silahlı gasp, zorla ırza geçme" suçlarının "askeri suç" niteliği ortadan kalkmıştır. 353 sayılı Yasa"nın "Müşterek Suçlar" başlığı altında düzenlenen 12. maddesinde: "askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir suçun müştereken işlenmesi halinde eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı bir suç ise sanıkların yargılanmaları askeri mahkemelere; eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı olmayan bir suç ise adliye mahkemelerine aittir" denmek suretiyle askeri olan suçlar ile askeri olmayan suçlara göre görevli yargı yeri belirlenmektedir. Bu durumda, sanıklara yüklenen "zorla ırza geçme, mesken mahsuniyetini ihlal ve silahlı gasp" suçları, "askeri suç" kapsamında bulunmadığından 353 sayılı Yasa"nın 12. maddesi hükmü uyarınca sanıkları yargılama görevi adli yargı yerine aittir. Açıklanan nedenlerle, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Rize Ağır Ceza Mahkemesi"nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. SONUÇ : Davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Rize Ağır Ceza Mahkemesi"nin 11.6.1999 günlü, E:1999/85, K:1999/64 sayılı görevsizlik KARARININ kaldırılmasına, 7.10.2002 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.