Esas No: 2011/1638
Karar No: 2011/3865
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2011/1638 Esas 2011/3865 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa 3. İş Mahkemesi
TARİHİ : 25/02/2010
NUMARASI : 2008/1046-2010/122
Davacı işçi, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe Başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücret ve diğer haklarının belirlenmesini istemiştir.
Davalı işveren, davacının çalıştığı Hasar Müdür Yardımcılığı kadrosunun bulunduğu hasar servisinin kapatıldığını bu nedenle başka bir bölümde çalıştırılma imkânı bulunmadığını savunarak açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece davacının genel müdürlük bünyesinde bulunan hasar servisi bölümünde çalışıp çalışmayacağı konusunda ya da kıdemine ve niteliklerine göre başka bölüm için herhangi bir teklif yapılmadığı, bölümde davacıdan daha kıdemsiz kişiler bulunduğu halde davacının çıkışının yapıldığı, feshin geçerli nedene dayandığının kanıtlanmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18.maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini
geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 20.maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli nedene dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Mahkemece davacının çalıştığı bölge müdürlüğünde hasar bölümünün kapatıldığı sonucuna varılmış ise de, işverence sunulan organizasyon şeması ve tanık anlatımları ile bu olgunun tespiti yeterli bir araştırma ve inceleme kabul edilemez. Diğer yandan bölüm kapatılması söz konusu ise feshin son çare olması ilkesinin dava konusu işyerinde uygulanabilirliğinin somut olarak ortaya konulması gerekir. Bu nedenle sigortacılık konusunda uzman kişinin de aralarında bulunduğu üç kişilik bilirkişi kurulu aracılığı ile işyerinde keşif icra edilerek; davacının çalıştığı hasar tespit bölümünün kapatılıp kapatılmadığı, hasar tespit bölümü kapatılmış ise, davacının aynı bölgede çalıştırılma olanağının bulunup bulunmadığı, bölge müdürlüğündeki hasar tespit bölümünün kapatılmasının Genel Müdürlük muhasebe servisinde doğuracağı ek işgücü ihtiyacının nasıl karşılandığı, davacı ile aynı nitelikte yeni işçi alınıp alınmadığı, davacının kısa bir eğitimle bölgede veya genel müdürlükte çalıştırılabileceği boş pozisyon bulunup bulunmadığı hususları araştırılarak, kuşkuya yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturularak sonucuna göre feshin geçerli nedene dayanıp dayanmadığının belirlenmesi gerekir. Mahkemece keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmadan, sadece işe alınan elemanların listesi ile yetinilerek karar verilmesi eksik inceleme nedeniyle bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 03.11.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.