Nafaka şartını ihlal etme eylemi nedeniyle borçlunun, İİY"nın 344. maddesi uyarınca 10 gün disiplin hapsi ile cezalandırılmasına ilişkin Menemen İcra Ceza Mahkemesince verilen 04.04.2006 gün ve 188-50 sayılı karara, borçlu tarafından yapılan itirazın Karşıyaka 2. Ağır Ceza Mahkemesince 12.06.2006 gün ve 639 müt. sayı ile reddine karar verilmesi üzerine,

Adalet Bakanınca anılan eylem nedeniyle İİY"nın 344. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilebileceği gözetilmeksizin, yasaya aykırı olarak 10 gün disiplin hapsine karar verildiği gerekçeleriyle yasa yararına bozma isteminde bulunulmakla, dosyayı inceleyen Yargıtay 16. Hukuk Dairesince 17.11.2006 gün ve 5765-7335 sayı ile;

Yasa yararına bozma istemi yerinde görülerek Menemen İcra Ceza Mahkemesinin 04.04.2006 gün ve 188-50 sayılı kararının Ceza Muhakemesi Yasası"nın 309. maddesi uyarınca bozulmasına, karar verilmiştir.

Yargıtay C.Başsavcılığınca 26.12.2006 gün ve 220103 sayı ile;

"5358 sayılı Yasa ile değişik İcra ve İflas Yasasının 344. maddesinde, nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlu hakkında, alacaklının şikayeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verileceği öngörülmüştür.

Menemen İcra Ceza Mahkemesince, nafakaya ilişkin kararın gereğini yerine getirmeyen borçlu hakkında İİY"nın 344. maddesi uyarınca üç aya kadar tazyik hapsine karar verilmesi gerekirken, 10 gün disiplin hapsine karar verilmesi yasaya aykırı olup, yasa yararına bozma nedeni yerindedir. Özel Dairece hükmün bozulmasına müteakip, kazanılmış hak ilkesi de dikkate alınarak 10 güne kadar tazyik hapsinin uygulanmasına da karar verilmelidir."gerekçeleriyle itiraz yasayoluna başvurularak, bozma nedeninin sonucuna göre daha hafif bir ceza verilmesi zorunluluğu karşısında, Özel Dairece kazanılmış hak ilkesi de dikkate alınarak daha hafif cezaya hükmedilmesi için, dosyanın Özel Dairesine gönderilmesine karar verilmesi isteminde bulunulmuştur.

Dosya Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilmekle Yargıtay Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği görüşülüp düşünüldü.

TÜRK MİLLETİ ADINA

CEZA GENEL KURULU KARARI

Nafaka şartını ihlal etme eylemi nedeniyle borçlunun, İİY"nın 344. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilmesi yerine, yasaya aykırı olarak 10 gün disiplin hapsi ile cezalandırılmasına karar verilen somut olayda, Özel Daire ile Yargıtay C.Başsavcılığı arasındaki uyuşmazlık anılan kararın, bu hukuka aykırılık nedeniyle yasa yararına bozulmasına karar verilmesi halinde, Özel Dairece daha hafif cezaya da hükmedilmesinde zorunluluk bulunup, bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.

Öğretide "olağanüstü temyiz" olarak adlandırılan bu olağanüstü yasa yolunun koşulları ve sonuçları "kanun yararına bozma" adı ile 5271 sayılı CYY"nın 309 ve 310. maddelerinde düzenlenmiştir.

5271 sayılı Yasanın 309. maddesi uyarınca, hâkim veya mahkemece verilip istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümlerde, maddî hukuka veya yargılama hukukuna ilişkin hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtay"ca bozulması istemini, yasal nedenlerini açıklayarak, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirecektir. Bunun üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı da hükmün veya kararın bozulması istemini içeren yazısına bu nedenleri aynen yazarak, Yargıtay ceza dairesine verecek, ileri sürülen nedenlerin Yargıtay"ca yerinde görülmesi halinde karar veya hüküm yasa yararına bozulacak, yerinde görülmezse istem reddedilecektir.

Böylece ülke sathında uygulama birliğine ulaşılacak, hakim ve mahkemelerce verilen cezaya ilişkin karar veya hükümlerdeki hukuka aykırılıkların, toplum ve birey açısından hukuk yararına giderilmesi sağlanacaktır.

Bozma sonrası yapılacak işlemler ve bu işlemleri gerçekleştirecek merciler ile bozma kararının etkileri ise, bozulan hüküm veya kararın türü ve bozma nedenlerine göre ayrım yapılarak maddenin 4. fıkrasında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

Anılan fıkranın (d) bendi gereğince bozma nedeninin hükümlünün cezasının kaldırılmasını gerektirmesi halinde, cezanın kaldırılmasına, daha hafif bir cezanın verilmesini gerektirmesi halinde ise bu hafif cezaya Yargıtay Ceza Dairesince doğrudan hükmedilecektir. Bu halde yargılamanın tekrarlanması yasağı bulunduğundan, Yargıtay Ceza Dairesince hükmün bozulması ile yetinilmeyip, gereken kararın da doğrudan ilgili daire tarafından verilmesi gerekmektedir.

İnceleme konusu somut olayda, isnat edilen eylem disiplin hapsini değil 5358 sayılı Yasa ile değişik İİY"nın 344. maddesi uyarınca üç aya kadar tazyik hapsini gerektirmektedir. Her iki cezanın niteliği ve sonuçlarının farklı olduğu dikkate alındığında, Özel Dairece yasa yararına bozma isteminin kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak 5271 sayılı Yasanın 309/4-d bendi hükmü uyarınca yargılama yasağı bulunan bu ahvalde daha hafif nitelikte bulunan tazyik hapsine de Özel Dairece hükmedilmesi gerekmektedir. Tayin edilen 10 gün disiplin hapsinin süre yönünden hükümlü lehine kazanılmış hak oluşturacağı dikkate alınarak, bu miktarla sınırlı olarak hükmedilen cezanın nevini değiştirme işlemine 5320 sayılı Yasanın 8. maddesi uyarınca halen yürürlükte bulunan 1412 sayılı CYUY"nın 322. maddesi uyarınca, Yargıtay Ceza Genel Kurulunca da hükmedilmesi olanaklı bulunduğundan, CYY"nın 309. maddesi uyarınca yasa yararına bozma isteminin kabulü ile, Karşıyaka 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 12.06.2006 gün ve 639 müt. sayılı kararı ve bu kararın sonucuna bağlı olarak Menemen İcra Ceza Mahkemesinin 04.04.2006 gün ve 188-50 sayılı kararının CYY"nın 309. maddesinin 4. fıkrasının (d) bendi uyarınca bozulmasına, hükümlünün İİY"nın 344. maddesi uyarınca üç aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına, hükmedilen 10 gün disiplin hapsinin süre yönünden hükümlü lehine kazanılmış hak oluşturması nedeniyle, tazyik hapsinin 10 gün ile sınırlandırılmasına, karardaki diğer hususların aynen bırakılmasına karar verilmelidir.

SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;

1- Yargıtay C.Başsavcılığı itirazının KABULÜNE,

2- Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin 17.11.2006 gün ve 5765-7335 sayılı bozma kararının KALDIRILMASINA,

3- Adalet Bakanının yasa yararına bozma isteminin kabulü ile Karşıyaka 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 12.06.2006 gün ve 639 müt. sayılı kararı ve buna bağlı olarak Menemen İcra Ceza Mahkemesinin 04.04.2006 gün ve 188-50 sayılı kararının 5271 sayılı CYY"nın 309. maddesinin 4. fıkrasının (d) bendi uyarınca YASA YARARINA BOZULMASINA,

4- 5271 sayılı CYY"nın 309 ve 322. maddelerince uygulamanın doğrudan Yargıtay Ceza Genel Kurulu"nca yapılarak; hükümlünün İİY"nın 5358 sayılı Yasa ile değişik 344. maddesi uyarınca üç aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına, hükmedilen 10 gün disiplin hapsinin süre yönünden hükümlü lehine kazanılmış hak oluşturması nedeniyle tazyik hapsinin 10 gün olarak sınırlandırılmasına, karardaki diğer hususların aynen bırakılmasına 13.02.2007 günü yapılan müzakerede oybirliği ile karar verildi.