Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/4935 Esas 2022/7533 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, murisine ait işyerinde çalıştığını ve belirsiz bir süre boyunca ücret almadığını iddia ederek işverenden tazminat talebinde bulundu. Mahkeme davacının iddialarını reddetti. Davacının temyiz başvurusunu tartışan Hukuk Dairesi, davacının iddiasını kanıtlamak için gerekli araştırma ve inceleme yapılmadığına hükmetti ve davacının talebine uygun olarak işyeri kayıtlarında inceleme yapılması ve belgelerin raporlanması gerektiğini belirtti. Bu doğrultuda mahkeme kararı bozuldu ve yeniden yargılanması gerektiği belirtildi.
Kanun Maddeleri: 5271 sayılı CMK'nın 309. maddesi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu.

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi




Davacı murisi ...'ın, davalılardan işverene ait işyerinde 04.03.1991 tarihinden itibaren 1 yıl 6 ay çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece Yargıtay 21.Hukuk Dairesinin (kapatılan) bozma ilamına uyularak hükümde belirtildiği şekilde isteğin reddine karar verilmiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, Mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Eldeki dava dosyasında; Mahkemece kurulan hükmün Yargıtay 21. Hukuk Dairesi'nin (kapatılan) 18/04/2019 tarih, 2018/4145 Esas, 2019/3088 Karar sayılı bozma ilamı ile "Yapılacak iş, davacı murisine ait ihtilaflı dönem hastane kayıtlarını getirtmek, muhasebeci bilirkişiden davalı işyerine ait ihtilaflı döneme ait defter ve ücret bordroları ve puantaj kayıtları gibi belgeler ile bulunması halinde davacı muris sigortalıya ait işyeri özlük dosyası yerinde incelenmek suretiyle davacıya ait görevlendirmeye ilişkin herhangi bir kayıt ve belgelerin bulunup bulunmadığını, davacıya ücret ödemesi yapılıp yapılmadığını, elden ödemenin yapılmış olması halinde ödenen ücretin kaynağını ortaya koyan rapor aldırmak, işveren kuruluşun ilgili şef, amir, müdür, muhasebe çalışanı gibi yetkili kişileri ile davacı murisi ile aynı birimde çalıştığı tespit olunan bordrolu çalışanları tespit ederek bunların beyanlarına başvurmak, davacı murisinin resmi kayıtlara geçmeyen dönemlerde çalıştığını ve ücret aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak ve haklı ve izah edilebilir bir nedene dayanıyor ise (sel, yangın vb. nedenlerle kaybolması gibi) bu takdirde tanık sözlerine itibar etmek, aksi halde kamu kurumu olan davalı iş yerinde çalışma iddiasının yazılı belgelerle ispat edilebileceği göz önünde bulundurularak sonucuna göre karar vermekten ibarettir" denilmek suretiyle bozulduğu, Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiş ise bozmaya uyulduğu halde, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. 09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Gerçekten bozma ilamı sonrası Mahkemece yapılan yargılama aşamasında ilgili kayıt ve belgelere devirden dolayı ulaşılamayacağı kanaatiyle işyeri kayıt ve belgeleri üzerinde yerinde inceleme yapılmaksızın eksik inceleme ve araştırma neticesi kurulan hüküm bozmayı gerektirmektedir.
Mahkemece yapılması gereken iş, davacı murisinin çalışmalarının geçtiği Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü 16.03.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5286 sayılı Kanun ile davalı ... İdaresi'ne devredildiğinden muhasebeci bilirkişi yardımıyla davalı arşivinde yerinde inceleme yapılarak davacı murisinin ihtilaf konusu dönemlerde çalıştığına ve ücret aldığına ilişkin belgeler rapora bağlanmak suretiyle ortaya koyulmalı, davacının resmi kayıtlara geçmeyen dönemlerde çalıştığını ve ücretini aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedeni araştırılmalı, haklı ve izah edilebilir bir nedene dayanıyor ise bu takdirde tanık sözlerine itibar edilmeli, kamu kurumu olan davalı işyerinde ücret alma iddiasının yazılı belgelerle ispat edilebileceği göz önünde bulundurularak varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 20.05.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.