Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/3518 Esas 2022/7912 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı işçi, işvereninden bildirilmeyen hizmetlerinin tespitini istemiştir. İlk derece mahkemesi davanın kısmen kabulüne karar vermiş, ancak dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemiştir. Bu nedenle, davacının talebi somutlaştırılmalı, işyerinde yaptığı iş ayrıntılı olarak açıklatılmalı ve araştırma yapılmalıdır. Mahkemece eksik inceleme sonucu hüküm kurulmuş olduğu ve usul ve yasaya aykırı olduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda, davacının talebinin daha ayrıntılı olarak araştırılması gerektiği belirtilmiştir. Davacının talebi 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddelerine dayanmaktadır. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve özel bir duyarlılıkla yürütülmesi gerektiği belirtilmiştir.

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi



Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı davalı işveren tarafından bildirilmeyen hizmetlerinin tespitini etmiştir
II-CEVAP
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalılar vekilleri verilen kararın hatalı olduğunu belirtip, kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re'sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Eldeki dava dosyası incelendiğinde, mahkemece davacının talebinin kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Bu bakımdan öncelikle davacının talebi somutlaştırılmalı, iddiasına konu işyerinde tam olarak ne yaptığı, hangi yıl, hangi dönem, hangi bölümlerde ve ne kadar süreyle çalıştığı ayrıntılı olarak açıklatılmalı, mahkemece dava sırasında dinlenen tanıkların ve yeni tespit edilecek bordro ve komşu işyeri tanıklarının anılan dönemle ilgili ayrıntılı ifadeleri alınarak aradaki çelişkiler giderilmeli, dava sırasında komşu işyerlerinde çalıştıklarını belirlenen tanıkların bilhassa hizmet döküm cetvelleri de getirilerek, ifadelerine başvurulmalı, davalı işyerinin talebe konu dönemdeki faaliyet durumu etraflıca araştırılmalı, sigortalının iddiasına konu kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince tespit edilerek, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde; iş yerlerinin kapsamı, kapasitesi ile işin ve işyerinin niteliği nazara alınmalı, bunların yanında davacının çalışmasının gerçekliği, işin niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla, mahkeme safhasında davacı tarafından imzanın aidiyeti kendisi tarafından kabul edilenler ile davacı tarafından hata-hile-ikrah durumu iddiasında bulunulmayan ücret bordları bakımından, işbu yazılı belgelerin aksi eş değerde delillerle kanıtlanması için davacıya delilleri sorulmalı, yapılacak değerlendirme sonucunda dosyada bulunan ve davacı tarafından imzası inkâr edilmeyen veya aksi ispatlanamayan imzalı ücret bordroları ve puantaj kayıtları gibi yazılı delil niteliğindeki hususlar da birlikte değerlendirilerek, bu konuda gerekli tüm araştırma yapılmalı, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, davacının çalıştığı iddia edilen süreler tereddütsüz belirlenerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi kararının, HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine ve kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 26.05.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.