Ceza Bölümü 2004/9 E., 2004/8 K.

"İçtihat Metni"

Yeni Güven Eczanesi sahibi ve sorumlu müdürü olan sivil kişi sanık Olcay Gönen"in, 2000 yılı ve öncesi tarihlerde, T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü ile sözleşme yapıp, sandığın muayene ve tedavileri ile yükümlü bulunduğu kişiler hakkında, Genelkurmay Başkanlığı Askeri Savcılığı"nca haklarında kamu davası açılan sanık doktorlar tarafından düzenlenen sahte kurul raporları ve reçeteleri, eczanesinde kalfa olarak çalıştırdığı ve aynı iddianame ile hakkında görevi kötüye kullanmak suçuna müteselsilen iştirak etmek suçundan kamu davası açılan Songül Genç aracılığı ile, kullanarak kuruma fatura etmek suretiyle kurumu dolandırdığı, böylece, sahte resmi belge kullanmak ve kamu kurumunu dolandırmak suçlarını işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu"nun 346. maddesi delaletiyle 342/1, 80, 504/7, 522. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 8.10.2002 gün ve E: 2002/40063, K: 2002/1973 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

ANKARA 3. AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 15.10.2002 gün ve E: 2002/318, K: 2002/326 sayıyla; sanığa yüklenen eylemlerin, Askeri Ceza Kanunu"nda yazılı suçlardan olup, suçu birlikte işlediği ileri sürülen sanıklar hakkında askeri mahkemeye dava açıldığına göre, delillerin takdir ve değerlendirilmesinin de bu mahkemeye ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Genelkurmay Başkanlığı Askeri Mahkemesi"ne gönderilmiştir.

GENELKURMAY BAŞKANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 14.5.2003 gün ve E: 2003/138, K: 2003/93 sayıyla; yüklenen eylemin askeri suç olmadığı, askeri hizmetle ilişkili bulunmadığı, asker kişiye karşı, askeri mahalde işlenmediği, 353 sayılı Yasa"nın 12. maddesi hükmü uyarınca bir suçun Askeri Ceza Kanunu"nda yazılı olmaması ve sivil-asker kişilerin müştereken işlemeleri durumunda yargı görevinin adliye mahkemelerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın sanık vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Askeri Yargıtay 2. Dairesi, görevsizlik kararının onanmasına karar vermiş, dava dosyası, Genelkurmay Başkanlığı Askeri Savcılığı"nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Tülay TUĞCU"nun Başkanlığında, Üyeler; Süleyman ÖZCAN, Hamdi Yaver AKTAN, Muvaffak TATAR, Recep SÖZEN, Tamer KORKMAZ, Erol KÜÇÜKARSLAN"ın katılımlarıyla yapılan 1.3.2004 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN"in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Metin ULUKANLIGİL"in, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun"da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa"nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu"nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu"nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu"nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu"na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanığa yüklenen suçların, "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de; "sahte resmi belge kullanmak ve kamu kurumunu dolandırmak" suçlarının, unsurları ve cezaları Türk Ceza Kanunu"nda düzenlenen ve askeri suç kapsamında bulunmayan suçlardan olduğu açıktır. Dosyanın incelenmesinde, görevsizlik kararı gerekçesinde, Genelkurmay Başkanlığı Askeri Savcılığı"nca, Genelkurmay Başkanlığı Askeri Mahkemesi"ne açıldığından söz edilen kamu davasının görevsizlik kararı verilip, kararın da Askeri Yargıtay 2. Dairesi"nce onanmak suretiyle kesinleştiği anlaşılmaktadır.

Mahkememizce yapılan araştırma sonucu, sanığın, yüklenen eylemleri birlikte işlediği ileri sürülen sanıklar hakkında, Genelkurmay Başkanlığı Askeri Mahkemesi"nce verilen görevsizlik kararının kesinleşerek, dava dosyasının Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesine gönderildiği, bu Mahkemece de görevsizlik kararı verilerek, dava dosyasının Mahkememize gönderilmesi üzerine, Uyuşmazlık Mahkemesi"nin 17.11.2003 gün ve E: 2003/59, K: 2003/59 sayılı kararı ile adli yargı yerince verilen görevsizlik kararının kaldırılmasına karar verilerek görev konusunun da kesin olarak çözümlendiği görülmektedir.

353 sayılı Yasa"nın "Müşterek Suçlar" başlığı altında düzenlenen 12. maddesinde: "askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir suçun müştereken işlenmesi halinde eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı bir suç ise sanıkların yargılanmaları askeri mahkemelere; eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı olmayan bir suç ise adliye mahkemelerine aittir" denmek suretiyle askeri olan suçlar ile askeri olmayan suçlara göre görevli yargı yeri belirlenmektedir.

Bu durumda, yüklenen eylemler "askeri suç" kapsamında bulunmadığından ve sanık hakkında açılan kamu davasının, Mahkememizin kararında belirtilen dava konusu ve sanıklarıyla doğrudan ilgili bulunması karşısında ( diğer dava konusu olan dosyanın sanıkları ile sanık Olcay Gönen"in yüklenen eylemleri müştereken işledikleri ileri sürüldüğünden ) 353 sayılı Yasa"nın 12. maddesi hükmü uyarınca sanıkları yargılama görevi adli yargı yerine aittir

Biran için sanığa yüklenen eylemlerin sözü edilen diğer kamu davası ile ilgili olmadığı düşünülse dahi, 353 sayılı Yasa"nın asker olmayan kişilerin askeri mahkemelerde yargılanma koşullarını belirleyen 11. maddesi ve benzer düzenlemenin yer aldığı 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası"nın Ek-6. maddesinde yazılı koşulların da bulunmaması nedeni ile davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerekir.

Açıklanan nedenlerle, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Ankara 3. Ağır Ceza Mahkemesi"nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ :

Davanın çözümünde ADLİ yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 3. Ağır Ceza Mahkemesi"nin 15.10.2002 günlü ve E: 2002/318, K: 2002/326 sayılı görevsizlik KARARININ kaldırılmasına, 1.3.2004 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.