Vekili              :Av. M.Y.

Davalı            :Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili              :Av. Ö.Ö.A.

 O L A Y          :Davacı, kendisine ait tapulu arsası üzerinde izinsiz yaptığı tek katlı yapı ve eklentilerinin, 2981- 3290- 3366 sayılı Yasalardan yararlanmak suretiyle mevzuata uygun hale getirilmesi için başvuruda bulunmuş ise de, imar planında yolda kaldığı nedeniyle muhafaza edilemeyen yapıya belediyece ruhsat verilmemiştir.

            Belediyece, çalışma proğramına alınan imar yolu üzerinde kalan bu gibi yapılar için İlçe Kıymet Takdir Komisyonundan kıymet takdir edilmesi istenilmiş olup; 16.7.1998 günlü, 3190 sayılı Encümen kararı ile, Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen enkaz bedelleri ilgililere ödenerek yapıların kaldırılması öngörülmüştür.

            Belediye Başkanlığının 7.8.1998 günlü yazısı ile, yapının 15 gün içinde yıkılması veya boş olarak belediyeye teslim edilmesi; binanın yıkımı veya teslimi sonrasında Belediye Emlak ve İstimlak Müdürlüğüne başvurması halinde takdir edilen 244.759.352.-TL. enkaz bedelinin ödeneceği hususu davacıya  tebliğ edilmiştir.

            Bu arada davacı tarafından, Ankara 8. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin E:1998/542 D.İş sayısında açılan tespit dosyasına ibraz olunan bilirkişi raporuna göre, bina ve eklentileri bedelinin 4.315.103.960.- TL. olduğu saptanmıştır.

            Davacı vekili, belediyece yıkılan ve enkazı davacı tarafından alınan yapı için takdir edilen bedelin 244.759.352.- liradan 4.315.103.960.- liraya arttırılarak aradaki fark tutarı alacağın yasal faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 15.9.1998 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 4.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 26.5.1999 gün ve E:1998/591, K:1999/297 sayı ile, mahallinde yapılan keşif sonucunda bilirkişilerce düzenlenen  ikinci raporun yeterli görülerek hükme esas alındığından bahisle, ödenmesi gereken fark bedelinin 3.639.874.835.- lira olarak saptandığı gerekçesiyle bu miktarı esas alarak davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.

             Bu kararın davalı idarece temyiz edilmesi üzerine, YARGITAY 5. HUKUK DAİRESİ; 18.10.1999 gün ve E:1999/14701, K:1999/15833 sayı ile, davaya konu teşkil eden ağaçlara değer biçilmesinde ve ağaç bedelinin arttırılmasına karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı; ancak, davalı idarece encümen kararına dayanılarak davacının binasının enkaz bedelinin takdir edildiği; davacı, binasına enkaz bedeli değil, bina bedeli verilmesini öne sürdüğüne ve encümen kararına karşı çıktığına göre, idarenin enkaz bedeli takdiri idari bir işlem olan encümen kararına dayandığından, bina bedeline ilişkin ihtilafın inceleme yerinin idari yargı olduğu gerekçesiyle, anılan Mahkeme kararının bina bedeline ilişkin kısmını görev yönünden bozmuştur. 

            ANKARA 4.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ;12.4.2000 gün ve E:2000/101, K:2000/175 sayı ile, anılan Yargıtay kararına uymak suretiyle ve bozma kararında belirtilen gerekçelerle, ağaç bedeli 231.000.000.- lira alacağın yasal faiziyle birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine, bina bedeline ilişkin ihtilaf yönünden ise Mahkemenin görevsizliği nedeniyle dava dilekçesinin reddine karar vermiş; bu karar, YARGITAY 5.HUKUK DAİRESİ’ nin 12.6.2000 gün ve 2000/9685-10490 sayılı kararıyla onanmak ve karar düzeltme isteği de aynı DAİRE’ nin 11.10.2000 gün ve 2000/15938-15131 sayılı kararıyla reddedilmek suretiyle kesinleşmiştir.  

            Davacı vekili, binanın gerçek bedeli olan 3.408.874.835.- liranın yasal faiziyle birlikte davalı belediyeden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 29.11.2000 gününde idari yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ; 25.4.2001gün ve E:2000/1608, K:2001/547 sayı ile, dava konusu encümen kararındaki enkaz bedelinin, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10. maddesinde düzenlenen İlçe Kıymet Takdir Komisyonunca belirlendiği; uyuşmazlığın, takdir komisyonunca belirlenen enkaz bedelinin arttırılarak bina ve eklentileri için yapı maliyet bedelinin ödenmesi isteminden kaynaklandığı ve 2942 sayılı Yasa’nın 14. maddesine göre idarece takdir olunan bedelin arttırılması davası olduğu anlaşıldığından görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

            İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün Samia AKBULUT’un Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Ayla ALKIVILCIM, Turgut ARIBAL ve Hıfzı ÇUBUKLU’ nun katılımlarıyla yapılan 25.3.2002 günlü toplantısında, Raportör- Hakim İsa YEĞENOĞLU’ nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN’ ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

 USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

 ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

Dava, imar yolunun açılması için yıkımına karar verilen binaya takdir edilen bedelin arttırılması isteminden ibarettir.

            Olayda, davacıya ait tapulu arsa üzerinde izinsiz olarak yapılmış bulunan bina ve eklentilerinin, imar yolunda kaldığı nedeniyle bulunduğu yerde korunamadığı; 2981 sayılı Yasa’nın 13/b. maddesine göre, yapı sahibine enkaz bedelinin ödenmesi için İlçe Kıymet Takdir Komisyonuna kıymet takdir ettirildiği ve takdir edilen bedel üzerinden uygulama yapıldığı anlaşılmakta olup; dava konusu enkaz bedeli, encümen kararıyla değil, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10. maddesine göre teşkil olunan İlçe Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenmiş olduğundan, uyuşmazlığın çözümü için anılan Yasa’daki düzenlemeye bakılması gerekmektedir.

            2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nda, 10. maddeye göre teşkil olunan kıymet takdiri komisyonlarınca, 11. maddede belirtilen objektif esaslar dikkate alınarak bedel takdir edileceği belirtilmiş ve 14. madde ile de, takdir olunan bedel ile maddi hatalara karşı adli yargıda dava açılacağına işaret edilmiştir.

            Bu duruma göre ve olayda imar uygulamasına ilişkin idari bir işlemin iptalinin istenilmemiş olması karşısında, kıymet takdir komisyonunca belirlenen bedelin arttırılması istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

            Açıklanan nedenlerle, Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

          SONUÇ         :Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 4.  Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 12.4.2000 gün ve E:2000/101, K:2000/175 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 25.3.2002 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.