Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11449 Esas 2022/8450 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Hayrabolu Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi tarafından verilen ve davacı ile davalı işyeri arasındaki davayla ilgili olarak alınan karar, Yargıtay'ın incelemesi sonucu bozulmuştur. Ancak, bozma gereği tam olarak yerine getirilmediği için mahkeme tarafından eksik inceleme yapılarak karar verilmiştir. Davacı vekili tarafından yapılan karar düzeltme başvurusu kabul edilerek, önceki onama ilamı kaldırılmış ve karar düzeltilmeye başlanmıştır. 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 8. maddesi uyarınca, iş mahkemelerinden verilen hükümler, Yargıtay tarafından incelenip karara bağlandıktan sonra karar düzeltme yoluna başvurulamaz. Ancak, davacının başvurusu maddi bir hata niteliği taşıdığı için kabul edilmiştir. Mahkeme, önceki bozma ilamında belirtilen hususlara uygun olarak, eksik inceleme yapılmadan yeniden karar vermelidir. Kanun maddeleri: 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 8. maddesi.

... adına Av. ... ile 1-SGK Başkanlığı adına Av. ... 2-... Gıda San. ve İthalat İhracat Tic. Ltd Şti adına Av. ... arasındaki dava hakkında Hayrabolu Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinden verilen 29.06.2020 günlü ve 2018/155 E.-2020/172 K. sayılı hükmün Dairemizin 14.04.2021 tarih ve 2021/972 E.-2021/5226 K. sayılı ilamı ile Onanmasına karar verilmiştir. Davacı vekili tarafından Dairemiz kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
1-Davacı vekili karar düzeltme dilekçesi ile, davalı işyerine karşı eş zamanda davacı ile aynı işi yapan 6 kişi için dava açıldığını 5 kişi yönünden davanın bozulduğunu, önceki bozma gereği yerine getirilmediğini, eksik inceleme sonucu karar verildiği halde kararın onandığını belirtilerek maddi hata yapıldığı gerekçesiyle kararın düzeltilmesi talebinde bulunduğu anlaşılmaktadır. 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 8. maddesinin son fıkrasında, iş mahkemelerinden verilen hükümlerin Yargıtay tarafından incelenip karara bağlanmasından sonra bu kararlara karşı karar düzeltme yoluna başvurulamayacağı öngörülmüş ise de Mahkeme kararının incelemesinde, aynı emsal dosyaların bozulduğu halde davacı yönünden verilen kararın onanması suretiyle maddi hata yapıldığı anlaşılmış olup davacı vekilinin maddi hata dilekçesi şeklindeki karar düzeltme istemi niteliğini taşıyan başvurusunun kabulune karar verilerek Dairemizin 14.04.2021 tarih ve 2021/972 E.-2021/5226 K. sayılı onama ilamının kaldırılmasına,
2-Mahkemece Yargıtay (kapatılan) 21. Hukuk Dairesince verilen 22.02.2018 tarihli 2016/11876 E. 2018/1598 K. sayılı bozma ilamına uyulmuş ise de, bozma gereğinin tam olarak yerine getirilmediği görülmüştür. Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar.
Somut olayda; anılan bozma ilamında davacının yaptığı işin hamallık olduğu tespiti ile çalışmanın varlığını, süresini ve sürekliliğini, çalışmanın kısmi ya da tam gün olup olmadığını belirleyip bu konuda gerekli tüm soruşturmayı yapmak ve uyuşmazlık konusu hususu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümleyip tüm delilleri hep birlikte değerlendirip varılacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği belirtilerek, incelenmesi gereken hususlar belirtilmiştir. Ancak mahkemece eksik inceleme ile karar verildiği anlaşıldığından, önceki bozma ilamında belirtilen;
a)Davalı işyerine ait ihtilaf konusu dönem puantaj kayıtları, ücret tediye bordroları, hasta sevk kağıtları, yaptığı işe göre davacının isim ve imzasını taşıyan fatura, sevk ve irsaliye belgesi ile benzeri her türlü belge getirtilmeli,
b)İlgili meslek/ticaret odasından davalı işyerine ait kapasite raporu, tüm vergi beyannameleri getirtilip gerektiğinde keşif yapılarak işyerinin mekan ve büyüklüğünü/fiziki şartlarını, ciro, elektrik, su tüketimi ve her türlü veri gözetilmek suretiyle çalışması gereken sigortalı sayısını, alanında uzman ilgili meslek mensubu, mali müşavir ve hukukçudan oluşan bilirkişi heyetinden rapor alarak belirlemeli, bu raporda dava konusu dönemdeki dönem bordrolarında çalıştığı bildirilen sigortalı sayısı ile de karşılaştırma yapılması sağlanmalı,
c)Dava dilekçesinde ve tanık beyanlarında 03/04/2014 tarihinde Kurum müfettişlerince işyerinde inceleme yapıldığının ve davacı ile birlikte sigortasız çalışan işçilerin tespit edildiğinin belirtilmesi ve bu raporun Hayrabolu Sigorta Müdürlüğünde bulunmadığının bildirilmesi karşısında; öncelikle Tekirdağ Sigorta Müdürlüğünden 03/04/2014 tarihli müfettiş raporu istenmeli,
d)Dava konusu döneme ilişkin bordrolar getirtilerek, bu dönemde davacı ile birlikte çalışan ve işverenin bordrolarında kayıtlı kişiler tespit ile resen dinlenmeli,
e)Komşu veya benzeri işleri yapan işverenlerin kolluk vasıtası ile dinlendiği, ancak dava konusu dönemde bu iş yerlerinde çalışan bordrolara geçmiş kişilerin dinlenmediği görülmekle, bu kişiler resen saptanarak somut bilgi ve görgülerine başvurulmalı, bu eksikler giderildikten sonra tüm delilleri hep birlikte değerlendirip varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 2.6.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.