Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/5384 Esas 2022/8471 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, 23.07.2007-11.11.2009 tarihleri arasında davalı işveren nezdinde çalıştığının tespitini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne karar vererek davacının bu dönemde davalı işveren nezdinde çalıştığını belirlemiştir. Ancak, davalı tarafından yapılan itiraz sonucunda dosyanın tekrar incelenmesi gerektiği belirtilmiştir. Mahkeme, dosyanın eksik incelemeye dayanarak karar verildiği sonucuna vararak, davanın tekrar incelenmesi gerektiğine hükmetmiştir. Davanın yasal dayanağı 506 sayılı kanunun 79 ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. Mahkeme, sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiğini vurgulamıştır.

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : ... 13. İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esasdan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
I-İSTEM
Davacı, 23.07.2007-11.11.2009 tarihleri arasında çalıştığının tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı SGK vekili; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili; davacı tarafın iddialarının gerçek dışı olduğunu, davacı tarafın ne dava konusu edilen dönemde ne sonrasında müvekkilinin yanında çalışmadığını, müvekkilinin hiçbir zaman ... İnşaat isimli firmanın mali müşavirliğini yapmadığını, bu nedenle de davacının bu meyandaki beyanın doğru olmadığını, davacı tarafın bir kısım banka hesap ekstrelerini delil olarak gösterdiğini, bu belgenin delil olmasının mümkün olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARLARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne, davacının davalı işveren nezdinde 23/07/2007 ile 11/11/2009 tarihleri arası kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verildi.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, davalı ve fer'i müdahil kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esasdan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, davacının eylemli ve gerçek bir çalışma yaptığının saptanmadığını, davacının asgari ücretin üzerine çalıştığını iddia ettiğini, mahkemenin asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verdiğinden davanın kısmen kabulü söz konusu olduğu halde Kurum lehine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmediğini beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı ... Kundakçı vekili, davacının hiç bir zaman davalı işyerinde çalışmadığını, bordro tanık beyanının bulunmadığını, davacının dava dışı ... şirketinde çalışmasının olmamasının davalı açısından sonuç doğurmayacağını, davacı tarafından sunulan belgelerin delil niteliğinde olmadığını beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı kanunun 79 ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir.506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; Davacı 23.07.2007-11.11.2009 tarihleri arasında davalıya ait muhasebe bürosunda çalıştığının tespitini talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Davacının hizmet cetvelinde 23.07.2007-11.11.2009 tarihleri arasında ... inş....Ltd.Şti.'nden bildirimlerinin olduğu ve 31.05.2013 tarihli kurum raporu ile davacının bu dönemdeki hizmetlerinin fiili çalışmaya dayanmadığı tespit edildiğinden iptal edildiği anlaşılmaktadır. Davalıya ait muhasebe bürosunda çalışıldığına karar verilen süreler daha önce ... İnş...Ltd.Şti.'den bildirilmiş ve kurum denetmen raporu ile bu süreler iptal edilmiş olduğundan ... İnş...Ltd.Şti.'nin HMK 124. Madde kapsamında davaya katılımı sağlanmalı, göstereceği deliller toplanılmalı, söz konusu şirketten yapılan bildirimlere ilişkin bilgi ve belgeler ile çalışma kayıtları celp edilmeli, bu kapsamda inceleme ve irdeleme yapılarak sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozmanın niteliğine göre esasa yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 02/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.