Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6417 Esas 2022/8780 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi :Kocaeli 1. İş Mahkemesi



Dava, ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 12.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; davacının... Liman Hizmetleri Orman Ürünleri Loj. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti'nin kanuni temsilcisi olmadığını ve hiçbir ortaklığının da bulunmadığını beyanla davacı adına gönderilen ödeme emrinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II.CEVAP:
Davalı Kurum vekili, Kurum tarafından yapılan işlemlerin usul ve yasaya uygun olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir.
III.MAHKEME KARARI
A.İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
Mahkemece, “yasal düzenlemeler ve emsal Yargıtay içtihatları gereğince Kurum'un sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanun'da belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcilerinin Kurum'a karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları bildirilmiş olup davacının borçlu şirket olan Küresel Liman işletmeleri Orman Ürünleri Ltd. Şti.'nin yasal temsilcisi, üst düzey yöneticisi, yönetim kurulu üyesi olmadığı anlaşılmış olup davacının dava konusu ödeme emirleri hakkında sorumluluğunun bulunmadığı kanaatine varıldığı” belirtilerek “davanın kabulü ile İzmit Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından düzenlenen 2011/08-2014/12 takip numaralı ve 24130 icra kart numaralı dosyalar üzerinden davacı ... aleyhine düzenlenen 08/11/2019 tarihli ödeme emirlerinin ayrı ayrı iptaline,” karar verilmiştir.
B.BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili tarafından sunulan dilekçe ile; Küresel Liman Hizmetleri Orman Ürünleri Ltd Şti ile ...Orman Ürünleri İnş. Tur. Kimya San. Tic. Ltd. Şti arasındaki fiili bağlılık bulunduğu, her iki şirketin 1 yılı aşkın bir süre aynı adreste bulunduğu, davacının kanuni temsilcisi olduğu... Orman Ürünleri İnş. Tur. Kimya San. Tic. Ltd. Şti.nin davalı Kurum borçlusu... Liman Hizmetleri Orman Ürünleri Ltd Şti.'nin %80 paya sahip ana ortağı olduğu, kamu borçlarından sorumluluk esasına göre... Orman Ürünleri İnş. Tur. Kimya San. Tic. Ltd. Şti. Kurum alacağından sorumlu olduğu, ...Orman Ürünleri İnş. Tur. Kimya San. Tic. Ltd. Şti.'nin kamu alacağı borcundan sorumluluğunun davacı üzerinde devam ettiği, davanın kabulü halinde fiilen çalışan bir limited şirketin ana ortağının pasif bir limited şirket haline getirileceği, bu durumda kamu alacağının tahsil kabiliyetinin bulunamayacağı, davacının davasında haksız ve kötü niyetli olduğu ve kötü niyetinin de hukuk düzenince korunmasının beklenemeyeceği özet olarak belirtilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince kurulan hükmün bozulmasına karar verilmesi talep olunmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanaklarını oluşturan, 506 sayılı Yasa’nın 80/12. maddesinde; sigorta primlerini haklı sebepleri olmaksızın, birinci fıkrada belirtilen süre içerisinde tahakkuk ve tediye etmeyen kamu kurum ve kuruluşlarının tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri mesul muhasip, sayman ile tüzelkişiliği haiz diğer işverenlerin üst düzeydeki yönetici veya yetkililerinin Kurum'a karşı, işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları, 5510 sayılı Yasa'nın 88. maddesinde de Kurum'un sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanun'da belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcilerinin Kurum'a karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları bildirilmiştir.
Öte yandan, 6183 sayılı Yasa'nın 35. maddesinde de, (Değişik madde: 22.07.1998 - 4369/21. m. ) limited şirket ortakları ( Değişik ibare: 04.06.2008 - 5766 S.K./3. m. ) şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu olurlar ve bu Kanun hükümleri gereğince takibe tabi tutulurlar. (Ek fıkra: 04.06.2008 - 5766 S.K./3. m.) Ortağın şirketteki sermaye payını devretmesi halinde, payı devreden ve devralan şahıslar devir öncesine ait amme alacaklarının ödenmesinden birinci fıkra hükmüne göre müteselsilen sorumlu tutulur. (Ek fıkra: 04.06.2008 - 5766 S.K./3. m.) Amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda pay sahiplerinin farklı şahıslar olmaları halinde bu şahıslar, amme alacağının ödenmesinden birinci fıkra hükmüne göre müteselsilen sorumlu tutulur.
Bir sermaye şirketi türü olan limited şirketlerde ortaklar açısından sınırlı sorumluluk ilkesi geçerlidir. Ortağın asıl borcu, taahhüt ettiği sermayeyi ödemektir. Sermaye borcunu tam olarak yerine getiren ortağın sorumluluğu sona ermektedir. Türk Hukukunda ortaklar, limited şirketin borçlarından şahsen sorumlu değildirler. Başka bir ifade ile, limited şirket, iki veya daha fazla gerçek ve tüzel kişi tarafından bir ticaret ünvanı altında kurulup, iktisadi konularda faaliyet gösteren, ortaklık borçlarından sadece ortaklığın malvarlığı ile sınırlı olarak sorumlu bulunduğu, esas sermayesi muayyen ve bu sermaye ortakların sermaye paylarının toplamına eşit olan ortaklıktır. Ortakların sorumluluğu sadece ortaklığa karşıdır ve esas sermaye payı ile sınırlıdır.
İlke olarak kanun, ortaklarla limited şirket alacaklıları arasında bir ilişki kurmamış, alacaklılara gereğinde ortaklara başvurma imkanını tanımamıştır. Bu ilkenin üç istisnası vardır. Birincisi, TTK.nun 532/f.3 maddesindeki açığı kapama yükümü, ikincisi selef sıfatıyla sorumluluk (TTK.529, 530 ve 531 maddeleri) ve üçüncüsü ise kamu borçlarından ortakların sorumluluğudur.
Somut olayda, ödeme emrine konu 2011/08-2014/12 dönemleri arasında davacının dava dışı Kurum borçlusu... Liman İşletmeleri Orman Ürünleri Ltd şti . ünvanlı şirketin %80 hissedarı... Orman Ürünleri İnş. Tur. Kimya San. Tic. Ltd. Şti.nin ortağı olduğu, Mahkemece borçların 6183 sayılı Yasa'nın 35. maddesi gereğince tahsili bakımından öncelikle dava dışı borçlu Küresel Liman İşletmeleri Orman Ürünleri Ltd şti . ünvanlı şirket aleyhine takip başlatılıp başlatılmadığı, takip başlatılmış ise şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilip edilemeyeceğinin araştırılmadığı, bu araştırma yapıldıktan sonra, eğer borçlu... Liman İşletmeleri Orman Ürünleri Ltd şti . ünvanlı şirketten borcun tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması halinde; davacının da ortağı olduğu, ...Orman Ürünleri İnş. Tur. Kimya San. Tic. Ltd. Şti. ünvanlı şirkete takip başlatılıp başlatılmadığı, takip başlatılmış ise şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilip edilemeyeceğinin araştırılmadığı, eğer dava dışı ortak... Orman Ürünleri İnş. Tur. Kimya San. Tic. Ltd. Şti. ünvanlı şirketten borcun tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması durumunda davacı hakkında dava dışı şirket borçları için ilgili takip başlatılması ve ödeme emri tebliğ edilmesinin mümkün olduğu, ancak bu durumda davacının şirketteki müdürlük görevinin ne zaman sona erdiğinin araştırılmasının gerektiği, müdürlük görevinin ihtilaf konusu dönem içerisinde daha erken bir tarihte sona ermesi halinde kalan dönem yönünden amme alacağından şirketteki hissesi oranında sorumlu olabileceği, prim borcu ile ilgili olarak doğrudan limited şirketin ortağına takip başlatılmasının mümkün olmadığı açıktır.
Yapılacak iş; borcun 6183 sayılı Yasa'nın 35. maddesi gereğince şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilip edilemeyeceğini araştırmak, tahsil imkansızlığının bulunması halinde... Orman Ürünleri İnş. Tur. Kimya San. Tic. Ltd. Şti. ünvanlı şirketin payı oranında sorumlu olduğu borç tutarını belirlemek buna göre de davacının... Orman Ürünleri İnş. Tur. Kimya San. Tic. Ltd. Şti. ünvanlı şirketteki müdürlük görevinin ne zaman sona erdiğini araştırmak, davacının şirkette müdür olarak sorumlu olduğu dönem ile ortak olarak hissesi oranında sorumlu olduğu dönem ve ilgili dönem borç tutarları ayrı ayrı belirlenerek sonucuna göre infaza elverişli bir karar vermekten ibarettir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen İlk Derece Mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.