Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/5159 Esas 2022/8873 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, sigorta başlangıç tarihinin tespiti istemi üzerine açılmıştır. İlk derece mahkemesi, davacının çalıştığı işyerini tespit ederek talebi kabul etmiştir. Ancak istinaf sürecinde yapılan incelemede, eksik araştırma ve inceleme nedeniyle verilen kararın bozulması gerektiği belirtilmiştir. Hizmet tespiti davalarında çalışmanın varlığı uygun şekilde saptanmalıdır ve kanıtlama yöntemi benimsenmelidir. 506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Kararda belirtilen eksiklikler nedeniyle temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmü bozulmuştur.

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : ... 45. İş Mahkemesi



Dava, sigorta başlangıç tarihinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı 29.6.1988 tarihinin sigortalılık başlangıç tarihi olarak tespitini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, işe giriş bildirgesinin kuruma verildiğini ancak çalışmanın varlığını gösterir dönem bordrosunun verilmediğini beyanla davanın reddini istemiştir.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “...davanın kabulü ile; davacının 25.06.1988 tarihinde 1 gün 46849.48 sicil sayılı (...Restoran Adlı ) işyerinde çalıştığının tespitine, ...” karar verilmiştir.
IV-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, “...Davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili, eksik araştırma ve inceleme sonucu verilen kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Bu nedenle hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalı, başka bir anlatımla, sigortalılıktan söz edilebilmesi için, çalışmanın varlığı, hizmet tespiti davaları yönünden kabul edilen yöntem ve ilkelere uygun biçimde saptanmalıdır
Dosya kapsamından 25.6.1988 tarihinde işe girildiğini gösterir işe giriş bildirgesinin ...Restoran-...ve Ortakları işyerinden ve sigortalı ile işveren imzasını içerir şekilde 29.6.1988 tarihinde davalı Kuruma verildiği, davacı hakkında 2.8.1993 tarihinde ikinci kez ilk işe giriş bildirgesinin başka bir işveren tarafından daha davalı Kuruma verildiği, 15.6.1966 doğum tarihli davacının 29.6.1988 tarihinin sigortalılık başlangıcı olarak tespiti için eldeki davayı açtığı Mahkemece talebi aşacak şekilde 25.6.1988 tarihinin sigortalılık başlangıcı olarak tespitine dair davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece öncelikle davacıya davasını açıklattırarak lokantada ne iş yaptığı kimlerle çalıştığı belirlenmeli, davacının dava konusu işe giriş bildirgesindeki sigorta sicil numarasının daha sonraki çalışmalarında kullanılmadığı anlaşılmakla neden kullanılmadığı üzerinde durularak ilk verilen işe giriş bildirgesinin başka bir ... adına verilip verilmediği araştırılmalı, çalışmanın geçtiği iddia edilen yerin lokanta olması nedeniyle yazılı belgeye ulaşabilmek için gıda işlerinde çalışanların denetlemesini yapan kurum ya da kuruluştan böyle bir denetim ya da portör muayenesi olup olmadığı sorulmalı, işyerinin bordrolu çalışanı bulunmadığı hallerde komşu işyeri tanığı tespit edilmeli ve beyanlarına başvurularak iddia edilen çalışmanın varlığı şüpheye mahal vermeyecek şekilde açığa kavuşturulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 09.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.