Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/5600 Esas 2022/8876 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, işverenin işyerinde çalışırken maruz kaldığı yıpratıcı dış etkenler nedeniyle itibari hizmet süresi tespiti istemişti. İlk derece mahkemesi, davacının sigorta primi ödenen günlerinin 0,25 ile çarpılması sonucu 378 gün itibari hizmet süresi bulunduğuna ve bu sürenin eklenmesi gerektiğine karar vermişti. Ancak temyiz aşamasında, davalı şirketin ticaret sicil kaydının silinmiş olması nedeniyle tüzel kişiliğinin sona erdiği anlaşıldı. Bölge Adliye Mahkemesi, tüzel kişiliğin yeniden ihyası için ayrı bir dava açılması gerektiğini ve davacıya uygun bir süre verilmesi gerektiğini belirterek, kararı bozdu.
Kanun Maddeleri:
- 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun ek 5. maddesi
- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355, 353/1-b.2 ve 373/2. maddeleri

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, itibari hizmet süresi tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı ... Kağıt ve Ambalaj San. A.Ş. ve ... Kurumu Başkanlığı vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... Kağıt ve Ambalaj San. A.Ş. ve ... Kurumu Başkanlığı vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işverene ait kağıt kutu ve ambalaj fabrikasında kutulara baskı yapan makinede çalıştığını maruz kaldığı ağır ve yıpratıcı dış etkenler nedeniyle işveren tarafından bu çalışmalar nedeniyle yapılan bildirimlerine 506 sayılı kanunun ek 5. maddesi kapsamında itibari hizmet süresi verilmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı şirket vekili işyerinin basım ve matbaa işyeri olmadığından davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı Kurum vekili, davacının bildirimlerinin işveren tarafından yapıldığını, Kurum kayıtlarının buna göre tutulduğunu, yapılan Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “...Davanın kabulü ile, davacı ... sigorta sicil numaralı ...'nın davalı ... sicil numaralı ... Kağıt ve Ambalaj San. A.Ş. adlı işyerinde 12/10/1992-30/09/1995 ( ... şirketinden bildirilen dönem) tarihleri ile 01/10/1995-24/02/1997 tarihleri arasında toplam 1514 gün sigorta primi ödenmiş çalışma günlerinin 0,25 ile çarpımı ile bulunan 378 gün itibari hizmet süresinin bulunduğunun ve bu sürenin davacının salt sigortalılık süresine itibari hizmet süresi olarak eklenmesi gerektiğinin tespitine,...” karar verilmiştir.
IV-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, “...Bu itibarla; 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesinde yer alan ve incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı, ancak kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde bunun kendiliğinden gözetileceği yönündeki düzenleme çerçevesinde yapılan incelemede; Kurum'un davalı olması gerekliliğine ilişkin hatanın ve talep edilen sürenin sonuna ilişkin hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, davalıların istinaf taleplerinin reddi ile 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.2 maddesi gereğince, yeniden esas hakkında karar verilmiş ve aşağıdaki hüküm fıkrası oluşturulmuştur.” gerekçesi ile, “... Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi'nce verilen 29.03.2021 Tarih, 2020/427 Esas ve 2021/142 Karar sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına;
2-Davanın Kabulü ile; davacı ... sigorta sicil numaralı ...'nın davalı ... sicil numaralı ... Kağıt ve Ambalaj San. A.Ş. adlı iş yerinde 12.10.1992 - 30.09.1995 ( ... şirketinden bildirilen dönem) tarihleri ile 01.10.1995 - 24.02.1997 tarihleri arasında toplam 1514 gün sigorta primi ödenmiş çalışma günlerinin 0,25 ile çarpımı ile bulunan 378 gün itibari hizmet süresinin bulunduğunun ve bu sürenin davacının salt sigortalılık süresine itibari hizmet süresi olarak eklenmesi gerektiğinin tespitine,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili, davanın reddi gerekirken kabulüne dair verilen kararın bozulmasını istemiştir.
Davalı şirket vekili işyerinin basım ve matbaa işyeri olmadığından davanın kabulüne dair verilen kararın bozulmasını istemiştir.
VI-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamından davacının istem konusu 12.10.1992-30.9.1995 tarihleri arasındaki bildirimlerinin davalı Kurumda ... işyeri sicil nolu dosyasında işlem gören ... A.Ş. nezdinde, 1.10.1995-24.2.1997 tarihleri arasında davalı işverene ait ... nolu işyeri dosyasından bildirimlerin yapıldığı, ... A.Ş.’nin ticaret sicilinden re'sen terkin edildiği dosya içerisinde davacı tarafından alınmış bir ihya kararının olmadığı anlaşılmaktadır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 06.06.2007 tarih, 2007/10-358 Esas, 2007/337 Karar sayılı kararında da benimsendiği üzere; ticari şirketin tüzel kişiliği ticaret sicilinden silinmesi (terkini) ile sona erer. Tüzel kişiliğin sona ermesi için tasfiye işlemlerinin eksiksiz yapılmış olması gerekir. Şayet tasfiye işlemleri gerektiği gibi tamamlanmamış ve tasfiyesi gereken hususlar eksik bırakılmış ise, tüzel kişilik ticaret sicilinden silinse bile AŞ.'nin tüzel kişiliğinin sona erdiğinin kabulü olanaksızdır. Bu durumda, tüzel kişiliğin yeniden ihyasına gidilerek taraf teşkili sağlanmak suretiyle yargılamanın devamının sağlanması gerekir.
Şu halde, ... AŞ’nin ticaret sicil kaydının silinmiş olduğunun anlaşılması karşısında yapılması gereken iş; anılan HGK kararı çerçevesinde, Tüzel kişiliği sona eren davalı şirketin ihyası için tasfiye memurluğu ile Ticaret Siciline husumet yöneltilerek ayrı bir dava açılması için davacı tarafa uygun bir süre verilmeli, dava açıldığı takdirde bu davanın sonucu beklenmeli, tüzel kişiliğin yeniden ihyası halinde, HMK 124. maddesi kapsamında davaya dâhil edilmesi için davacıya süre verilmeli, taraf teşkili sağlandıktan sonra bir karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum ve ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı kaldırılarak verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10.Hukuk Dairesi kararının, sair yönler incelenmeksizin yukarıda açıklanan nedenlerle HMK'nun 373/2. maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 9.6.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.