Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6168 Esas 2022/8822 Karar Sayılı İlamı

Abaküs Yazılım
10. Hukuk Dairesi
Esas No: 2022/6168
Karar No: 2022/8822
Karar Tarihi: 09.06.2022

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6168 Esas 2022/8822 Karar Sayılı İlamı

10. Hukuk Dairesi         2022/6168 E.  ,  2022/8822 K.

    "İçtihat Metni"

    Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
    İlk Derece Mahkemesi : Eskişehir 3. İş Mahkemesi


    Dava, davacı şirkete ait işyerlerinin kamu sektörüne ait devamlı/geçici işyeri niteliğinde olduğu ve işyeri mahiyet kodunun işyerinin devamlı ya da geçici olmasına göre "2" ve "4" olarak değiştirilmesine dair Kurum işlemin iptali istemine ilişkindir.
    İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
    ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
    I-İSTEM
    Davacı vekili, 2020/20 sayılı SGK Genelgesinin 204 ve devamı sayfalarında "Kamu sektörüne ilişkin mahiyet kodunun" belirlenmesi başlığı altında, İşyeri Sicil Numarası başlıklı 28. maddesinde, mahiyet kodunun; yapılan işin özel veya kamu sektörüne ait daimi veya geçici olduğunu belirtmeye yönelik olup tek hane rakamından ibaret olduğunu, 1 rakamı kamu sektörüne ait devamlı işyerlerini, 2 rakamı özel sektöre ait devamlı iş yerlerini, 3 rakamı kamu sektörüne ait geçici iş yerlerini, 4 rakamı özel sektöre ait geçici iş yerlerini ifade ettiğini beyanla, müvekkili olan şirketin mahiyet kodlarının 2 ve 4 olarak değiştirilmesini talep ve dava etmiştir.
    II-CEVAP
    Davalı vekili, Sosyal Güvenlik Kurumu Genel Müdürlüğünün "İşyeri Tescil Kayıtlarının Güncellenmesi" konulu 11/05/2020 tarih E.5958383 vrd. Kayıtlı Genel Yazıda belirtildiği üzere şirket hissesinin %50 den fazla olması veya bağlı/ilgili kuruluş olması halinde mahiyet kodlarının 1 ve 3 olarak güncellenmesi gerektiğini, davacı şirket tarafından 23/07/2020 tarihli dilekçesi ile işleme itiraz edildiğini, davalı kurum tarafından, davacı şirkete 26/08/2020 tarihli yazısı ile cevap verdiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
    III-MAHKEME KARARI
    A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
    Mahkemece, “1- Davanın kabulüne, davacı şirkete ait mahiyet kodlarının işyerlerine göre tekrar '2' ve '4' (Özel sektöre ait devamlı işyerleri) olarak tespitine, kayıtların tespit gibi '2' ve '4' olarak düzeltilmesine,” karar verilmiştir.
    B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
    Bölge Adliye Mahkemesince; davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
    IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
    Davalı Kurum vekili, mahkemece delillerin yeterince değerlendirilmeden eksik inceleme ile karar verildiğini, salt Kanun maddelerine atıfla kurulan gerekçenin yetersiz olduğunu belirterek, temyiz incelemesi sonucu kararın bozulmasını istemiştir.
    V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
    Dava, davacı şirkete ait işyerlerinin kamu sektörüne ait devamlı/geçici işyeri niteliğinde olduğu ve işyeri mahiyet kodunun işyerinin devamlı ya da geçici olmasına göre mahiyet kodunun değiştirilmesi istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
    5335 Sayılı Kanun'un 30.maddesinde “ Cumhurbaşkanı tarafından atanan veya görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine (Ek ibare: 5947 - 21.1.2010 / m.18) "ve Sağlık Bakanlığının tabip ve uzman tabip kadrolarına" yapılacak atamalar hariç olmak üzere, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar, genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanamazlar. Diğer kanunların bu fıkraya aykırı hükümleri uygulanmaz.
    Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar. “ şeklinde düzenlenmiştir.
    4857 sayılı Kanunun tanımlar başlıklı 2/8.maddesinde; “Kanuna veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesine dayanılarak kurulan kamu kurum ve kuruluşları ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin en az yüzde ellisine sahip oldukları ortaklıklarda, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu veya diğer kanun hükümleri çerçevesinde, hizmet alımı amacıyla yapılan sözleşmeler gereğince,…” ibaresi ile kamu işverenleri tarif edilmiştir.
    4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun kapsam maddesine göre” il özel idareleri ve belediyeler ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketlerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihaleleri bu kanun hükümlerine göre yürütülecektir.” denilmiştir.
    217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde “İl Özel İdareleri ve belediyeler, bunların birlikleri ve bunlara bağlı iktisadi müesseseler, işletmeler” bu Kanun Hükmünde Kararnamenin kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşları arasında sayılmıştır.
    Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. Mahkemece 5335 Sayılı Yasa Kapsamında bir değerlendirme yapılarak varılacak sonuç çerçevesinde hüküm kurulması gerekmektedir.
    O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
    SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 09/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.










    Hemen Ara