Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6175 Esas 2022/8958 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, sigortalılık başlangıç tarihinin 1.10.1993 olarak tespit edilmesini istemiştir. İlk derece mahkemesi davanın kabulüne karar vermiştir. İstinaf başvurusunu reddeden mahkeme kararı davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davalı, işe giriş bildirgesinin yeterli olmadığını, fiili çalışmanın ispatlanması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir. Sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin davanın bir günlük çalışmanın belirlenmesi davası olduğu belirtilmiştir. Yöntem ve ilkeler doğrultusunda çalışmanın varlığının saptanması gerektiği vurgulanmıştır. Dosya incelendiğinde, davacının çalışma durumunun inandırıcı ve yeterli delillerle kanıtlanması gerektiği ifade edilmiştir. Mahkeme kararı eksik inceleme ve araştırma sonucu verildiğinden bozulmuştur. 506 sayılı Kanun'un 108. maddesi sigortalılık başlangıç tarihini belirlerken, 79/10 maddesi ise bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasını kapsamaktadır.

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : ... 41. İş Mahkemesi



Dava, sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti istemine ilişkindir
İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı, sigortalılık başlangıç tarihinin 1.10.1993 tarihi olarak tespitini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
"Davanın kabulü ile;
Davacının 01.10.1993 tarihinde bir gün süre ile 0014764 036 01-40 sicil numaralı ...Hayvancılık Yet. ve Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. unvanlı işyerinde çalıştığının ve sigortalılık başlangıç tarihinin 01.10.1993 tarihi olduğunun tespitine," karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesi, davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili; işe giriş bildirgesinin verilmesinin yeterli olmayıp fiili çalışmanın ispatlanması gerektiğini, kayıtlı çalışmanın ispatlanması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Bu nedenle hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalı, başka bir anlatımla, sigortalılıktan söz edilebilmesi için, çalışmanın varlığı, hizmet tespiti davaları yönünden kabul edilen yöntem ve ilkelere uygun biçimde saptanmalıdır.
Dosya kapsamına göre,01/03/1972 doğumlu davacının 01/10/1993 tarihinde ...Hayvancılık Yet. ve Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti.'ye ait 14764 sicil numaralı iş yerinde çalışmaya başladığına dair işe giriş bildirgesinin bulunduğu, davacının söz konusu işe giriş bildirgesinde bulunan sigorta sicil numarası ile çalışmalarına devam ettiği, iş yerinin 01/10/1993 tarihinde kanun kapsamına alınıp 16/10/1993 tarihinde kapsamdan çıktığı ve dönem bordrolarının bulunmadığı,tanık anlatımlarından davalının müteahhitlik yaptığı ve inşaat işyerleri ile yazıhanesinin bulunduğu anlaşılmaktadır.Bu kapsamda, yöntemince düzenlenerek yasal hak düşürücü süre içerisinde Kuruma verilen sigortalı işe giriş bildirgesi, ilgilinin işe alındığını gösteren yazılı delil niteliğinde ise de sigortalılığın kabulü açısından tek başına yeterli kabul edilemez ve çalışma olgusunun da inandırıcı ve yeterli delillerle ispatlanması gerekmektedir. Bu amaçla; öncelikle davacının davasını somutlaştırma yükümlülüğü kapsamında, işyerinde ne iş yaptığı, başka çalışan olup olmadığı, yazıhanede mi inşaatta mı çalıştığı işyerinin nerede olduğu ve komşularının kimler olduğunun davacıya sorulup açıklattırılması gerektiği gibi aynı çevrede faaliyet yürüten işverenler ve bunların çalıştırdığı kimseler Kurum ve Kolluk marifetiyle yöntemince belirlenerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı,yazıhaneden bildirimi yapılan kişiler varsa tespit edilip dinlenmeli böylelikle iddianın somut ve inandırıcı bilgilere dayalı biçimde kanıtlanıp kanıtlanmadığı değerlendirilmelidir.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. Maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 13.6.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.