Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/8863 Esas 2022/9077 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi



İş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; bozmaya uyularak (21 HD) ilâmda yazılı nedenlerle davanın kısmen kabulüne ilişkin hükmün taraf vekillerince süresi içerisinde temyiz edilmesi ve de davalı Erhan Tarhan vekili tarafından duruşma talep edilmesi üzerine, dosya incelenerek işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 25/05/2021 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü duruşmalı temyiz eden davalı adına Av. ... ile temyiz eden davalı ... adına Av. ... geldiler. Davacı ve diğer davalı adına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak, hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı günde dosyanın mahalline geri çevrilmesine karar verilmiştir. Dosyanın tekrar Dairemiz’e gönderilmesinden sonra Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre; davacının tüm, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
Dosya kapsamından ilk derece mahkemesinin 24/12/2015 tarihli ilk kararında itibar edilen 10/12/2015 tarihli bilirkişi hesap raporunun iki ihtimalli olarak düzenlendiği, ilk ihtimalde davacıya bağlanan sürekli iş göremezlik gelirinin ilk peşin sermaye değerinin tamamı tenzil edilerek maddi zararın 62.614,77 TL olarak, ilk peşin sermaye değerinin 5510 sayılı Yasanın 21/4. maddesi davalı ...’ın %100 oranındaki kusuru dikkate alınarak %50 oranında tenzil edildiği ikinci ihtimalde ise maddi zararın 96.160,63 TL olarak tespit edildiği, davacı vekilinin bu bilirkişi raporu sonrasında maddi tazminat istemini arttırdığı dilekçesinde aynen “Dava dilekçemiz ile fazlaya ilişkin haklarımızı saklı tutarak talep ettiğimiz 1.000.00 TL Maddi Tazminatı, 10.12.2015 tarihli bilirkişi raporu ile 62.614,77 TL olarak hesaplandığı için talebimizi fazlaya ilişkim haklarımız saklı kalmak kaydı ile 61.614,77 TL daha artırıyoruz” şeklinde beyanda bulunduğu, ilk derece mahkemesinin de 24/12/2015 tarihli kararının gerekçesinde “her ne kadar diğer davalılara kusur atfedilmemiş isede BK gereği adam çalıştıranın işçisinin kusurundan sorumlu olduğu, işverenler arası organik bağ bulunduğu, yine 3. kişi kusuru nedeniyle BK'nun 55. maddesine göre rücu edilebilecek tazminat hesaplarının yarısının mahsup edilebileceği durumları ile ceza dosyasındaki haksız tahrik indirimi nazarı dikkate alınarak müştereken, müteselsilen ve müstakilen hesaplanmış ancak talep dikkate alınarak aşağıdaki karar verilmiştir.“ diyerek davacı lehine taleple bağlı kalarak 62.614,77 TL maddi tazminat ödenmesine karar verdiği, yalnız davalı şirketler yönünden takdiri indirim yapılarak 62.614,77 TL maddi tazminatın 46.961,08 TL’lik kısmının tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, kalan 15.653,69 TL’lik kısmının ise davalı ...’dan müstakilen tahsiline, yine 25.000,00 TL tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verildiği, mahkemenin taleple bağlı kalarak karar vermiş olmasının ihtimalli hesap raporunun 96.160,63 TL maddi zarar hesaplayan ihtimaline itibar etmesinden kaynaklandığı, bu karara karşı davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. dışındaki tüm tarafların temyiz yoluna başvurduğu, davacı tarafın temyiz dilekçesinde manevi tazminatın azlığı yanında maddi tazminat yönünden sadece işverenler hakkında haksız tahrik indirimi yapılmaması gerektiğini temyiz nedeni yaptığı, hükme esas alınan hesap raporuna karşı herhangi bir temyiz itirazı ileri sürmediği, Yargıtay (Kapatılan) 21. Hukuk Dairesi’nin 05/03/2019 tarihli bozma ilamına uyulmasından sonra alınan yeni kusur raporunda davacının %25, davalı ...’ın %75 oranında kusurlu olduklarının tespit edildiği, devamında alınan 29/01/2020 tarihli bilirkişi hesap raporunda davacı %25 kusurlu kabul edilmesine karşın bilinen dönemin değişmesi diğer bir deyişle asgari ücret değişikliklerinin hesaba yansıltılması nedeni ile davacının maddi zararının bu kez 162.478,85 TL olarak belirlendiği, bunun üzerine davacının 09/03/2020 tarihinde aynı davalılara karşı birleşen dava dosyasını açarak 99.864,08 TL daha maddi tazminat talebinde bulunduğu, ilk derece mahkemesinin temyiz incelemesine konu 10/11/2020 tarihli son kararında 29/01/2020 tarihli bilirkişi hesap raporuna itibar ederek asıl ve birleşen dava dosyalarındaki maddi tazminat taleplerinin kabulüne, davacı lehine 25.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Usuli kazanılmış hak kavramı davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (HGK.nun 12.07.2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03.12.2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.) Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09.05.1960 T., 21/9; 04.02.1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Somut olayda davacının mahkemenin ilk kararına karşı temyiz yoluna başvururken hükme esas 10/12/2015 tarihli hesap raporuna karşı bir itiraz ileri sürmediği gibi aşamalarda da bu hesap raporuna itiraz etmediği, anılan mahkeme kararında hesap raporunun 96.160,63 TL zarar hesaplayan ihtimali dikkate alınıp davacının maddi tazminat isteminin talebiyle bağlı kalınarak hüküm altına alındığı dikkate alındığında mahkemece 10/12/2015 tarihli bilirkişi hesap raporunda tespit edilen 390.682,20 TL zarar tutarına %33,20 sürekli iş göremezlik oranı ve %25 davacı kusurunu uygulayarak bulunacak 92.279,86 TL’den davacıya bağlanan iş kazası sürekli iş göremezlik gelirinin 67.091,72 TL tutarındaki ilk peşin sermaye değerinin rücu edilebilecek (%37,50) 25.159,39 TL’sini mahsup etmek suretiyle davacının yargılamaya konu iş kazası nedeniyle %33,20 sürekli iş göremezlik oranı ve %25 oranındaki müterafik kusuruna karşılık gelen maddi zararının 67.120,47 TL olduğunu sonucuna ulaşılması ve ilk derece mahkemesinin ilk kararına karşı davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından temyiz yoluna başvurulmadığı nazara alınarak 96.160,63 TL maddi tazminatın, davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. dışındaki diğer davalıların sorumlulukları 67.120,47 TL ile sınırlı olmak kaydıyla, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi gerekirken bozma ilamına uyulmasından sonra alınan ve bilinen dönemin değiştirildiği 29/01/2020 bilirkişi hesap raporunun hükme esas alınması hatalı olmuştur.
Ne var ki; bu konunun düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanmakta olan Mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Kayseri 2. İş Mahkemesi’nin 10/11/2020 tarih ve 2019/177 Esas, 2020/639 Karar sayılı kararının;
A.Gerekçesinde yer alan “bozmaya uyularak bozma ilamındaki hususlar doğrultusunda alınan kusur raporundan sonra dosyada hesap raporu alınmak üzere bilirkişi ...'dan rapor alınmış bilirkişi raporunda davacının maluliyet tazminatının 162.478,85 TL olduğu belirlenmiştir.
Davacı tarafça aynı davalılar aleyhine bozma sonrası 4. İş Mahkemesine asıl dava dosyasında ek rapor alınması üzerine alınan ek rapora göre davacının maluliyet tazminatının 162.478,85 TL olduğu ilk açılan dava değerinin 62.614,77 TL olduğu ve aradaki bakiye farkın 99.864,08 TL olması nedeniyle açılan davanın mahkememiz dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği görülmüş ve dosyada alınan bilirkişi raporu doğrultusunda aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.” rakam ve sözcüklerinin silinerek yerlerine geçmek üzere;
“bozmaya uyularak bozma ilamındaki hususlar doğrultusunda alınan kusur raporundan sonra dosyada hesap raporu alınmak üzere bilirkişi ...'dan rapor alınmış bilirkişi raporunda davacının maddi zararının 162.478,85 TL olduğu yönünde görüş bildirilmiştir.
Davacı tarafça aynı davalılar aleyhine 99.864,08 TL maddi tazminat talepli ek dava açılmış, anılan dosyanın eldeki dava dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği görülmüştür.
Her ne kadar alınan son hesap raporunda davacının maddi zararının 162.478,85 TL olduğu belirtilmiş ise de davacının mahkememizin ilk kararına karşı temyiz yoluna başvururken hükme esas 10/12/2015 tarihli hesap raporuna karşı bir itiraz ileri sürmediği gibi aşamalarda da bu hesap raporuna itiraz da etmediği, mahkememizin anılan kararında 10/12/2015 tarihli hesap raporunun 96.160,63 TL zarar hesaplayan ihtimali dikkate alınarak davacının maddi tazminat isteminin talebiyle bağlı kalınarak hüküm altına alındığı gözetildiğinde, 10/12/2015 tarihli bilirkişi hesap raporunda tespit edilen 390.682,20 TL zarar tutarına %33,20 sürekli iş göremezlik oranı ve %25 davacı kusurunu uygulayarak bulunan 92.279,86 TL’den davacıya bağlanan iş kazası sürekli iş göremezlik gelirinin 67.091,72 TL tutarındaki ilk peşin sermaye değerinin rücu edilebilecek (%37,50) 25.159,39 TL’si mahsup edilmek suretiyle davacının yargılamaya konu iş kazası nedeniyle %33,20 sürekli iş göremezlik oranı ve %25 oranındaki müterafik kusuruna karşılık gelen maddi zararının 67.120,47 TL olduğu sonucuna varılmıştır. Ne var ki mahkememizin ilk kararına karşı davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından temyiz yoluna başvurulmadığı nazara alınarak 96.160,63 TL maddi tazminatın, davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. dışındaki diğer davalıların sorumlulukları 67.120,47 TL ile sınırlı olmak kaydıyla, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.“ rakam ve sözcüklerinin yazılmasına,
B.Hüküm fıkrasının tamamen silinerek yerine geçmek üzere;
“HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile ;
A- ) ASIL DAVA YÖNÜNDEN ;
1-) Maddi tazminat talebinin kabulü, hesaplanan net 62.614,77 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 20/02/2013 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-) Manevi tazminat talebinin KISMEN KABUL VE REDDİ İLE, takdiren 25.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 20/02/2013 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
B- ) BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN ;
Birleşen dava yönünden 33.545,86 TL maddi tazminatın, davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. dışındaki diğer davalıların sorumlulukları 4.505,70 TL ile sınırlı olmak kaydıyla, kaza tarihi olan 20/02/2013 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
ASIL DAVA YÖNÜNDEN
Alınması gereken 5.984,94 TL karar ve ilam harcından peşin harç ve ıslah harcı olarak yatırılan toplam 470,05 TL harcın mahsubu ile bakiye 5.514,89 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
Maddi tazminat yönünden
Avukatlık ücret tarifesi uyarınca davacı yararına belirlenen 12.189,92 TL avukatlık ücretinin davalılardan müştereken müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
Manevi tazminat yönünden
Avukatlık ücret tarifesi uyarınca davacı yararına belirlenen 3.750,00 TL avukatlık ücretinin davalılardan müştereken müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, reddolunan miktar yönünden davalılar yararına belirlenen 3.750,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine,
BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN ;
Alınması gereken 2.291,51 TL karar ve ilam harcından dava açılırken peşin olarak yatırılan 341,09 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.950,42 TL harcın, davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. dışındaki diğer davalıların sorumlulukları 307,78 TL ile sınırlı olmak kaydıyla, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
Avukatlık ücret tarifesi uyarınca davacı yararına belirlenen 5.031,87 TL avukatlık ücretinin davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. dışındaki diğer davalıların sorumlulukları 3.400,00 TL ile sınırlı olmak kaydıyla, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
Avukatlık ücret tarifesinin 13/3. maddesi dikkate alınarak davalılar yararına belirlenen 5.031,87 TL avukatlık ücretinin davacıdan tahsili ile 3.400,00 TL’sinin tüm davalılara, 1.631,87 TL’sinin ise davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. dışındaki davalılara ödenmesine,
Davacı tarafça her iki dosyada bozma öncesi ve sonrasında yapılan toplam 2.687,20 TL yargılama giderinin kabul ve red oranları dikkate alınarak 1.370,99 TL’sinin, davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. dışındaki diğer davalıların sorumlulukları 1.042,39 TL ile sınırlı olmak kaydıyla, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, bakiye 1.316,21 TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davacı tarafça asıl ve birleşen her iki dava dosyasında yatırılan toplam 811,14 TL harcın davalı ... Teknik Serv. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti. dışındaki diğer davalıların sorumlulukları 515,86 TL ile sınırlı olmak kaydıyla, davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının HMK 333 maddesi gereğince karar kesinleştiğinde talep halinde taraflara iadesine
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 7036 sayılı Kanunun 7/3 maddesi atfıyla 6100 sayılı HMK'nun 341 ve devamı maddeleri gereğince iki haftalık süre içerisinde Yargıtay yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 10/11/2020” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına ve hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davacıdan alınmasına, davalılar avukatları yararına takdir edilen 3.815,00 TL duruşma avukatlık parasının davacıya yükletilmesine, 14/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.