Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/4568 Esas 2022/9172 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davanın konusu, davacının ödediği primin bir kısmının Hazinece karşılanmaması sonucu fazla ödeme yapması ve bu primin iadesi talebidir. Mahkeme, işveren hissesine ait primlerden beş puanlık kısmı Hazineye ödeme ile yükümlü olan Kurumun davalı sıfatına sahip olduğu ve davacının beş puanlık Hazine yardımından yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadığının irdelenmesi gerektiğini belirtmiştir. Kanunen, Kurumun prim alma zorunluluğu ve ilgililerin de prim ödeme zorunluluğu hüküm altına alınmıştır. Davacının talebi, anılan Kanunun 81. maddesinin (ı) bendi kapsamında değerlendirilmelidir. Bu madde uyarınca, özel sektör işverenlerinin, sigortalıları çalıştırdıkları için ödedikleri primlerden işveren hissesinin beş puanlık kısmı Hazinece karşılanır. Ancak, işverenlerin, yasal süresi içinde aylık prim ve hizmet belgelerini Kuruma vermeleri, sigorta primlerini ödemeleri ve Kuruma borçlu olmamaları gibi şartları taşımaları gerekmektedir.

Mahkemesi :... Mahkemesi

Dava, davacının prim teşvik indiriminden yararlanma hakkının tespiti ile prim tahsilatında hazine tarafından karşılanması gereken tutarın iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin (ı) bendi olup ilgi bentte “(Ek bend:15.05.2008-5763 S.K./24.mad) Bu Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin, bu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanır. İşveren hissesine ait primlerin Hazinece karşılanabilmesi için, işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak bu Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeleri, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır. … ” hükmüne yer verilmiştir.
Eldeki davada, davacı, sorumlu olduğu primden kendi hissesine düşen tutarın beş puanlık kısmının Hazinece karşılanmaması sonucu fazla ödeme yaptığını, anılan primlerin Hazinece karşılanabilmesi için gereken şartları taşıdığı gerekçesi ile fazla ödediği primin iadesini talep etmiş, Mahkemece davanın işveren hissesine ait primlerden beş puanlık kısmı ödeme ile yükümlü olan Hazineye husumetin yöneltilmesi gerektiği gerekçesi ile hüküm kurulmuştur.
Anılan Kanunun 79. maddesinde Kurumun prim alma zorunluluğu ve ilgililerin de prim ödeme zorunluluğu hüküm altına alınmıştır. Taraflar arasındaki ihtilaf konusu olan prim tutarını davacıdan Kurumun tahsil ettiğine dair çekişme bulunmamaktadır. Hal böyle olunca, primi tahsil yetkisi ve ilgili maddedeki şartların varlığı halinde işveren hissesine düşen tutarın belirlenerek Hazineden talep etme yetkisi sadece Kurumda olduğu ve bu halde davalı Kurumun davalı sıfatına sahip olduğu gözetilerek, işin esasına girilerek, davacının, yukarıda belirtilen yasal düzenleme kapsamında beş puanlık Hazine yardımından yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadığı irdelenerek, varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davacıya iadesine, 15.06.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.